Μάστιγα η εγκληματικότητα των ανηλίκων - Τα «σημάδια», οι αίτιες και συμβουλές ειδικών σε γονείς

Ποια είναι τα σημάδια που μπορούν να οδηγήσουν ένα παιδί σε αυτή την κατάσταση; Ποιος είναι ο ρόλος της οικογένειας και κατά ποσό έχει επηρεάσει η καραντίνα στην αύξηση βίαιων συμπεριφορών;

Η παρατεταμένη καραντίνα, η απομάκρυνση από τη σχολική, κοινωνική και εκπαιδευτική δραστηριότητα και η εμμονική ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και υλικό διαδίκτυο, συρρέουν μεν ως επεξηγήσεις στον κύκλο ερμηνείας των βίαιων συμπεριφορών των νέων, ωστόσο οι ειδικοί στέκονται ιδιαίτερα στις ευθύνες των γονέων ζητώντας τους να παρεμβαίνουν αμέσως όταν βλέπουν αλλαγή στη στάση και την ψυχολογία των παιδιών τους.

Ο εγκλεισμός, η απομόνωση, η απομάκρυνση των νέων, τα προβλήματα της οικογένειας που ενδεχομένως σε κάποιες έχουν αυξηθεί, αποτελούν παράγοντες που ενισχύουν την αύξηση της βίαιης συμπεριφοράς. Η κα. Καππάτου Αλεξάνδρα ψυχολόγος - παιδοψυχολόγος εξηγεί ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχουν κάποια περιστατικά που αφορούν τη δημιουργία συμμοριών σε περιοχές με στόχο τον έλεγχο τους. Οι συγκεκριμένες ομάδες νέων που συναθροίζονται για διάφορους λόγους μπορεί να εκφοβίσουν αρχικώς άλλα παιδιά παρόμοιων ή μικρότερων ηλικιών, προσπαθώντας με αυτό τον τρόπο να επιβληθούν, να επιβεβαιωθούν στα μάτια των άλλων μελών της ομάδας, κάνοντας επίσης μικροκλοπές, βανδαλισμούς ακόμα και χρήση ουσιών και αλκοόλ.

Τα «σημάδια» που πρέπει να αφυπνίσουν τους γονείς

Σύμφωνα με την κα. Καππάτου τα παιδιά που δεν ακολουθούν τους κανόνες της οικογένειας και του σχολείου, που δεν έχουν συγκεκριμένη οριοθέτηση, είτε είναι επιθετικά προς άλλα παιδιά χτυπώντας τα εύκολα, είναι καμπανάκια που πρέπει να υποψιαστούν οι γονείς ότι μπορεί να πάρουν έκταση.

«Όταν οι γονείς το αντιληφθούν πρέπει να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό. Όπως και στην εφηβεία αν το παιδί αλλάζει ξαφνικά παρέες τις οποίες μπορεί να κρύβει κιόλας, να συνεχίζει να μην υπακούει στους κανόνες, να φεύγει χωρίς να τους λέει που είναι και να μην τηρεί τα όρια της επιστροφής, αυτό δεν θα πρέπει να σε καμία περίπτωση να το αφήσουν, όπως και αν βλέπουν ότι ο δίαυλος της επικοινωνίας αρχίζει να κλείνει».

«Κεφάλαιο παρέες»

Τα παιδιά στην εφηβεία έχουν ανάγκη να δημιουργήσουν την προσωπική τους ταυτότητα, το χτίσιμο αυτό είναι μια πολύπλοκη συνθέτη διεργασία ψυχική η οποία εμπεριέχει πολλές δοκιμασίες, αναφέρει η ίδια και συνεχίζει, «αυτό μπορεί να είναι ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση, να μην έχει καλή επικοινωνία με τους γονείς του ή με τους συνομηλίκους του, έχει υποστεί απόρριψη ή απογοήτευση, η μπορεί να είναι μαρτυρας ενδοοικογενειακής βίας, να προέρχεται από μια δυσλειτουργική οικογένεια έχει μεγαλύτερη ανάγκη να ενταχτεί σε μια ομάδα συνομηλίκων προκειμένου να γίνει αποδεκτός».

Μονογονεϊκή οικογένεια

Σε αρκετές περιπτώσεις εκτός από την δυσλειτουργία υπάρχει και η απουσία του πατρικού μοντέλου ή ενός μοντέλου που είναι δυσλειτουργικό, ανασφαλές και επιθετικό, καθώς πολλές φορές τα παιδιά μιμούνται το μοντέλο συμπεριφοράς που βλέπουν στην οικογενειακή σχέση και αυτά που έχουν υποστεί και τα ίδια.

Με την σειρά της η Δρ Θεοδώρα Παπαδοπούλου Χαμουζά, Διδάκτωρ Ψυχολογίας-Νευρογλωσσολόγος εξηγεί στα Dnews ότι η απότομη στέρηση προνομίων που απολάμβαναν οι νέοι, άνοιξαν το κοινωνικό ρήγμα και βγήκαν στην επιφάνεια οι «κακές»σχέσεις των μελών της ελληνικής οικογένειας.

«H παραβατικότητα και η εγκληματικότητα των ανηλίκων αποτελεί ίσως την πιο ηχηρή απόδειξη της κοινωνικής παθογένειας. Σε μια χώρα όπου η ιστορική της διαδρομή και η κουλτούρα  δεν προμήνυε την έξαρση της νεανικής εγκληματικότητας, η επιστημονική κοινότητα οφείλει να εξετάσει με ιδιαίτερη προσοχή τις παραμέτρους πυροδότησης αυτών των εκδηλώσεων. Η καραντίνα και συγκεκριμένα η απότομη στέρηση προνομίων που απολάμβαναν οι νέοι, άνοιξαν το κοινωνικό ρήγμα  και βγήκαν στην επιφάνεια οι «κακές» σχέσεις των μελών της ελληνικής οικογένειας.

Σύμφωνα με τη διδάκτωρ οι γονείς είχαν επενδύσει πολύ στη παροχή εξωσχολικών δραστηριοτήτων στα παιδιά τους. Ως αποτέλεσμα ο ποιοτικός χρόνος μαζί τους είχε εξαφανιστεί.

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια αντικατέστησαν τη γονική λειτουργία

«Το συναισθηματικό έλλειμα που είχε δημιουργηθεί από την απουσία ουσιαστικής σχέσης με τους γονείς ερχόταν να καλύψει η παροχή υλικών αγαθών και κυρίως ηλεκτρονικών παιχνιδιών και κινητών συσκευών που σιγά σιγά αντικατέστησαν τη γονική λειτουργία. Έγιναν αυτά η παρέα των παιδιών, ήταν πάντα εκεί διαθέσιμα να τα διασκεδάσουν αλλά και να τα οριοθετήσουν. Δημιούργησαν νέους ήρωες οι οποίοι είναι αδίστακτοι, άγριοι και επιθετικοί. Τα παιδιά μυήθηκαν σε ένα νέο αξιακό σύστημα που αδιαφορεί για τα συναισθήματα και λειτουργεί με πρωτογονικά ένστικτα. Ο Άλλος εκμηδενίστηκε μέσα από στο νέο εικονικό περιβάλλον. Αναρωτιόμαστε γιατί υπάρχει έξαρση βίας στα παιδιά. Αυτό που βιώνουμε είναι απλά το δημιούργημα που εμείς οι γονείς επιτρέψαμε να αναπτυχθεί.  Τα παιδιά αναπτύσσονται και δομούν ένα γερό ψυχικό σώμα όταν μεγαλώνουν με αγάπη, προσοχή, κατανόηση και αποδοχή. Όλα αυτά όμως απαιτούν ποιοτικό χρόνο με τους γονείς τους και τη μύηση σε ένα αξιακό σύστημα που προβάλει ηρωικές και αλτρουιστικές πράξεις, αναγνωρίζει τη διαφορετικότητα και μαθαίνει τα παιδιά να απολαμβάνουν  από τη συλλογική νίκη. Όταν ένα παιδί στερείται όλα αυτά, θυμώνει και επιτίθεται. Ο θυμός υποδηλώνει έντονο ψυχικό πόνο και καταστρέφει όχι μόνο τα άτομα που γίνονται αποδέκτες αυτού του θυμού αλλά και το ίδιο το άτομο που το βιώνει.
Η καραντίνα μας ανάγκασε να αντικρύσουμε κατάματα τα κοινωνικά μας προβλήματα. Τώρα είναι η ώρα να παλέψουμε μόνοι μας ή με τη βοήθεια ειδικών για να τα επιλύσουμε»

Κατά τον παιδοψυχολόγο κ. Μπάμπαλη Τάσο η θεραπευτική προσέγγιση σε τέτοια παιδιά γίνεται μέσα από την οικογένεια, την θεραπεία του παιδιού και καμία φορά σε συνεργασία με το σχολικό περιβάλλον.

«Χρειάζεται ανάλυση της συμπεριφοράς. Από που προέρχεται, από ποια οικογενειακά δυναμικά τροφοδοτείται και υποστήριξη του παιδιού γιατί πίσω από όλα αυτά βρίσκεται ένα τραυματισμένο παιδί που αναγκάζεται να γίνει θύτης, έχει προϋπάρξει θύμα μιας κατάστασης συνήθως μέσα στην οικογένεια».

Πρόληψη

«Η καλύτερη πρόληψη είναι η υγειής οικογενειακή σχέση, η επικοινωνία, η συζήτηση, η τέχνη, η εμπλοκή του σώματος στο χορό και τον αθλητισμό, χαμηλές προσδοκίες των γονιών, αποδοχή των συναισθημάτων του, οι φίλοι και οι παρέες», τονίζει ο παιδοψυχολόγος.

 

Ειρήνη Μιλή

https://www.dikaiologitika.gr