Ανδριάνα Ζαχαρίου: Τροχαίο στη Βουλή – Ποινική μεταχείριση τροχαίων κατά τον Ποινικό Κώδικα

Και όμως συμβαίνουν τροχαία δυστυχήματα μπροστά στο κτίριο της Βουλής, στη διασταύρωση της Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας  με την οδό Ακαδημίας, χωρίς  μάλιστα την δυνατότητα επιτάχυνσης και φοβερών ελιγμών λόγω της σχετικά μικρής και σταθερής ταχύτητας των διερχόμενων οχημάτων με συνέπεια την απώλεια της ζωής ενός νέου παιδιού ο οποίος ως φαίνεται εκινείτο νομίμως και χωρίς παραβίαση ΚΟΚ, από υπαιτιότητα έτερου οδηγού.

Όλα τα τροχαία ατυχήματα στα οποία υπάρχει τραυματισμός χαρακτηρίζονται εκ του νόμου ως σωματική βλάβη εξ αμελείας, (αρ. 314 Ποινικού Κώδικα) η διακύμανση της οποίας καθώς και η ποινική μεταχείριση ορίζεται από τη βαρύτητα της σωματικής βλάβης του παθόντος ενώ αν επέλθει θάνατος τότε χαρακτηρίζονται ως ανθρωποκτονία εξ αμελείας (αρ. 302παρ.1 Π.Κ.). Πάντοτε ωστόσο χαρακτηρίζονται ως εξ αμελείας καθώς έχει κριθεί από τον νομοθέτη ότι δεν υπάρχει πρόθεση/σκοπός μεταξύ δύο άγνωστων οδηγών στη κυκλοφοριακή κίνηση, ο ένας να τραυματίσει ή να σκοτώσει τον άλλον.

Αποκλείοντας λοιπόν την πρόθεση, ο χαρακτηρισμός που απομένει για να χαρακτηρισθεί η πράξη είναι αμέλεια, καθώς πρέπει καταρχήν να χαρακτηρισθεί η πράξη, να ασκηθεί ποινική δίωξη βάσει συγκεκριμένων διατάξεων του Ποινικού Κώδικα και να προχωρήσει η ποινική διαδικασία.

Κατά την διάταξη του άρ. 28 Π.Κ., από αμέλεια πράττει όποιος από έλλειψη της προσοχής, την οποία όφειλε κατά τις περιστάσεις και μπορούσε να καταβάλει, είτε δεν προέβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσε η πράξη του, είτε το πρόβλεψε ως δυνατό, πίστεψε όμως ότι δεν θα επερχόταν.

Κατά τη διάταξη του αρ.314 Π.Κ.  όποιος από αμέλεια προκαλεί σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας άλλου τιμωρείται με παροχή κοινωφελούς εργασίας ή χρηματική ποινή ή φυλάκιση έως δύο ετών και επειδή χαρακτηρίζεται πλημμέλημα τιμωρείται με ανώτατο όριο φυλάκισης έως πέντε (5) ετών.

Αν η σωματική βλάβη που προκλήθηκε είναι εντελώς ελαφρά, δεν επιβάλλεται φυλάκιση αλλά παροχή κοινωφελούς εργασίας ή χρηματική ποινή.

Προβλέπεται ότι για την ποινική δίωξη της σωματικής βλάβης εξ αμελείας απαιτείται έγκληση από τον παθόντα.

Η ποινική  δίωξη όμως ασκείται αυτεπαγγέλτως αν ο υπαίτιος ήταν οδηγός  οχήματος ή υπόχρεος λόγω της υπηρεσίας ή του επαγγέλματός του να καταβάλει ιδιαίτερη επιμέλεια ή προσοχή.

Κατά τη διάταξη του άρθρ. 302 παρ. 1 του ΠΚ, ανθρωποκτονία εξ αμελείας διαπράττει όποιος επιφέρει από αμέλεια το θάνατο άλλου και τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών , επειδή δε,  χαρακτηρίζεται πλημμέλημα τιμωρείται με ανώτατο όριο φυλάκισης έως πέντε (5) ετών.

Είναι ευκόλως αντιληπτό ότι αμφότερα το αδίκημα της σωματικής βλάβης εξ αμελείας και το αδίκημα της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας,  ως πλημμελήματα τιμωρούνται με ανώτερη προβλεπόμενη ποινή την ποινή φυλάκισης έως 5 ετών, εξαρτώμενη από την αρχή αναλογικότητας των νομολογηθέντων υποθέσεων, τη σοβαρότητα των περιστατικών, την αξιοποίηση αποδεικτικών μέσων  και μαρτύρων, και τη βαρύτητα της κάκωσης του παθόντος, περαιτέρω δε της υπερασπιστικής γραμμής, των αιτούμενων ελαφρυντικών, της αιτούμενης αναστολής εκτέλεσης απόφασης κλπ.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε βαριά σωματική βλάβη, λ.χ. μόνιμη και μη αναστρέψιμη αναπηρία, σε βαριά βλάβη υγείας με αλλεπάλληλες χειρουργικές επεμβάσεις, ή σε απώλεια ζωής, ο δράστης απολαμβάνει είτε αναστολή εκτέλεσης ποινής, είτε ποινή φυλάκισης που χρηματικοποιείται, οπωσδήποτε δε,  δεν απειλείται με εγκλεισμό σε κατάστημα κράτησης.

Η ζωή που χάνεται στη μέση του δρόμου ή το θύμα που τραυματίζεται βαριά για μια ολόκληρη ζωή από υπαιτιότητα άλλου οδηγού χωρίς εκείνο να παρανομεί , αποτιμάται στο δικαικό μας σύστημα με ποινή που μετατρέπεται χρηματικά Συνήθως δε,  η ποινή για σωματική βλάβη εξ αμελείας κυμαίνεται περίπου στους 12-15 μήνες φυλάκισης ενώ η ποινή για ανθρωποκτονία εξ αμελείας κυμαίνεται γύρω στα 3 έτη φυλάκισης, όλες μετατρέψιμες χρηματικά εάν δεν απολαύσουν ευνοικής αναστολής εκτέλεσης.

Υπάρχει περαιτέρω το αδίκημα της έκθεσης από υπόχρεο (αρ.306 Π.Κ.) αν εκείνος που τραυμάτισε το θύμα δεν σταμάτησε για να παρέχει βοήθεια στο θύμα αλλά συνέχισε την οδηγική πορεία του το οποίο τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών έως 5 ετών εκτός και αν επήλθε θάνατος, διότι σε αυτών την περίπτωση επιβάλλεται κάθειρξη από 5 έως 10 ετών δηλαδή εγκλεισμός σε κατάστημα κράτησης.

Ανεξαρτήτως της ποινικής δίκης, ο παθών ή οι συγγενείς του θύματος μπορούν να προσφύγουν στα αστικά δικαστήρια για να αξιώσουν αποζημίωση , διαφυγόντα κέρδη, χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης και σε περίπτωση θανάτου χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης που προκλήθηκε από την απώλεια του οικείου τους.

Η προβληματική που παραμένει σε κάθε περίπτωση, συμπερασματικά, είναι ότι η ζωή του θύματος  αποτιμάται στα ποινικά δικαστήρια σε ποινή μόνο  λίγων μηνών φυλάκισης  (μετατρεπόμενης χρηματικά) για τον δράστη  και στα αστικά δικαστήρια σε αποζημίωση που αναλαμβάνει κατά το σύνηθες η ασφαλιστική εταιρία του δράστη με ποσά που τα τελευταία χρόνια και σε αναλογία με τον αριθμό των μελών της οικογένειας του εκλιπόντος  που αξιώνουν τα ποσά της αγωγής, δεν ξεπερνούν τις 200.000 ευρώ για περιπτώσεις θανάτου, ποσά απαξιωτικά για την απώλεια ή τη διάλυση μιας ζωής.

Η Ανδριάνα Ζαχαρίου είναι Δικηγόρος Παρ’Αρείω Πάγω

 

https://www.dikastiko.gr