Η Αστυνομία, οι αριθμοί και το πολιτικό μπρα ντε φερ

Η αταλάντευτη στάση της κυβέρνησης Μητσοτάκη απέναντι στην τρομοκρατία, η απόφαση να εφαρμοστούν με καθυστέρηση δεκαετιών ευρωπαϊκοί κανόνες στις συναθροίσεις και τις διαδηλώσεις και η σθεναρή αποφασιστικότητα, για πρώτη φορά στη Μεταπολίτευση, να ανακτηθούν οι πανεπιστημιακοί χώροι από τη χειραγώγηση αριστερών ομάδων με παραστρατιωτική οργάνωση και δράση, έχουν ανοίξει τον ασκό του Αιόλου.

Η αναστάτωση οφείλεται και στο γεγονός ότι οι παραπάνω πρωτοβουλίες εξελίσσονται μέσα σε ένα υπόστρωμα κόπωσης από τους περιορισμούς της πανδημίας και έντονης αβεβαιότητας για το μέλλον. Η κυρίαρχη στον ΣΥΡΙΖΑ «ομάδα Τσίπρα», υπό την πίεση των αρνητικών δημοσκοπήσεων, επιστρέφει στις δοκιμασμένες συνταγές διαστρέβλωσης των γεγονότων (fake news), παρακώλυσης του πολιτικού έργου και ενθάρρυνσης κάθε απόπειρας για την κατάληψη δημοσίων χώρων.

Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ζει ένα ακόμα déjà vu στην Κατεχάκη. Εχει ξαναδεί το έργο κατά τις περιόδους 1999-2003 και 2009-2010 όταν ήταν επίσης υπουργός Προστασίας του Πολίτη. Η απότομη άνοδος της αποτελεσματικότητας ενόχλησε και ενεργοποίησε όσους είχαν ευεργετηθεί και βολευτεί από μια Αστυνομία εν υπνώσει. Ο Χρυσοχοΐδης διαταράσσει το μεταπολιτευτικό status quo μιας Δημοκρατίας με εδραιωμένη ανοχή στην ανομία με πολιτικό μανδύα και με μειωμένη αυτοπεποίθηση να επιβάλει παντού τους κανόνες ενός κράτους δικαίου. Κάπως έτσι η Αριστερά ανάγει ως ιστορικό αντίπαλο τον διώκτη της «17 Νοέμβρη»…

Το 2021 το Κέντρο και η Δεξιά έχουν κατασταλάξει σε μια ενιαία ερμηνεία της Μεταπολίτευσης. Η αναίμακτη αποκατάσταση της Δημοκρατίας έπειτα από μια δικτατορία που πρόδωσε την Κύπρο έγινε με τη σιωπηλή παραχώρηση στην Αριστερά των δρόμων και των πανεπιστημίων. Σχεδόν πενήντα χρόνια μετά το ’74 ο Κυριάκος Μητσοτάκης πιστεύει ότι η άγραφη ασυλία είναι τροχοπέδη για τη χώρα και πρέπει να λήξει. Αλλά οι αντιστάσεις είναι μεγαλύτερες από εκείνες που ίσως είχε υπολογίσει.

Τις τελευταίες μέρες η κυβέρνηση και η Αστυνομία βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο. Ξαφνικά, ενώ τον Ιανουάριο έγιναν 79 διαδηλώσεις και πορείες (οι 63 από αυτές στο κέντρο της Αθήνας), μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου έγιναν 32 (οι 21 από αυτές στο κέντρο). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αστυνομίας, από 9/1 ώς 5/3/2021 σημειώθηκαν 135 συγκεντρώσεις, συνελεύσεις και πορείες αναρχικών σε όλη την Αττική, ενώ από 29/1 ώς 3/3 πραγματοποιήθηκαν 101 εμπρησμοί, φθορές και καταλήψεις κτιρίων. 

Στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, αντίθετα με όσα ισχυρίζεται η Αριστερά, θεωρούν ότι η συμπεριφορά της Αστυνομίας δείχνει ευελιξία, αυτοσυγκράτηση και σεβασμό προς όλους, την ίδια ώρα κατά την οποία έχει επιφορτιστεί επί ένα χρόνο με την πρόσθετη ευθύνη της αστυνόμευσης για την τήρηση των υγειονομικών μέτρων μέσα σε μια πανδημία που ασφαλώς πιέζει και απειλεί και το ίδιο το ανθρώπινο δυναμικό της. Οι αστυνομικοί είναι από τους πιο εκτεθειμένους σε κινδύνους επαγγελματίες των ημερών της πανδημίας.

Ευρώπη και ΗΠΑ

Η αντιπολίτευση καταγγέλλει ότι η Ελλάδα πρωτεύει στην Ευρώπη σε αστυνομική βία. Κύκλοι του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη δηλώνουν κατηγορηματικά ότι τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο. Στις ΗΠΑ μόνο από τις 25 Μαΐου όταν δολοφονήθηκε ο Τζορτζ Φλόιντ στη Μινεάπολη ώς τον Ιούνιο του 2020 επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας σε 200 πόλεις και 30 πολιτείες είχαν ενεργοποιήσει 62.000 μέλη της Εθνοφυλακής. Είκοσι πέντε Αμερικανοί σκοτώθηκαν, πάνω από 400 αστυνομικοί τραυματίστηκαν και 14.000 πολίτες συνελήφθησαν. Οι καταστροφές δημόσιας περιουσίας μέσα στο 2020 έφτασαν τα 2 δισ. δολάρια. Αποκορύφωμα της ανομίας η έφοδος στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου με 5 νεκρούς και πάνω από 100 συλλήψεις. 

Στη Βρετανία το 2020 ξέσπασαν διαδηλώσεις σε 18 πόλεις, ενώ σε μία μόνο διαδήλωση στο Λονδίνο, στις 28 Νοεμβρίου, έγιναν 150 συλλήψεις. Στη Γαλλία μεταξύ Δεκεμβρίου 2019 και Νοεμβρίου 2020 πραγματοποιήθηκαν χιλιάδες προσαγωγές και συλλήψεις και σημειώθηκαν 378 τραυματισμοί και 4 θάνατοι. Στη Γερμανία τον Αύγουστο του 2020 έγινε απόπειρα εφόδου στο Ράιχσταγκ, που συνοδεύτηκε από καταγγελίες κατά της αστυνομίας για υπερβολική χρήση βίας, ενώ σημειώθηκαν βίαιες συμπλοκές σε πολλές πόλεις ανάμεσα στις οποίες στο Αμβούργο, στη Στουτγάρδη και στη Φρανκφούρτη. Στην Ιταλία ξέσπασαν βίαιες συμπλοκές τον Οκτώβριο του 2020 στο Μιλάνο, στο Τορίνο και στη Νάπολη με καταστροφές δημόσιας περιουσίας και φωτιές. 

Στην Ισπανία η σύλληψη του ράπερ Χάσελ προκάλεσε πενθήμερο ξέσπασμα επεισοδίων. Η αστυνομία αντιμετώπισε βίαια πλήθη με λαστιχένιες σφαίρες, έγιναν πάνω από 100 τραυματισμοί και ένας διαδηλωτής έχασε το ένα του μάτι. Στο Βέλγιο διαδηλώσεις κατά των μέτρων οδήγησαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία και συλλήψεις εκατοντάδων διαδηλωτών. Το κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω –και η εντυπωσιακή διαφορά με την Ελλάδα– είναι σε όλες αυτές τις χώρες η αντίθεση στο κατεστημένο εκφράζεται από τη Δεξιά.

Στην Ελλάδα, το διαχρονικό κίνητρο της Αριστεράς, των συνιστωσών και των κινημάτων με τα οποία συνδέεται είναι η φθορά των κυβερνήσεων μέσω της συντήρησης της βίας χαμηλής έντασης. Αν η απάντηση του κράτους στη βία και την ανομία είναι ελλιπής, οι κεντροαριστερές ή κεντροδεξιές κυβερνήσεις εκτίθενται στην κοινή γνώμη ως ανίκανες. Αν αντίθετα η απάντηση είναι αποτελεσματική, οι κυβερνήσεις καταγγέλλονται ως αυταρχικές. Ο στόχος είναι να υποχωρεί το κράτος στα γνωστά όρια της ανοχής και να διαιωνίζεται ένα status quo μέσα στο οποίο εξασφαλίζονται η διάβρωση των θεσμών, η φυγή ακαδημαϊκών και άλλων στο εξωτερικό, η διαιώνιση της παρακμής, η καχεκτική ανάπτυξη και η γενικότερη μονιμοποίηση του γνωστού μεταπολιτευτικού φαύλου κύκλου που ευθύνεται για τη χρεοκοπία πολύ περισσότερο από όσο έχει γίνει παραδεκτό.

Το πόρισμα Αλιβιζάτου και η πραγματικότητα

Λάθη και παραλείψεις της Αστυνομίας αποκαλύφθηκαν στο πόρισμα της επιτροπής του καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου. Ολα τα προβλήματα αστυνομικής βίας που διέγνωσε αφορούσαν την περίοδο 2017-18 (όταν κυβερνούσαν οι ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ). Από τις εννέα προτάσεις της επιτροπής πραγματοποιήθηκαν οι επτά. Δεν εφαρμόστηκε η μονιμοποίηση της επιτροπής, γιατί οι αρμοδιότητές της μεταφέρθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη. Το κράτος, θέτοντας σε ισχύ μία από τις προτάσεις της, ενίσχυσε τον Συνήγορο θεσμικά και στελεχικά με τον νόμο 4760/2020.

Παράλληλα, η ανακριτική αρμοδιότητα για περιστατικά αστυνομικής βίας πέρασε από την Αστυνομία στον Συνήγορο με τον νόμο 4662/2020. Μία άλλη παραποίηση της αλήθειας είναι ο ισχυρισμός ότι επί Μητσοτάκη και Χρυσοχοΐδη έχουμε έξαρση της αστυνομικής βίας. Η αλήθεια είναι ότι οι καταγγελίες μεταξύ 2015-2019 ήταν από 55 ώς 73 ετησίως. Από τις 9/7/2019 ώς τις 10/3/2020 (δηλαδή σε σχεδόν 1,5 χρόνο) ήταν 53. Πρόκειται για αισθητή μείωση, αντί για «έξαρση». Σε ό,τι αφορά το περιστατικό της Νέας Σμύρνης, ο αστυνομικός που παρέβη τους κανόνες έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα. Η εκμετάλλευση όμως του γεγονότος με τις καταγγελίες περί «οργίου καταστολής» και το γενικό κάλεσμα σε διαδήλωση αγανάκτησης οδήγησαν σε νέο περιστατικό, με αιμόφυρτο αστυνομικό που παραλίγο να χάσει τη ζωή του από τη δράση ατόμων που ήδη βαρύνονται με παρανομίες.

Τέλος, πολύκροτο έχει γίνει το θέμα της εκπαίδευσης των νέων αστυνομικών, ιδίως σε ό,τι αφορά τα συνταγματικά δικαιώματα. Κατά την αντιπολίτευση δεν γίνεται εκπαίδευση. Σύμφωνα με την πραγματικότητα, η διδασκαλία του Συνταγματικού Δικαίου και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων γίνεται σε όλες τις σχολές της Αστυνομίας. Παρά την πανδημία ολοκληρώθηκε πρόγραμμα εκπαίδευσης την περίοδο Ιουνίου-Αυγούστου και Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 2020 για τα μέλη των Ομάδων Δράσης ΔΙ.ΑΣ. και ΟΠΚΕ με τη συμμετοχή 1.400 ατόμων. Αποδόθηκε έμφαση στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις πολιτών και αστυνομικών και στον σεβασμό του δικαιώματος του συνέρχεσθαι. Ολα αυτά ασφαλώς δεν σημαίνουν ότι θα αλλάξουν γνώμη όσοι έχουν εδραιωμένες πεποιθήσεις και συγκεκριμένες στοχεύσεις. Αλλωστε, η «αστυνομική βία» είναι μάλλον το πρόσχημα για την προώθηση ενός ευρύτερου πολιτικού σχεδιασμού, σημερινού, όσο και διαχρονικού…

 

Παύλος Παπαδόπουλος

https://www.kathimerini.gr