Απαγόρευση συναθροίσεων: Τι συζητήθηκε στο ΣτΕ για τα πρόστιμα και τις αποφάσεις των αρχών να μην επιτρέπουν συγκεντρώσεις για λόγους δημόσιας υγείας

Ξεκίνησε η συζήτηση από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την προσφυγή 46 πολιτών, που είχαν συμμετάσχει σε συγκέντρωση κατά την επέτειο του Πολυτεχνείου παρά την αντίθετη εντολή των αρχών για απαγόρευση συναθροίσεων.

Στους προσφεύγοντες είχε επιβληθεί πρόστιμο 300 ευρώ καθώς παραβίασαν την τετραήμερη απαγόρευση συναθροίσεων μεταξύ 15 και 18 Νοεμβρίου του 2020, όπως είχαν αποφασίσει οι αρμόδιες αρχές για λόγους δημόσιας υγείας. 

Οι 46 πολίτες είχαν καταθέσει με τους δικηγόρους Χαράλαμπο Κουρουνδή και Βασίλη Τσιγαρίδα, αιτήσεις ακύρωσης των προστίμων στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια, υπέβαλαν αίτημα στο Ανώτατο Δικαστήριο ώστε οι υποθέσεις τους να εκδικαστούν ως πρότυπη δίκη.

Οι προσφεύγοντες ζητούν την ακύρωση των προστίμων για λόγους παραβίασης του α. 11 του Συντάγματος και του α. 11 της ΕΣΔΑ, παράβασης ουσιωδών τύπων της διαδικασίας (έλλειψη γνωμοδότησης, έλλειψη αιτιολογίας), παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας και παραβίασης του α. 43 του Συντάγματος.

Η πιλοτική δίκη αφορά, επίσης, και τις συγκεντρώσεις και τα αντίστοιχα πρόστιμα, που επεβλήθησαν σε συγκεντρώσεις της 6ης Δεκεμβρίου για την επέτειο της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου. 

Κατά τη συζήτηση στο ΣτΕ, από πλευράς του Δημοσίου δεν εμφανίστηκε δικηγόρος στο ακροατήριο (παράσταση μέσω δήλωσης). Από πλευράς προσφευγόντων, παρέστη ο δικηγόρος Θεσσαλονίκης Χαράλαμπος Κουρουνδής, διδάκτορας Συνταγματικού Δικαίου και πρόεδρος της Επιτροπής Δημοκρατικών Θεσμών του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Όπως εξήγησε ο συνήγορος στην αγόρευσή του:

«Η ένδικη προσφυγή μας αφορά ένα ζήτημα που, εκ των πραγμάτων, βρίσκεται στην καρδιά κάθε έννομης τάξης αυτήν την δύσκολη περίοδο. Το κεντρικό ερώτημα που απασχολεί -και που το δικαστήριό σας καλείται να απαντήσει- είναι πώς οφείλει να αντιδρά μία φιλελεύθερη συνταγματική έννομη τάξη στην πρωτόγνωρη συνθήκη της πανδημίας. Καταπώς φαίνεται, υφίστανται δύο, αντικρουόμενες μεταξύ τους, προσεγγίσεις: Από την μία πλευρά, τοποθετείται η προσέγγιση του Δημοσίου που συνοψίζεται στο παραπλανητικό και εξωνομικό δίλημμα «δημόσια υγεία ή συνταγματικά δικαιώματα». Είναι σαφές ότι αυτή η άποψη δίνει a priori στον εκάστοτε φορέα της εκτελεστικής εξουσίας μία carte blanche για την θέσπιση οποιουδήποτε μέτρου. Από την άλλη πλευρά, εντοπίζεται η άποψη που υποστηρίζουμε στο εισαγωγικό μας δικόγραφο, που βασίζεται στο ερώτημα «πώς μπορεί να ασκηθούν τα συνταγματικά δικαιώματα εν μέσω πανδημίας». Τούτο το σημείο εκκίνησης του προβληματισμού αποδίδει την αντίληψη που ακολούθησαν όλα τα Ανώτατα Δικαστήρια των χωρών της αναπτυγμένης Δύσης, από τη Γερμανία και τη Γαλλία ως τις ΗΠΑ εν μέσω πανδημίας».

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκε έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο από την «Επιτροπή Αλληλεγγύης σε διωκόμενους-ες για την ελευθερία σε κινητοποιήσεις». Το διατακτικό της απόφασης αναμένεται τους επόμενους μήνες.

Ήδη, από τον περασμένο Φεβρουάριο όπως έγραφε νωρίτερα το dikastiko.gr, το ΣτΕ ζήτησε να παγώσει η εξέταση των σχετικών εκκρεμών υποθέσεων μέχρι να αποφανθεί για το θέμα. Ειδικότερα, το Ανώτατο Δικαστήριο θα εξετάσει τη συνταγματικότητα των προστίμων, αλλά και το κατά πόσο η εκάστοτε κυβέρνηση μπορεί να προχωράει σε απαγόρευση συναθροίσεων για λόγους πέραν από εκείνους που προβλέπονται συνταγματικά. 

 Σύμφωνα με τον δικηγόρο Θανάση Καμπαγιάννη, το αίτημα ακύρωσης των εκατοντάδων καταχρηστικών προστίμων είναι πολιτικό καθήκον του μαζικού κινήματος, αλλά ταυτόχρονα κομμάτι της πολιτικής μάχης είναι και η δικαστική τους αμφισβήτηση.

 Όπως αναφέρει, η κυβέρνηση πιέστηκε και αυτό εκφράστηκε και νομοθετικά: δεν είναι τυχαίο ότι μετά την υποβολή του αιτήματος για την πιλοτική δίκη και το κουρέλιασμα της απαγόρευσης στις 28/1 από τους φοιτητές, η ΚΥΑ της 29/1 συμπεριέλαβε για πρώτη φορά δικαίωμα μετακίνησης σε συνάθροιση, ενώ η τελευταία 6ήμερη απαγόρευση συγκεντρώσεων στα τέλη Ιανουαρίου, προέβλεπε αριθμητικό όριο (μια δειλή συνομολόγηση της έλλειψης αναλογικότητας των προηγούμενων ολικών απαγορεύσεων).

Επισημαίνει ταυτόχρονα ότι η εκδίκαση της υπόθεσης στο ΣτΕ αποτελεί μια ακόμα απόδειξη ότι ο μόνος τρόπος υπεράσπισης ενός δικαιώματος που παρανόμως απαγορεύεται είναι τελικά η άσκησή του. «Ο έλεγχος συνταγματικότητας της απαγόρευσης συναθροίσεων από 15 έως 18 Νοεμβρίου, χωρίς τον κίνδυνο «κατάργησης της δίκης», καθίσταται εφικτός γιατί κάποιοι πολίτες αψήφησαν την απαγόρευση και άσκησαν το δικαίωμα» καταλήγει.

 

https://www.dikastiko.gr