Κρίση Πανικού

Γράφειο ο Νίκος Σταματογιάννης, Αστυνομικός Υποδιευθυντής Ειδικών Καθηκόντων Ψυχολόγος

Απόσπασμα από την εφημερίδα της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Αθηνών «Σύγχρονη Αστυνομία»

Κρίση πανικού είναι μια ξαφνική κρίση υπερβολικού άγχους και φόβου. Η καρδιά σας χτυπά δυνατά και δεν μπορείτε να αναπνεύσετε. Μπορεί ακόμη και να νιώθετε σαν να πεθαίνετε ή να τρελαίνεστε. Εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία, οι κρίσεις πανικού μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχή πανικού και άλλα προβλήματα. Μπορούν ακόμη και να σας αναγκάσουν να αποσυρθείτε από τις συνήθεις σας δραστηριότητες. Αλλά οι κρίσεις πανικού μπορούν να θεραπευτούν και όσο πιο γρήγορα ζητήσετε βοήθεια, τόσο το καλύτερο. Με τη θεραπεία, μπορείτε να μειώσετε ή και να εξαλείψετε τα συμπτώματα του πανικού και να επανακτήσετε τον έλεγχο της ζωής σας.

Κατανοώντας τις κρίσεις πανικού

Σε πολλές περιπτώσεις, οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται από το πουθενά, χωρίς καμία προειδοποίηση. Συχνά, δεν υπάρχει σαφής λόγος για την κρίση. Μπορούν ακόμη και να συμβούν όταν είστε χαλαροί ή κοιμάστε.
Μια κρίση πανικού μπορεί να εμφανιστεί μόνο μια φορά, αλλά πολλοί άνθρωποι βιώνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια. Οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού συχνά προκαλούνται από μια συγκεκριμένη κατάσταση, όπως όταν διασχίζει κάποιος μια γέφυρα ή μιλάει σε κοινό, ειδικά αν η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει μια κρίση πανικού στο παρελθόν. Συνήθως, η κατάσταση που προκαλεί πανικό είναι εκείνη κατά την οποία θα αισθάνεστε ότι απειλείστε και δεν μπορείτε να ξεφύγετε.
Ενδέχεται να αντιμετωπίσετε μια ή περισσότερες κρίσεις πανικού, αλλά να είστε απόλυτα ευτυχισμένοι και υγιείς κατά τα άλλα. Ή μπορεί οι κρίσεις πανικού σας να εμφανίζονται ως μέρος μιας άλλης διαταραχής, όπως η διαταραχή πανικού, η κοινωνική φοβία, ή ακόμα και η κατάθλιψη. Ανεξάρτητα από την αιτία, οι κρίσεις πανικού είναι θεραπεύσιμες. Υπάρχουν πολλές αποτελεσματικές θεραπείες και στρατηγικές αντιμετώπισης των συμπτωμάτων.

Συμπτώματα της κρίσης πανικού

Οι κρίσεις πανικού συχνά εμφανίζονται όταν είστε μακριά από το σπίτι, αλλά μπορούν να συμβούν οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Μπορεί να έχετε μία, ενώ βρίσκεστε σε ένα εμπορικό κατάστημα, περπατάτε στο δρόμο, οδηγείτε το αυτοκίνητό σας, ή κάθεστε στον καναπέ στο σπίτι.
Η κρίση πανικού εκδηλώνεται απότομα και συνήθως κορυφώνεται μέσα σε 10 λεπτά. Οι περισσότερες κρίσεις πανικού τελειώνουν μέσα σε 20 έως 30 λεπτά, και σπάνια διαρκούν περισσότερο από μία ώρα. Μια συνήθης κρίση πανικού περιλαμβάνει ένα συνδυασμό από τα ακόλουθα συμπτώματα:

Ψυχολογικά Συμπτώματα

-Φόβος για την υγεία και την πιθανή απώλεια της ζωής.

-Αδυναμία συγκέντρωσης.

-Φόβος ότι το άτομο θα χάσει τον έλεγχο.

-Φόβος ότι το άτομο οδηγείται στην τρέλα.

-Φόβος για κλειστούς χώρους – έλλειψη οξυγόνου.

-Φόβος για πολύβουα και πολυπληθή μέρη – αποφυγή του συγχρωτισμού με πλήθος ανθρώπων.

-Υποχόνδρια συμπεριφορά σε σχέση με την υγεία.

Σωματικά Συμπτώματα

-Δύσπνοια – αίσθηση πνιγμού (το άτομο νιώθει ότι δεν του φτάνει ο αέρας).

-Ταχυκαρδία.

-Τάση λιποθυμίας.

-Ζάλη και τρέμουλο.

-Αίσθημα αστάθειας και έλλειψης ισορροπίας.

-Αίσθημα βάρους και σφίξιμο στο στήθος.

-Μούδιασμα και μυρμηγκιάσματα σε όλο το σώμα.

-Εξάψεις, ρίγη και έντονη εφίδρωση κυρίως στα άκρα.

-Ναυτία και τάση για εμετό.

΄Σημειώνεται ότι αρκεί ο συνδυασμός τεσσάρων από τα παραπάνω συμπτώματα για να συμπεράνουμε ότι το άτομο έχει εκδηλώσει κρίση πανικού.

Διαταραχή Πανικού

Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν κρίσεις πανικού χωρίς περαιτέρω επεισόδια ή επιπλοκές. Δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος να ανησυχείτε αν είχατε μόνο μία ή δύο κρίσεις πανικού. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι που έχουν βιώσει κρίσεις πανικού, αναπτύσσουν στη συνέχεια διαταραχή πανικού. Η διαταραχή πανικού χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού, σε συνδυασμό με σημαντικές αλλαγές στη συμπεριφορά ή επίμονο άγχος σχετικό με ενδεχόμενες νέες κρίσεις. Μπορεί να πάσχετε από διαταραχή πανικού, αν:Έχετε συχνές, απροσδόκητες κρίσεις πανικού που δεν σχετίζονται με μια συγκεκριμένη κατάσταση.
Ανησυχείτε πολύ για μια ενδεχόμενη κρίση πανικού.
Συμπεριφέρεστε διαφορετικά εξαιτίας των κρίσεων πανικού, όπως με το να αποφεύγετε μέρη, όπου είχατε πανικοβληθεί στο παρελθόν.

Ενώ μια μεμονωμένη κρίση πανικού μπορεί να διαρκέσει λίγα μόνο λεπτά, τα αποτελέσματα της εμπειρίας αυτής μπορούν να αφήσουν ανεξίτηλο το σημάδι τους. Εάν έχετε διαταραχή πανικού, οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού στοιχίζουν πολύ συναισθηματικά. Η μνήμη του έντονου φόβου και του τρόμου που αισθανθήκατε κατά τη διάρκεια των κρίσεων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αυτοπεποίθησή σας και να προκαλέσει σοβαρή αναστάτωση στην καθημερινή ζωή σας. Συχνά παρατηρούνται τα ακόλουθα συμπτώματα διαταραχής πανικού:Άγχος αναμονής– Αντί να νιώθετε χαλαροί μεταξύ των κρίσεων πανικού, αισθάνεστε ανήσυχοι και στρεσαρισμένοι. Αυτή η ανησυχία προέρχεται από το φόβο του να έχετε μελλοντικά κρίσεις πανικού. Αυτός ο «φόβος του φόβου» είναι παρών σχεδόν συνέχεια, και μπορεί να σας αποδιοργανώσει.
Φοβική αποφυγή– Αρχίζετε να αποφεύγετε ορισμένες καταστάσεις ή περιβάλλοντα. Αυτή η αποφυγή μπορεί να βασίζεται στην πεποίθηση ότι η κατάσταση που αποφεύγετε προκάλεσε μια προηγούμενη κρίση πανικού. Ή μπορεί να αποφεύγετε μέρη, όπου η διαφυγή θα ήταν δύσκολη ή δεν θα υπήρχε διαθέσιμη βοήθεια αν είχατε μια κρίση πανικού. Σε ακραίες περιπτώσεις, η φοβική αποφυγή γίνεται αγοραφοβία.

Αιτίες των κρίσεων πανικού και της διαταραχής πανικού

Αν και τα ακριβή αίτια των κρίσεων πανικού και της διαταραχής πανικού είναι ασαφή, υπάρχει η τάση να εμφανίζονται σε άτομα-μέλη της ίδιας οικογένειας. Φαίνεται επίσης να συνδέονται με σημαντικές μεταβολές ζωής, όπως την αποφοίτηση και την είσοδο στην αγορά εργασίας, το γάμο και την απόκτηση ενός παιδιού. Στρεσογόνα γεγονότα, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, ένα διαζύγιο ή η ξαφνική ανεργία μπορούν επίσης να προκαλέσουν μια κρίση πανικού.
Κρίσεις πανικού μπορούν επίσης να προκληθούν από ιατρικά προβλήματα και άλλες σωματικές αιτίες. Εάν έχετε συμπτώματα πανικού, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν ιατρό για να αποκλείσει τις ακόλουθες περιπτώσεις:

– Πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας (ένα μικρό καρδιακό πρόβλημα που παρουσιάζεται όταν μια εκ των βαλβίδων της καρδιάς δεν κλείνει σωστά)

– Υπερθυρεοειδισμός (υπερδραστήριος θυρεοειδής αδένας)

– Υπογλυκαιμία (χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα)

– Χρήση διεγερτικών (αμφεταμίνες, κοκαΐνη, καφεΐνη)

– Διακοπή φαρμάκων

Θεραπεία των κρίσεων πανικού και της διαταραχής πανικού

Οι κρίσεις πανικού και η διαταραχή πανικού είναι γενικά θεραπεύσιμες. Συνήθως μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς με στρατηγικές αυτοβοήθειας, με ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες, με φαρμακευτική αγωγή ή με συνδυασμό όλων αυτών. Κάποιοι τρόποι για να βοηθήσετε μόνοι σας τον εαυτό σας είναι οι ακόλουθοι:Μάθετε για τον πανικό.Γνωρίζοντας περισσότερα πράγματα για τον πανικό μπορείτε να ανακουφίσετε σε μεγάλο βαθμό την αγωνία σας. Έτσι διαβάστε σχετικά με το άγχος και τη διαταραχή πανικού για να μάθετε ότι οι αισθήσεις και τα συναισθήματα που έχετε όταν πανικοβάλλεστε είναι φυσιολογικά και ότι δεν τρελαίνεστε.
Αποφύγετε το κάπνισμα και την καφεΐνη.Το κάπνισμα και η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει κρίσεις πανικού σε άτομα που είναι ευαίσθητα σε τέτοιου είδους ουσίες. Ως εκ τούτου, είναι σοφό να αποφευχθούν τα τσιγάρα, ο καφές και άλλα ροφήματα με καφεΐνη. Επίσης, να είστε προσεκτικοί με τα φάρμακα που περιέχουν διεγερτικά, όπως τα διαιτητικά χάπια και τα φάρμακα για τη γρίπη και το κρυολόγημα.
Μάθετε πώς να ελέγχετε την αναπνοή σας.Οι πολύ γρήγορες αναπνοές ευθύνονται για πολλές αισθήσεις (όπως ζαλάδα και σφίξιμο στο στήθος) που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού. Οι βαθιές αναπνοές, από την άλλη πλευρά, μπορούν να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα πανικού. Μαθαίνοντας να ελέγχετε την αναπνοή σας, αναπτύσσετε μια δεξιότητα που μπορείτε να χρησιμοποιείτε για να ηρεμείτε όταν αρχίζετε να νιώθετε άγχος. Ο έλεγχος αυτός σας κάνει να νιώθετε και πιο δυνατοί.
Εξασκηθείτε σε τεχνικές χαλάρωσης.Δραστηριότητες όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός και η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση ενδυναμώνουν την ανταπόκριση του σώματος στο στρες. Αυτές οι τεχνικές όχι μόνο είναι χαλαρωτικές, αλλά επίσης δημιουργούν συναισθήματα χαράς και ψυχικής ισορροπίας.

Αν οι παραπάνω τεχνικές δεν αποδίδουν όσο θα θέλατε, τότε θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν ειδικό.


Πηγή: easya.gr