Αφησαν στρωμένη ζωή για μια νέα αρχή στο χωριό

Από τη Γερμανία στη Βυρώνεια Σερρών με τα... τσαρούχια. Πρώην μηχανολόγος και νυν κατασκευαστής τσαρουχιών, ο Νεόφυτος Παπαδόπουλος άφησε μια στρωμένη ζωή και εργασία στη Γερμανία και επέστρεψε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή για την οικογένειά του.

Για τον ίδιο λόγο ο προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών, Βασίλης Βελλίκης, επέστρεψε από τη Θεσσαλονίκη στην Πρώτη Σερρών και φτιάχνει... κιθάρες, ενώ η αρχιτέκτων, Φωτεινή Γιούχα εγκαταστάθηκε εδώ και 10 χρόνια επίσης στην Πρώτη και ασχολείται με την αγγειοπλαστική.

Η επαρχία δεν στερείται επαγγελματικών ευκαιριών, ακόμη και μέσα στην κρίση και το αποδεικνύουν 240 επιχειρηματίες, οι οποίοι επέλεξαν να στήσουν τις καινούργιες τους δουλειές σε αγροτικές περιοχές των Σερρών και δραστηριοποιούνται εκεί.

Η έρευνα που έκανε η Χαρίτα Βλάχου, με τίτλο «Εμπειρική προσέγγιση της διαδραστικής σχέσης μεταξύ επιχειρηματικότητας και ποιότητας ζωής στον αγροτικό χώρο», στο πλαίσιο της διδακτορικής της διατριβής, έδειξε ότι η επιχειρηματικότητα στον αγροτικό χώρο αναπτύσσεται από άτομα που κατάγονται από τον τόπο και αναγνωρίζουν «επιχειρηματικές ευκαιρίες», δημιουργώντας μικρού μεγέθους επιχειρήσεις.

Ο Νεόφυτος Παπαδόπουλος είναι μια τέτοια περίπτωση. Σπούδασε μηχανολόγος στη Θεσσαλονίκη, έφυγε στα 30 του για τη Γερμανία. Δούλεψε 20 χρόνια εκεί, δημιουργώντας διάφορες επιχειρήσεις και πριν από μία δεκαετία επέστρεψε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την ακριτική Βυρώνεια Σερρών, και πλέον φτιάχνει... τσαρούχια και ποντιακές μπότες. «Η νοσταλγία αποδείχτηκε μεγαλύτερη από τον πλουτισμό. Γύρισα στο χωριό, γιατί ήθελα η οικογένεια να ζήσει σε πιο ανθρώπινες συνθήκες. Σκέφτηκα να κάνω κάτι πρωτότυπο, που δεν υπάρχει και αρχικά δικαιώθηκα», λέει στο «Εθνος».

Δεν χρησιμοποιώ καλούπια. Ολα γίνονται στο χέρι με τον τροχό, λέει η Φωτεινή Γιούχα

Ενας παλιός μάστορας του έμαθε τη δουλειά, του έδειξε ποια είναι τα καλύτερα δέρματα και του συνέστησε να προμηθεύεται καθαρό μοσχαρίσιο δέρμα για τα τσαρούχια και μαύρο μοσχαρίσιο επεξεργασμένο δέρμα για τις ποντιακές μπότες. Ο 58χρονος σήμερα Νεόφυτος Παπαδόπουλος έμαθε μόνος του να φτιάχνει τις φούντες και όπως λέει μεταξύ σοβαρού και αστείου «κάποτε είχα δουλειές με... φούντες, σήμερα είμαι μέσα με τα... τσαρούχια». Πελάτες του είναι πολιτιστικοί σύλλογοι της Βόρειας Ελλάδας. Πουλάει περίπου 50€ το ζευγάρι τα τσαρούχια και 60€ το ζευγάρι τις ποντιακές μπότες, αλλά ομολογεί ότι η δουλειά έχει πέσει και ασχολείται περισσότερο ως... τσαγκάρης.

«Το να φτιάχνω τσαρούχια και ποντιακές μπότες είναι μια δύσκολη τέχνη, ο τσαγκάρης πρέπει να έχει μεγάλη υπομονή, καθώς είναι λεπτοδουλειά. Χρειάζομαι περίπου μία εβδομάδα για να παραδώσω ένα ζευγάρι παπούτσια, αλλά ο αγοραστής ξέρει ότι είναι χειροποίητα και φτιαγμένα με μεράκι όχι μόνο για το προϊόν, αλλά και για την παράδοση», μας λέει ο κ. Παπαδόπουλος και αποκαλύπτει ότι εκείνος φτιάχνει τα κλασικά τσαρούχια και όχι τα... θορυβώδη με τα 50 καρφιά στο κάτω μέρος τους, που φορούν τα μέλη της Προεδρικής Φρουράς για να παράγουν τον χαρακτηριστικό ήχο.

Το εργαστήριό του, μικρό και περιποιημένο, βρίσκεται σε μια ήσυχη γειτονιά, στην ακριτική Βυρώνεια, στον δρόμο προς τον μεθοριακό σταθμό του Προμαχώνα. «Εδώ όλα είναι πολύ ήσυχα, η ζωή κυλά σε ήρεμους ρυθμούς και οι ανάγκες είναι λιγότερες από ότι σε μια μεγάλη πόλη», συνηθίζει να λέει και ομολογεί ότι κάποιες φορές σκέφτεται ότι αν ήταν στη Γερμανία θα είχε περισσότερα χρήματα, αλλά η σκέψη έρχεται φευγαλέα και αμέσως φεύγει.

Β. ΒΕΛΛΙΚΗΣ
Κιθάρες όλων των τύπων από έναν... αυτοδίδακτο

Μια ανάλογη πορεία διέγραψε, εντός των ελληνικών συνόρων όμως, ο 50χρονος μουσικός, Βασίλης Βελλίκης, ο οποίος κατασκευάζει κιθάρες όλων των τύπων και για όλους τους επαγγελματίες μουσικούς.

Ο Β. Βελλίκης έμαθε να κατασκευάζει κιθάρα δια... αλληλογραφίας. Πλησίαζα ντόπιους μάστορες και δεν με βοηθούσαν. Πείσμωσα και το έψαξα μόνος μου, θυμάται για τα πρώτα του βήματα

Ο κ. Βελλίκης σπούδασε προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών στη Θεσσαλονίκη, όπου έμεινε για 15 χρόνια και εργάστηκε ως μουσικός. Το 2001 πήρε την απόφαση και επέστρεψε με την οικογένεια του, στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Πρώτη Σερρών.

Εργάστηκε αρχικά ως δάσκαλος στην μπάντα του χωριού και μετά έστησε ένα εργαστήρι κατασκευής κιθάρας, μαθαίνοντας την τέχνη... διά αλληλογραφίας. Εστειλε γράμματα σε μουσικούς οίκους της Αμερικής, αγόρασε ξενόγλωσσα βιβλία και σιγά σιγά μπήκε στο νόημα.

«Πλησίαζα ντόπιους μάστορες και όλοι μου έλεγαν πως είχαν κάποιο μυστικό, δεν αποκάλυπταν λεπτομέρειες, γενικά δεν με βοηθούσαν. Πείσμωσα και το έψαξα μόνος μου», μας λέει ο κ. Βελλίκης. Σήμερα κατασκευάζει από την αρχή ακουστικές, ηλεκτρικές και κλασικές κιθάρες και τις πουλά από 700€ ως και 2.000€ τη μία.

Χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη ξύλο καρυδιάς, τριανταφυλλιάς ή μαόνι και δέχεται παραγγελίες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Και δεν το μετάνιωσε καθόλου που γύρισε πίσω. «Η αλήθεια είναι πως γύρισα στον τόπο καταγωγής μου, αυτό είναι αβαντάζ για μένα. Δεν ξέρω αν θα έπαιρνα την απόφαση να πάω κάπου όπου θα ήμουν ξένος», αναφέρει.

ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΙΟΥΧΑ
Παράτησε το σχέδιο για να μυηθεί στην τέχνη της αγγειοπλαστικής

Ενθουσιασμένη, χαρούμενη και ευτυχισμένη δηλώνει η 37χρονη Φωτεινή Γιούχα, που σπούδασε Αρχιτεκτονική, αλλά κάνει το όνειρό της πραγματικότητα στο χωριό των γονιών, την Πρώτη Σερρών: έχει το δικό της εργαστήριο αγγειοπλαστικής.

Η κ. Γιούχα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Α.Π.Θ. και εργάστηκε σε τεχνικό γραφείο, αλλά αυτό δεν την ικανοποιούσε καθόλου. Στο πολυτεχνείο γνώρισε την αγγειοπλαστική και έκανε κάποια μαθήματα σε σχολή. Πριν από 10 χρόνια μαζί με τον σύζυγο της και τον νεογέννητο (τότε) γιο της -σήμερα έχει ένα ακόμη παιδί 6,5 χρόνων- αποφάσισαν να μετακομίσουν στην Πρώτη Σερρών, τόπο καταγωγής των γονιών της και να ασχοληθεί με την αγγειοπλαστική. Εστησε ένα μικρό εργαστήριο, το οποίο έχει πλέον μεγαλώσει και εργάζεται όλη μέρα στον τροχό, δημιουργώντας μοναδικά αντικείμενα, κομψοτεχνήματα, σαν έργα τέχνης.

«Δεν χρησιμοποιώ καθόλου καλούπια. Ολα γίνονται στο χέρι, με τον τροχό. Φτιάχνω στάμνες, βάζα, διακοσμητικά είδη, τα οποία και δίνω σε χονδρέμπορους. Είμαι χαρούμενη, ευτυχισμένη, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερη επιλογή για μας και τα παιδιά», λέει χωρίς να κρύβει τον ενθουσιασμό της η κ. Γιούχα και συμπληρώνει: «εδώ οι ρυθμοί είναι πιο χαλαροί και δεν αγχωνόμαστε για ανούσια πράγματα. Γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας και νιώθω ότι τα παιδιά μου μπορούν να κυκλοφορούν ασφαλή. Και δεν μας λείπει τίποτε».

ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Οι πιο μορφωμένοι βρίσκουν τις ευκαιρίες

Η Χαρίτα Βλάχου χρησιμοποίησε 240 ερωτηματολόγια σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις της με τους επιχειρηματίες.

Στο προφίλ αυτών που δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές των Σερρών - επέλεξε χωριά με πληθυσμό μέχρι 2.000 κατοίκους-, υπερτερούν οι άντρες (63,9%), τα άτομα ηλικίας 34-54 χρόνων (69,6%) και οι παντρεμένοι (75,4%).

Μεγάλος αριθμός αυτών (31,3%) έχει ολοκληρώσει σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και πέρα από τις κλασικές επιχειρήσεις στον τουρισμό, στην εστίαση και στην ψυχαγωγία, πολλοί έχουν στραφεί σε καινοτόμες ιδέες.

«Η επιχειρηματικότητα είναι επιλογή των πιο μορφωμένων ατόμων στις αγροτικές περιοχές. Σχεδόν όλοι γνωρίζουν μια ξένη γλώσσα, κατά προτίμηση αγγλικά και χειρίζονται τον ηλεκτρονικό υπολογιστή στην καθημερινότητα τους. Η πλειονότητα κατάγεται από τον τόπο στον οποίο εγκατέστησε την επιχείρηση και παρόλο που έλειψε από αυτόν για διάφορους λόγους (σπουδές, εργασία), επέστρεψε για να επενδύσει επιχειρηματικά», λέει η κ. Βλάχου στο «Εθνος». Οι περισσότερες επιχειρήσεις (56,6%) δημιουργήθηκαν την τελευταία 15ετία, γεγονός που φανερώνει ότι η οικονομική κρίση δεν αποτέλεσε εμπόδιο στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.

Πρόκειται για επιχειρήσεις μικρού μεγέθους, στις οποίες επικρατεί η αυτοαπασχόληση του επιχειρηματία (65,8%), ενώ ελάχιστες δημιουργούν 1-3 θέσεις εργασίας (26,3%) και εμφανίζουν μικρούς τζίρους, αλλά ένα ικανοποιητικό εισόδημα στους ιδιοκτήτες τους.

Ποιότητα ζωής
«Ενα από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα είναι η διαδραστική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ επιχειρηματικότητας και ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές. Από τη μια η ποιότητα ζωής αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες εγκατάστασης των επιχειρήσεων και από την άλλη, οι επιχειρήσεις αυτές συμβάλλουν στην ποιότητα ζωής των κατοίκων των περιοχών αυτών», δηλώνει η ερευνήτρια.

ΕΘΝΟΣ