Μάτι: Τι άλλαξε δύο χρόνια μετά από την εθνική τραγωδία

«Μαύρη Δευτέρα», Μάτι, 23 Ιουλίου 2018. Δύο χρόνια περνούν από τη θλιβερή επέτειο τις επόμενες ημέρες, που η Ελλάδα θρήνησε 102 πολίτες της. Τι έχει αλλάξει σε επίπεδο σχεδιασμού,

συντονισμού, εξοπλισμού, οχημάτων, εναέριων μέσων, προσωπικού πυρόσβεσης και επικοινωνιών; Το… σκορ φαίνεται να είναι 4-3 υπέρ του κρατικού μηχανισμού πυρόσβεσης, αλλά μένουν πάρα πολλά να γίνουν, ώστε να μειωθούν τα ποσοστά εξέλιξης δυσάρεστων καταστάσεων απώλειας ανθρώπινων ζωών και περιουσιών.

Η δαιδαλώδης εγκληματική διαδικασία λήψης πληροφοριών, που οδηγούσαν στην ατολμία αποφάσεων και εντολών, μοιάζει να έχει ξεπεραστεί, όπως και η διασπορά πυροσβεστικών δυνάμεων από επικίνδυνες περιοχές. Η εναέρια πυρόσβεση ενισχύθηκε από μισθωμένα ελικόπτερα, ηλικίας έως και… 40 χρόνων παραμένουν τα πυροσβεστικά αεροπλάνα, το ίδιο και τα οχήματα. Ο αριθμός των πυροσβεστών αυξήθηκε με 5ετούς υποχρέωσης και «8μηνίτες» εποχικούς, ωστόσο ο μέσος όρος ηλικίας του πυροσβεστικού δυναμικού είναι τα 45 έτη!

Απαισιόδοξη ένδειξη αποτελεί για την ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος και της Πολιτικής Προστασίας το στοιχείο των κλιματολογικών συνθηκών αυτό το καλοκαίρι. Επικρατεί το ίδιο… κλίμα με αυτό του θλιβερού καλοκαιριού του 2018. Τους μήνες Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο υπήρχαν πολλές βροχοπτώσεις, δεν έχει σημαντικό αριθμό πυρκαγιών, αλλά μια αύξηση της ξηρασίας, σε συνδυασμό με ενίσχυση των ανέμων, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα και αύξηση του κινδύνου στην περίπτωση εκδήλωσης τουλάχιστον δύο μεγάλων πυρκαγιών. Στα σημαντικά, η πλήρης λειτουργία του «112» για την ειδοποίηση πολιτών, σε περιπτώσεις αναγγελίας εκκένωσης, στοχευμένα σε περιοχές που κινδυνεύουν.

Δύναμη «μπαλαντέρ»

Η τραγωδία στο Μάτι οφείλεται κατά μεγάλο ποσοστό στις «θανατηφόρες», όπως εξελίχθηκαν, εντολές στη μεταφορά επίγειων και εναέριων πυροσβεστικών δυνάμεων, που βρίσκονταν σε Νέα Μάκρη και Μάτι, προς τη φωτιά της Κινέτας. Η επιστροφή των επίγειων στο Μάτι ήταν καθυστερημένη και η εναέρια βοήθεια δεν ήρθε ποτέ, με την καθήλωση αεροπλάνων και ελικοπτέρων στα… ανατολικά αεροδρόμια, εξαιτίας των ισχυρών ανέμων.

Το 2019 δημιουργήθηκε το ΜΕΤΠΕ (Μηχανοκίνητο Ειδικό Τμήμα Πυροσβεστικών Επιχειρήσεων), με έδρα τις εγκαταστάσεις της 1ης ΕΜΑΚ στην Ελευσίνα. Αποτελείται από 200 πυροσβέστες, με τουλάχιστον 25 πυροσβεστικά οχήματα. Είναι η δύναμη «μπαλαντέρ», καθώς κινείται όπου υπάρχει μεγάλο μέτωπο φωτιάς, εξασφαλίζοντας την άμεση κινητοποίηση για αντιμετώπιση συμβάντων σε όλη την επικράτεια, αποτρέποντας τις μετακινήσεις πυροσβεστικών δυνάμεων άλλων περιοχών, όπως τη μοιραία, από Μάτι προς Κινέτα.

Η εναέρια πυρόσβεση έχει ενισχυθεί με τη μίσθωση εννέα ελικοπτέρων Sikorsky S-64, χωρητικότητας 5 τόνων, από τα συνολικά 21 που είναι διαθέσιμα παγκοσμίως. Σημειώνεται πως το 2017 είχαμε μισθώσει τρία τέτοια ελικόπτερα, το «οδυνηρό» 2018 μόλις τέσσερα, το 2019 έξι και φέτος αυτά αυξήθηκαν σε εννέα. Διαθέσιμα είναι 12 μεσαίου τύπου ελικόπτερα Kamov, χωρητικότητας 4 τόνων, και τρία ελικόπτερα Σινούκ από την Αεροπορία Στρατού, με κάδο χωρητικότητας 5 τόνων.

Σημαντική ενίσχυση αποτελούν οι αερομεταφερόμενες πυροσβεστικές ομάδες, κυρίως, για κατασβέσεις σε νησιά της Ελλάδας, όπου υπάρχει έλλειψη πυροσβεστικού δυναμικού. Μέχρι σήμερα υπήρχε μόλις μία στην Ελευσίνα και προστέθηκαν άλλες δύο σε Σάμο και Αραξο, με διαθέσιμα δύο επιπλέον ελικόπτερα για τη μεταφορά τους.

Ευρεσιτεχνίες και πατέντες για να λυθούν τα προβλήματα επικοινωνίας

Νηπιακά είναι τα βήματα στον τομέα της επικοινωνίας ανάμεσα στις επίγειες και τις εναέριες δυνάμεις πυρόσβεσης.

Και πάλι επιχειρείται με ευρεσιτεχνίες και πατέντες- μπαλώματα να λυθούν τα προβλήματα επικοινωνίας. Για ακόμη μία χρονιά αναλογικό σύστημα επικοινωνίας, το ίδιο προβληματικό, ίσως και «βουβό», με μικρές αναβαθμίσεις, που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο πιθανό «χαλασμένο» τηλέφωνο ανάμεσα στις συναρμόδιες υπηρεσίες και τους φορείς για την ορθολογική διασπορά των δυνάμεων σε περιπτώσεις έκτακτων καταστάσεων.

Αν συνεχιστούν οι επικοινωνίες με αναλογικούς ασυρμάτους, οι μοναδικές διαβιβάσεις θα είναι «δεν λαμβάνω» και θα γίνονται τηλεφωνικές κλήσεις στα προσωπικά τηλέφωνα των εκφωνητών, όπως είχε διαπιστωθεί τραγικά στο Μάτι.

Το 2019 είχε γίνει η προσπάθεια, το Πυροσβεστικό Σώμα να πάρει, με… επιδότηση από την COSMOTE, 1.000 φορητούς ασυρμάτους Τetra, 500 για τα οχήματα, ενώ θα αναβάθμιζε 400 παλιούς, προκειμένου να… πατήσει πάνω στο δίκτυο COSMOTE Tetra, για την επόμενη 5ετία με πλήρη υποστήριξη, κάτι που κόλλησε στα χαρτιά!

Η «ευρεσιτεχνία» αυτή είχε αποφασιστεί, παρότι κλιμάκιο αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος είχε βρεθεί στη Βαρκελώνη προκειμένου να ενημερωθεί για το νέο ψηφιακό σύστημα επικοινωνίας 5G μέσω πολλαπλών καρτών εταιριών κινητής τηλεφωνίας, που χρησιμοποιούν τα Σώματα Ασφαλείας ευρωπαϊκών χωρών. Πρόκειται για εθνικό δίκτυο επικοινωνίας, δηλαδή που μπορούν να μιλούν μεταξύ τους τα στελέχη διαφόρων διωκτικών υπηρεσιών, σε ασφαλείς και κρυπτογραφημένες ομαδικές επικοινωνίες. Στις συσκευές υπάρχει και κουμπί (Press) για άμεση διαβίβαση και ακρόαση του χειριστή.

Για το Μάτι και το σήμερα, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πυροσβεστών, Δημήτρης Σταθόπουλος, δηλώνει χαρακτηριστικά: «Στο Μάτι έγινε μια αλυσίδα λαθών και παραλείψεων στον συντονισμό από πολλές κρατικές υπηρεσίες. Κανείς δεν ασχολήθηκε και δεν ασχολείται σήμερα με τον άνθρωπο που με 10 μποφόρ αέρα πήγε να κάψει χόρτα. Ολοι δείχνουν τον πυροσβέστη όταν γίνεται κάποιο λάθος, ενώ ο πυροσβέστης δεν έχει τα μέσα. Δεν δείχνει ποτέ κανείς τον εμπρηστή και το ποιος έβαλε τη φωτιά».

«Γερασμένα» αεροπλάνα-οχήματα

Τα πυροσβεστικά αεροπλάνα, CL 425 και CL 215, τα γνωστά Καναντέρ, είναι ηλικίας από 30 έως 40 χρόνων. Αυτό το καλοκαίρι ο αριθμός τους είναι 14 CL 215 και 7 CL 425, εκ των οποίων τα 9 και 6, αντίστοιχα, είναι διαθέσιμα ημερησίως, καθώς τα υπόλοιπα καθηλώνονται από βλάβες ή δεν απογειώνονται ποτέ από την ίδια αιτία. Σημαντική είναι και η συνεισφορά 20 αεροπλάνων PZL, τα γνωστά Πετζετέλ, τα οποία φαίνονται χρήσιμα στην πρώτη εναέρια ανταπόκριση, ωστόσο, και αυτά ξεπερνούν τα 20 χρόνια ηλικίας.

Ο στόλος των πυροσβεστικών οχημάτων είναι, επίσης, «γερασμένος». Από τα συνολικά 3.350 οχήματα, τα 1.970 είναι υδροφόρα και τα υπόλοιπα 1.380 είναι βοηθητικά. Σε ετοιμότητα ημερησίως βρίσκεται το 85%, ως μία αισιόδοξη πρόβλεψη. Από αυτά τα οχήματα το 12% είναι ηλικίας 30-40 χρόνων, το 20% από 20 έως 30 έτη, το 50% από 10 έως 20 έτη και μόλις το 18% είναι ηλικίας κάτω των 10 χρόνων. Σε αυτόν τον στόλο έχουν προστεθεί τουλάχιστον 150 καινούργια υδροφόρα οχήματα, που προήλθαν από δωρεές.

Μέσης ηλικίας το προσωπικό

Το 2020, ο αριθμός των πυροσβεστών αυξήθηκε κατά 1.300 άτομα. Ο συνολικός αριθμός ανέρχεται σε 16.360, από τους οποίους οι 11.140 είναι μόνιμο προσωπικό, οι 2.670 πενταετούς υποχρέωσης και 2.550 εποχικοί πυροσβέστες με 8μηνες συμβάσεις. Το απογοητευτικό στοιχείο είναι πως, αν εξαιρέσεις τους «5ετείς» και «8μηνίτες», που χαμηλώνουν λίγο τον μέσο όρο ηλικίας, αυτός κυμαίνεται στην ηλικία των 45 χρόνων!

«Οσο δυναμικός και πρόθυμος είναι ένας 45χρονος πυροσβέστης, πόσες φορές μπορεί να ανεβοκατέβει μία πλαγιά για να ανταποκριθεί επαρκώς στα πυροσβεστικά του καθήκοντα;», δηλώνει με νόημα ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πυροσβεστών, Δημήτρης Σταθόπουλος, εκφράζοντας την αναγκαιότητα για τη σταδιακή ανανέωση του πυροσβεστικού προσωπικού.

Τα μέσα ατομικής προστασίας του κάθε πυροσβέστη ανανεώθηκαν μέσω δωρεάς του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», το οποίο προμήθευσε με ειδικές μπότες δασοπυρόσβεσης, με ειδικά χιτώνια, παντελόνια και κουκούλες πυρκαγιάς το σύνολο του πυροσβεστικού προσωπικού.

Στο μεταξύ, φέτος δημιουργήθηκαν 80 νέα εποχικά κλιμάκια, που θα βρίσκονται σε περιοχές υψηλής επικινδυνότητας εκδήλωσης πυρκαγιάς, σταθερά σε επιλεγμένα σημεία, χωρίς μετακινήσεις εκτός τομέων ευθύνης.

Παναγιώτης Σπυρόπουλος

https://eleftherostypos.gr