Γράφει η Ιωάννα Ροτζιώκου, Αστυνόμος Β’ – Κοινωνιολόγος
Μαμά! Μία δισύλλαβη λέξη, με τόσα πολλά νοήματα. Mία από τις πρώτες λέξεις που θα πει ένα μωρό και συνάμα μία λέξη που o ενήλικας θα την αρθρώσει αρκετές φορές, άλλοτε αποζητώντας την προστασία της και άλλοτε αισθανόμενος φόρτιση από την παρουσία ή την «υπερ- παρέμβασή» της στη ζωή του.
Η δύναμη της αγάπης της μάνας προς το παιδί περιγράφεται και στην ιστορία, σύμφωνα με την οποία κάποτε ένας νέος ερωτεύθηκε μία νεράιδα- μάγισσα, η οποία του είπε ότι αν θέλει να τη φιλήσει θα πρέπει να σκοτώσει τη μητέρα του και να του φέρει την καρδιά της, για να τη ρίξει στα σκυλιά. Το αγόρι μπροστά στο παράφορο πάθος του, σκότωσε τη μάνα του και ξερίζωσε την καρδιά της.
Όμως, στο δρόμο της επιστροφής προς τη νεράιδα, σκόνταψε, έπεσε κάτω και η καρδιά έπεσε από τα χέρια του. Τότε άκουσε τη φωνή της μητέρας του: «Μη χτύπησες παιδί μου;». Πρόκειται για μία ιστορία που αποτυπώνει την άνευ ορίων αγάπη της μητέρας προς το παιδί (1).
Αγάπη ανιδιοτελής, από τη γυναίκα που φέρει στο σώμα της το έμβρυο για σχεδόν εννέα μήνες, πολλές φορές με ζαλάδες, εμετούς, κούραση, δυσκολία στην κίνηση και μεγάλες ψυχολογικές μεταβολές· που γεννά με οδύνες και γίνεται τροφός του βρέφους με το θηλασμό· που ξυπνά τα βράδια για να το προσέξει και αν κλάψει το αγκαλιάζει σφιχτά για να το παρηγορήσει.
Αγάπη υπερβολική, από τη μάνα που γίνεται ασπίδα προστασίας για το παιδί, στηρίζοντας το στα πρώτα του βήματα, κρατώντας του το χέρι για όλο το υπόλοιπο της ζωής του
Και όλα αυτά μέσα σε μία σύγχρονη κοινωνία, όπου η μητέρα καλείται κάτω από δύσκολες συνθήκες, να συμφιλιώσει την προσωπική και την επαγγελματική της ζωή και εξακολουθεί να προσφέρει τη «μη αμειβόμενη εργασία» της (συμμετοχή σε οικιακές εργασίες, φροντίδα μελών της οικογένειας, κ.ο.κ.) σε μεγαλύτερο ποσοστό από ότι οι άντρες(2)· όπου οι γονείς καθημερινά τρέχουν με γρήγορους και εξαντλητικούς ρυθμούς για να προλάβουν…
Να φροντίσουν τα παιδιά τους, να πάνε στη δουλειά τους, να τακτοποιήσουν τις εκκρεμότητές τους και στο τέλος της ημέρας, αν τους μείνει χρόνος να αφιερώσουν κάποια λεπτά στον εαυτό τους.
Ζούμε σε μία πραγματικότητα, όπου ο χρόνος τρέχει και μας προσπερνά. Πριν λίγες ημέρες γίναμε δέκτες μίας πολύ δυσάρεστης είδησης, του θανάτου του βρέφους στην Άρτα. Η υπόθεση είναι στα χέρια της δικαιοσύνης.
Ωστόσο, καλό θα ήταν πριν βιαστούμε να σχολιάσουμε ή να κρίνουμε, να αναρωτηθούμε πόσο πολύπλοκη έχει γίνει η καθημερινότητα για τους σύγχρονους γονείς και τι μπορεί να γίνει για να διευκολυνθεί η ζωή τους λίγο περισσότερο.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές βελτιωτικές κινήσεις, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα «νταντάδες της γειτονιάς», η δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών στις επιχειρήσεις, κ.ο.κ.
Σημαντικό θέμα εξακολουθεί να είναι η φροντίδα των παιδιών έως το τρίτο ηλικιακό έτος, περίπου, (βρεφικό στάδιο, κατά το οποίο τα παιδιά είναι απόλυτα εξαρτημένα από τους ενήλικες), καθώς στην περίπτωση που εργάζονται και οι δύο γονείς και εφόσον δεν υπάρχει η βοήθεια από κάποιο συγγενικό ή τρίτο πρόσωπο, η λύση του βρεφονηπιακού σταθμού είναι η επικρατέστερη.
Παράλληλα, πρότυπα κοινωνιών με τα καλύτερα προνόμια για τη μητέρα και τον πατέρα, αλλά και με τις καλύτερες συνθήκες για να μεγαλώσει ένα παιδί, θεωρούνται χώρες όπως είναι η Γερμανία, ο Καναδάς και η Αυστραλία και οι Σκανδιναβικές. Ειδικά στον Καναδά έχει καθιερωθεί το λεγόμενο πρόγραμμα Παιδικού Οφέλους (Canadian Child Benefit), αυξάνοντας τις οικονομικές παροχές προς τη μητέρα και την οικογένεια (3).
Η μητρότητα, κατά συνέπεια και η γονεϊκότητα, δεν είναι ένας επιπρόσθετος κοινωνικός ρόλος ή ιδιότητα ή ένα ακόμα προσωπικό όνειρο. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι λειτούργημα, προσφορά στην κοινωνία και στην ανθρωπότητα.
Και η ανατροφή ενός παιδιού είναι εξαιρετικά δύσκολη και κοπιαστική υπόθεση ή καλύτερα θα έλεγα είναι εξαιρετικά δύσκολη «μη αμειβόμενη» εργασία
Όμως, επειδή στην υλιστική κοινωνία που ζούμε η αξία σχεδόν των πάντων προσδιορίζεται με βάση το κέρδος και το χρήμα, μήπως αν η μητρότητα μετατρεπόταν από «μη αμειβόμενη» σε «αμειβόμενη» εργασία λύνονταν πολλά από τα αναδυόμενα προβλήματα;
Και αφήνω αυτή μου τη σκέψη εδώ, ως ερώτημα και προβληματισμό.
Άλλωστε, οι μάνες ή τουλάχιστον αυτές που συνειδητά έχουν προχωρήσει σε αυτό το βήμα της ζωής τους, είτε αμειφθούν, είτε όχι, ακόμα και στην περίπτωση που το παιδί τους τις εγκαταλείψει ή τις πληγώσει, όταν το δουν να σκοντάφτει και να πέφτει, θα του πουν: «Μη χτύπησες παιδί μου;».
Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές βελτιωτικές κινήσεις, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα «νταντάδες της γειτονιάς», η δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών στις επιχειρήσεις, κ.ο.κ.
Σημαντικό θέμα εξακολουθεί να είναι η φροντίδα των παιδιών έως το τρίτο ηλικιακό έτος, περίπου, (βρεφικό στάδιο, κατά το οποίο τα παιδιά είναι απόλυτα εξαρτημένα από τους ενήλικες), καθώς στην περίπτωση που εργάζονται και οι δύο γονείς και εφόσον δεν υπάρχει η βοήθεια από κάποιο συγγενικό ή τρίτο πρόσωπο, η λύση του βρεφονηπιακού σταθμού είναι η επικρατέστερη.
Παράλληλα, πρότυπα κοινωνιών με τα καλύτερα προνόμια για τη μητέρα και τον πατέρα, αλλά και με τις καλύτερες συνθήκες για να μεγαλώσει ένα παιδί, θεωρούνται χώρες όπως είναι η Γερμανία, ο Καναδάς και η Αυστραλία και οι Σκανδιναβικές. Ειδικά στον Καναδά έχει καθιερωθεί το λεγόμενο πρόγραμμα Παιδικού Οφέλους (Canadian Child Benefit), αυξάνοντας τις οικονομικές παροχές προς τη μητέρα και την οικογένεια (3).
Η μητρότητα, κατά συνέπεια και η γονεϊκότητα, δεν είναι ένας επιπρόσθετος κοινωνικός ρόλος ή ιδιότητα ή ένα ακόμα προσωπικό όνειρο. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι λειτούργημα, προσφορά στην κοινωνία και στην ανθρωπότητα.
Και η ανατροφή ενός παιδιού είναι εξαιρετικά δύσκολη και κοπιαστική υπόθεση ή καλύτερα θα έλεγα είναι εξαιρετικά δύσκολη «μη αμειβόμενη» εργασία
Όμως, επειδή στην υλιστική κοινωνία που ζούμε η αξία σχεδόν των πάντων προσδιορίζεται με βάση το κέρδος και το χρήμα, μήπως αν η μητρότητα μετατρεπόταν από «μη αμειβόμενη» σε «αμειβόμενη» εργασία λύνονταν πολλά από τα αναδυόμενα προβλήματα;
Και αφήνω αυτή μου τη σκέψη εδώ, ως ερώτημα και προβληματισμό.
Άλλωστε, οι μάνες ή τουλάχιστον αυτές που συνειδητά έχουν προχωρήσει σε αυτό το βήμα της ζωής τους, είτε αμειφθούν, είτε όχι, ακόμα και στην περίπτωση που το παιδί τους τις εγκαταλείψει ή τις πληγώσει, όταν το δουν να σκοντάφτει και να πέφτει, θα του πουν: «Μη χτύπησες παιδί μου;».
Και θα τρέξουν να το σηκώσουν, θα το αγκαλιάσουν, θα κλάψουν με αναφιλητά και αν το παιδί τους εξακολουθεί να θέλει να φύγει, θα το αφήσουν να φύγει. Και αυτές θα μείνουν πίσω μόνες τους και θα περιμένουν μέχρι την επόμενη φορά που θα το ξαναδούν.
Χρόνια πολλά σε όλες τις μαμάδες, με καθυστέρηση κάποιων ημερών. Άλλωστε, τα «χρόνια πολλά» καλό θα ήταν να τους τα λέμε αν όχι κάθε μέρα, τουλάχιστον πιο συχνά, για όλα αυτά που μας προσφέρουν απλόχερα, από την πρώτη στιγμή που θα έρθουμε στη ζωή μέχρι και τη στιγμή που θα αφήσουν την τελευταία τους πνοή…
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Χρόνια πολλά σε όλες τις μαμάδες, με καθυστέρηση κάποιων ημερών. Άλλωστε, τα «χρόνια πολλά» καλό θα ήταν να τους τα λέμε αν όχι κάθε μέρα, τουλάχιστον πιο συχνά, για όλα αυτά που μας προσφέρουν απλόχερα, από την πρώτη στιγμή που θα έρθουμε στη ζωή μέχρι και τη στιγμή που θα αφήσουν την τελευταία τους πνοή…
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Ιστορία βασισμένη στο ποίημα του Γάλλου φιλέλληνα ποιητή και ακαδημαϊκού Ζακ Ρισπέν: «Η καρδιά της μάνας», η οποία μεταφέρθηκε στα ελληνικά από τον Άγγελο Βλάχο και δημοσιεύθηκε σε σχολικά βιβλία.
0 Σχόλια