Κονδυλώματα Πρωκτού: Θεραπεία με Laser στο Ιατρείο

Τα κονδυλώματα πρωκτού είναι μικρά ογκίδια που μπορούν να εμφανιστούν στη περιοχή μέσα και γύρω από τον πρωκτό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα κονδυλώματα δεν προκαλούν ενόχληση ή πόνο. Ωστόσο, μπορεί να γίνουν ερεθιστικά εάν μεγαλώσουν αρκετά και μπορεί να προκαλέσουν κνησμό ή ακόμα και να αιμορραγήσουν. Στην περίπτωση που δεν εμφανιστούν συμπτώματα, τα άτομα με κονδυλώματα πρωκτού μπορεί να μην γνωρίζουν ότι τα έχουν. Τα κονδυλώματα του πρωκτού μπορεί να εμφανιστούν μόνο σε ένα σημείο ή μπορεί να εξαπλωθούν σε διαφορετικά μέρη των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού με την πάροδο του χρόνου.

 

Ποια συμπτώματα  προκαλούν τα κονδυλώματα πρωκτού;

 

Τα κονδυλώματα του πρωκτού εντοπίζονται μέσα και γύρω από την περιοχή του πρωκτού. Ξεκινούν ως μικρά εξογκώματα που μπορεί να μην είναι μεγαλύτερα από το κεφάλι μιας καρφίτσας. Στην αρχή μπορεί να είναι πολύ μικροσκοπικά και να μην γίνουν αντιληπτά. Μπορούν να αναπτύξουν μια εμφάνιση που μοιάζει με κουνουπίδι καθώς μεγαλώνουν ή όταν συγκεντρώνονται πολλά μαζί. Τα κονδυλώματα μπορεί να είναι ωχρά, κίτρινα, ροζ ή να έχουν ανοιχτό καφέ χρώμα και μπορεί να συνδυάζονται με το χρώμα του δέρματος.

 

Τα κονδυλώματα του πρωκτού εμφανίζονται συχνά χωρίς πόνο ή ενόχληση. Άλλα συμπτώματα των κονδυλωμάτων του πρωκτού είναι σπάνια, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν κνησμό, αιμορραγία ή έκκριση υγρού από τον πρωκτό. Ακόμα, ένα άτομο με κονδυλώματα πρωκτού μπορεί επίσης να αισθάνεται ότι έχει ένα ή περισσότερα εξογκώματα στην περιοχή του πρωκτού του.

 

Σε πολλές περιπτώσεις κονδυλώματα μπορεί να εμφανιστούν και σε άλλα μέρη του σώματος την ίδια στιγμή που υπάρχουν κονδυλώματα στην περιοχή του πρωκτού. Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων στις γυναίκες μπορεί να εμφανιστούν στον αιδοίο, στον κόλπο ή στον τράχηλο. Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων στους άνδρες μπορεί να αναπτυχθούν στο πέος και στο όσχεο.

 

Τα κονδυλώματα μπορεί επίσης να αναπτυχθούν στο στόμα ή στο λαιμό ενός ατόμου που είναι μολυσμένο με τον HPV. Το στοματικό σεξ με ένα άτομο που έχει κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων ή το βαθύ φιλί ενός ατόμου με κονδυλώματα στο λαιμό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μόλυνση.

 

Ποια είναι τα αίτια των κονδυλωμάτων του πρωκτού;

 

Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένων των κονδυλωμάτων του πρωκτού, προκαλούνται από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus - HPV). Η λοίμωξη με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων είναι μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη. Σε νεαρά άτομα, ο ιός μπορεί να υποχωρήσει από μόνος του και μπορεί να μην προκαλέσει σημεία ή συμπτώματα. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις ο ιός μπορεί να παραμείνει στο σώμα και να προκαλέσει κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Ορισμένοι τύποι του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων προκαλούν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και άλλοι μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο, αλλά οι τύποι του ιού που προκαλούν κονδυλώματα στην περιοχή του πρωκτού και των γεννητικών οργάνων συνήθως δεν οδηγούν στην ανάπτυξη καρκίνου του πρωκτού.

 

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων γενικά μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο με άμεση επαφή με το στόμα, τον πρωκτό, το πέος ή τον κόλπο ενός ατόμου που φέρει τον ιό. Η σεξουαλική επαφή δεν είναι απαραίτητη για τη μετάδοση της λοίμωξης. Μπορεί να μεταδοθεί με επαφή του δέρματος των δύο ατόμων. Η μετάδοση του ιού μπορεί να συμβεί ακόμη και αν τα κονδυλώματα δεν είναι ορατά.

 

Σύμφωνα με πολλές μελέτες, τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μεταδίδονται συχνότερα μέσω του πρωκτού και του κολπικού σεξ. Ένα μεγάλο ποσοστό των ανδρών και των γυναικών που είναι σεξουαλικά ενεργοί μολύνονται με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων κάποια στιγμή στη ζωή τους.

 

Ποιος κινδυνεύει από κονδυλώματα πρωκτού;

 

Αυξημένο κίνδυνο να κολλήσουν και να εξαπλώσουν  κονδυλώματα πρωκτού εμφανίζουν τα άτομα που πραγματοποιούν σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία (δεν χρησιμοποιούν κάποιο προστατευτικό φραγμό κατά την συνουσία, όπως  προφυλακτικό). Ακόμα αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παρουσιάζουν τα άτομα που έχουν πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους, έχουν πρωκτικές επαφές είτε είχαν έρθει σε στενή επαφή με άτομο με το ιό. Επιπλέον άτομα που έχουν ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα που πυροδοτείται από διάφορες καταστάσεις (HIV λοίμωξη, πρωτοπαθής ανοσοκαταστολή) ή από ανοσοκατασταλτική φαρμακευτική αγωγή έχουν αυξημένες πιθανότητες μόλυνσης με τον HPV και κατά συνέπεια εμφάνισης βλαβών που οφείλονται στο συγκεκριμένο ιό. Υπάρχει ακόμα πιθανότητα να μεταδοθούν κονδυλώματα του πρωκτού ακόμα κι αν υπάρχει μόνο ένας σεξουαλικός σύντροφος. Το προφυλακτικό δεν προστατεύει πλήρως από τη μετάδοση του ιού.

 

Πως πραγματοποιείται η διάγνωση των κονδυλωμάτων;

 

Ο ιατρός μπορεί να διαγνώσει τα κονδυλώματα του πρωκτού με οπτική επισκόπηση της περιπρωκτικής χώρας. Η συγκεκριμένη εξέταση είναι σύντομη και  πραγματοποιείται από έναν εξειδικευμένο ιατρό  με σκοπό την διάγνωση των κονδυλωμάτων που εντοπίζονται στην περιπρωκτική χώρα, αλλά και για να αποκλειστούν άλλες παθήσεις που η κλινική τους εικόνα παρουσιάζει κάποιες ομοιότητες με αυτή των κονδυλωμάτων. Η εξέταση για κονδυλώματα του πρωκτού περιλαμβάνει την κυτταρολογική εξέταση του πρωκτού (Test Pap Πρωκτού). Πρόκειται για μια απλή, ανώδυνη και σύντομη εξέταση παρόμοια με το Test Pap που κάνουν οι γυναίκες για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Όσοι εμφανίζουν περιπρωκτικά ή ενδοπρωκτικά κονδυλώματα (άντρες και γυναίκες) πρέπει υπό προϋποθέσεις να υποβληθούν σε Test Pap πρωκτού για την πρόληψη του καρκίνου του πρωκτού.

 

Σημαντική είναι και η δακτυλική εξέταση που πραγματοποιείται από τον ιατρό πρωκτολόγο. Κατά τη διάρκεια της δακτυλικής εξέτασης ο εξειδικευμένος ιατρός θα αναζητήσει για βλάβες που μπορούν να ψηλαφηθούν στην περιοχή του πρωκτού. Είναι πολύ σημαντικό να ελέγχονται λεπτομερειακά όλα τα τεταρτημόρια του πρωκτικού σωλήνα έτσι ώστε να μην διαφύγει η αναγνώριση κάποιας ύποπτης βλάβης. Ακόμα, με τη δακτυλική εξέταση ελέγχεται η τονικότητα του σφιγκτηριακού μηχανισμού, όπως και ο προστάτης αδένας στους άντρες.

 

Πραγματοποιείται επίσης πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας. Πρόκειται για μια εξέταση πολύ εξειδικευμένη, η οποία εκτελείται από πολύ λίγους ιατρούς σε όλο τον κόσμο. Εφαρμόζεται με σκοπό την ανεύρεση προκαρκινικών βλαβών και κονδυλωμάτων στο εσωτερικό του πρωκτού. Εάν ανευρεθούν ύποπτες βλάβες λαμβάνεται βιοψία από όλες για να υπάρχει και ιστολογική επιβεβαίωση της διάγνωσης. Εάν κάποια βιοψία είναι θετική για δυσπλασία, η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας επαναλαμβάνεται για να γίνει καυτηριασμός με Laser των ιστολογικά επιβεβαιωμένων δυσπλασιών του πρωκτού και της περιπρωκτικής χώρας. Επίσης μέσω της πρωκτοσκόπησης υψηλής ευκρίνειας ανευρίσκονται και καυτηριάζονται ακόμη και τα πιο μικροσκοπικά κονδυλώματα.

 

Πώς αντιμετωπίζονται τα κονδυλώματα του πρωκτού;

 

Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τον αριθμό και τη θέση των κονδυλωμάτων καθώς και από την προτίμηση του ασθενούς. Ωστόσο, για να είναι η θεραπεία των κονδυλωμάτων του πρωκτού αποτελεσματική θα πρέπει να περιλαμβάνει την αντιμετώπιση τόσο των περιπρωκτικών, όσο και των ενδοπρωκτικών κονδυλωμάτων, όπως επίσης και την ανίχνευση και αντιμετώπιση των πιθανών προκαρκινικών δυσπλασιών του πρωκτού και της περιπρωκτικής χώρας. Η αντιμετώπιση των βλαβών που οφείλονται στη λοίμωξη με τον ιό HPV (κονδυλωμάτων και δυσπλασιών) γίνεται με την πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy, HRA). Πρόκειται για μία διαδικασία, η οποία απαιτεί εκπαίδευση, εξειδίκευση και εμπειρία. Ο Πρωκτολόγος Δρ. Ιωάννης Δοντάς είναι από τους πρώτους ιατρούς που την εφάρμοσε στην Ελλάδα, έπειτα από εκπαίδευση στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

 

Τα κονδυλώματα αναζητούνται ενδελεχώς με τη χρήση ειδικού μικροσκοπίου και αφαιρούνται χειρουργικά ή καυτηριάζονται. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι καυτηριασμού όπως η ηλεκτροδιαθερμία, κρυοπηξία, Laser, Argon Plasma, ραδιοσυχνότητες, υπέρηχοι, Hyfrecation καθώς και η υπέρυθρη ακτινοβολία. Ο πιο σημαντικός παράγοντας για την επιτυχημένη αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων και των δυσπλασιών του πρωκτού είναι η εμπειρία του χειρουργού-πρωκτολόγου που την εκτελεί και όχι τόσο η μέθοδος με την οποία γίνεται ο καυτηριασμός καθώς όλες οι παραπάνω τεχνικές έχουν παρόμοια αποτελέσματα.

 

Η πιο σύγχρονη μέθοδος για την θεραπεία των κονδυλωμάτων του πρωκτού είναι η εξάχνωσή τους με Laser διοξειδίου του άνθρακα (Laser CO2). Μετά την εξάχνωση των κονδυλωμάτων γίνεται απόξεση των ιστικών υπολειμμάτων για να απομακρυνθούν από το πρωκτικό επιθήλιο. Πρόκειται για μια από τις πιο ασφαλείς, ανώδυνες και αναίμακτες τεχνικές που υπάρχουν και είναι η τεχνική που κατ’ εξοχήν εκτελείται στην Κλινική Laser Surgery πάντα υπό την καθοδήγηση μικροσκοπίου για να αναγνωριστούν και να εξαλειφθούν ακόμα και οι πιο μικροσκοπικές HPV βλάβες. Η διαδικασία της καταστροφής των κονδυλωμάτων συνήθως απαιτεί κάποιο είδος αναισθησίας. Στο 95% των περιπτώσεων αρκεί η τοπική αναισθησία. Όμως σε ασθενείς με εκτεταμένες βλάβες μπορεί να χρειαστεί ραχιαία αναισθησία σε συνδυασμό με μέθη ή ακόμη και γενική αναισθησία.

 

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών μπορεί να αντιμετωπισθεί σε μία συνεδρία. Ωστόσο, όταν οι βλάβες καλύπτουν μεγάλη έκταση του πρωκτικού επιθηλίου είναι αναγκαίο, για την ασφάλεια του ασθενούς, η θεραπεία να πραγματοποιείται σταδιακά σε 2 ή 3 συνεδρίες. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η πολύ σοβαρή επιπλοκή της στένωσης του πρωκτού. Μετά τον καυτηριασμό των HPV βλαβών (κονδυλωμάτων και δυσπλασιών) συνήθως υπάρχει ήπιος πόνος για λίγες ημέρες, ο οποίος βελτιώνεται πολύ με απλά παυσίπονα. Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στην εργασία τους και στο καθημερινό τους πρόγραμμα την επόμενη ημέρα. Είναι λογικό και αναμενόμενο ωστόσο να υπάρχει εκροή μικρής ποσότητας αίματος και υγρού για λίγες ημέρες.

 

Εκτός από τον καυτηριασμό με κάποια μορφή ενέργειας υπάρχουν και κάποιες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων και γενικότερα των HPV βλαβών. Το τριχλωροξικό οξύ, το οποίο προκαλεί χημικό καυτηριασμό των κονδυλωμάτων χρησιμοποιείται σε κάποιες περιπτώσεις μεμονωμένων βλαβών που είναι μικρές σε μέγεθος, αλλά συνήθως απαιτεί περισσότερες από μία συνεδρίες. Άλλες ουσίες που τροποποιούν τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορες περιπτώσεις είναι η ιμικουιμόδη, η 5-φθοριοουρακίλη και οι σινεκατεχίνες. Τέλος το τζελ ποδοφυλλοτοξίνης αποτελεί έναν παράγοντα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε επιλεγμένους ασθενείς. Καλό είναι να αποφεύγονται αλοιφές και κρέμες που περιέχουν κορτιζόνη γιατί η συγκεκριμένη ουσία αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα σε τοπικό επίπεδο, δίνοντας τη δυνατότητα στον HPV να αναπτυχθεί και να προκαλέσει νέες βλάβες.