Στις 8 Απριλίου 2021, το Εθνικό Συμβούλιο Πληροφοριών (NIC) των ΗΠΑ, έδωσε στη δημοσιότητα την 7η έκθεση των Global Trends με τίτλο, «Global Trends 2040: A More Contested World» [1].
Πρόκειται για μία έκθεση για τους παράγοντες και τις
δυναμικές που το NIC θεωρεί ότι θα διαμορφώσουν το περιβάλλον εθνικής ασφάλειας
τα επόμενα 20 χρόνια.
Η έκθεση προσδιορίζει τέσσερις δομικούς παράγοντες που θα
καθορίσουν το μέλλον ─οικονομία, περιβάλλον, τεχνολογία, δημογραφία─ και
προσπαθεί να ερμηνεύσει τον τρόπο με τον οποίον θα επηρεάσουν αποφάσεις και
αποτελέσματα.
Το NIC αποτελεί ένα οργανικό τμήμα της Κοινότητας Υπηρεσιών
Πληροφοριών των ΗΠΑ (IC) και αποτελεί το κέντρο των στρατηγικών αναλύσεων και
προβλέψεων για τα διεθνή θέματα της αμερικανικής κυβέρνησης. Το μεγαλύτερο
μέρος του έργου του είναι απόρρητο, αλλά παράγει και δημόσιες εκθέσεις, όπως είναι
η σειρά των Global Trends.
ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Οι τέσσερις προκλήσεις που θα διαμορφώσουν το μέλλον, σε
παγκόσμια κλίμακα είναι οι πανδημίες, τα χάσματα μεταξύ πλούσιων και φτωχών, η
κλιματική αλλαγή και οι συγκρούσεις μεταξύ χωρών. Ήδη η πανδημία του COVID-19
έχει επιδεινώσει κάποιες από αυτές.
Οι αναδυόμενες δυναμικές προέρχονται από την κοινωνία (που
θα είναι πραγματιστική, πληροφορημένη και διασπασμένη), από το κράτος (που θα
αντιμετωπίζει εντάσεις, αναταραχές και μετασχηματισμούς) και τη διεθνή σκηνή
(που θα χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερες αμφισβητήσεις, αβεβαιότητες και
συγκρουσιακές τάσεις).
Η έκθεση περιγράφει πέντε δυνητικά σενάρια για το 2040,
βασισμένα σε διαφορετικούς συνδυασμούς δομικών παραγόντων, αναδυόμενων τάσεων
και αβεβαιοτήτων.
Το πρώτο σενάριο ονομάζεται «αναγέννηση των δημοκρατιών», το
δεύτερο «ένας ακυβέρνητος κόσμος», το τρίτο «ανταγωνιστική συνύπαρξη», το
τέταρτο «διαφορετικές πορείες» και το πέμπτο «τραγωδία και κινητοποίηση». Το
πρώτο από αυτά είναι το πιο αισιόδοξο, ενώ στο τελευταίο που είναι το πιο
απαισιόδοξο, αναπτύσσεται το πώς η πανδημία και το φαινόμενο της παγκόσμιας
υπερθέρμανσης μπορεί να καταστρέψουν τις παγκόσμιες αλυσίδες τροφίμων και να
οδηγήσουν σε εξεγέρσεις με χιλιάδες θανάτους, που θα υποδαυλίζονται από φήμες
στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης και στα ηλεκτρονικά μίντια.
Η αντιπαλότητα μεταξύ της Κίνας και μίας συμμαχίας χωρών της
Δύσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ είναι πιθανόν να ενταθεί, τροφοδοτούμενη από
αλλαγές στη στρατιωτική ισχύ, τις δημογραφικές εξελίξεις, την τεχνολογία και
την εμβάθυνση των διαφορών για τα μοντέλα διακυβέρνησης.
Προβλήματα όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι πανδημίες, οι
οικονομικές κρίσεις και οι τεχνολογικές διαταραχές, είναι πιθανόν να
εμφανίζονται συχνότερα, προκαλώντας εντάσεις μεταξύ των κρατών και των
κοινωνιών, καθώς και δυνητικές καταστροφικές αναταράξεις.
Η έκθεση θεωρεί ότι η πανδημία του COVID-19, που έχει
σκοτώσει ήδη περισσότερα από 3 εκατομμύρια ανθρώπους, είναι η μεγαλύτερη
παγκόσμια διαταραχή, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η πανδημία εξέθεσε και διεύρυνε τα δομικά προβλήματα των
εθνικών συστημάτων υγείας, αύξησε το δημόσιο χρέος, ενίσχυσε τον εθνικισμό και
την πολιτική πόλωση, βάθυνε τις ανισότητες, πυροδότησε δυσπιστία στις
κυβερνήσεις και έβγαλε στην επιφάνεια προβλήματα στη διεθνή συνεργασία.
Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ 2008
Η έκθεση του 2008 είχε τίτλο Global Trends 2025: A
Transformed World [2].
Στην σελίδα 75 της έκθεσης υπάρχει μία ενότητα με τίτλο
Potential Emergence of a Global Pandemic. Σε αυτήν, περιγράφεται ένα σενάριο
πανδημίας για το 2025, με τις κοινωνίες να δοκιμάζονται από εσωτερικές και
διασυνοριακές εντάσεις, για να ελέγξουν τις μετακινήσεις του πληθυσμού και να
αποφύγουν τη μόλυνση.
Το σενάριο αποδεικνύεται ακριβές σε ό,τι αφορά την πηγή
προέλευσης της πανδημίας που προσδιορίζεται στην Κίνα και στις πολυπληθείς
χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Προβλέπεται ότι η απουσία αποτελεσματικού εμβολίου θα
καταστήσει τους πληθυσμούς ευάλωτους στον ιό, ο οποίος θα προέρχεται από
στελέχη όπως το Η5Ν1, ή ο SARS coronavirus, ή άλλα στελέχη της γρίπης, που θα
έχουν υποστεί μεταλλάξεις.
Με βάση το χειρότερο σενάριο, δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανών
θα νοσήσουν και οι θάνατοι θα φτάσουν σε εκατομμύρια. Σε παγκόσμιο επίπεδο
αναμένονται επίσης μεγάλες οικονομικές απώλειες και προβλήματα στις κρίσιμες
υποδομές, καθώς εκατοντάδες εκατομμύρια κόσμου θα πληγεί από τον ιό.
Η πρόβλεψη αυτή ήταν σχεδόν ακριβής και στη χρονολογία
εκδήλωσης της πανδημίας και στα προβλήματα που δημιούργησε. Αν και αυτό δεν
μπορεί να αποτελέσει προηγούμενο, κάποιες από τις Global Trends 2040 αναμένεται
ότι θα υλοποιηθούν και μάλιστα, αυτό είναι πιθανόν να γίνει πιο γρήγορα από ότι
υπολογίζει η έκθεση.
Νάσος Πετράκης
0 Σχόλια