Ο βηματισμός των ευζώνων

Οι εύζωνοι στέκονται σήμερα, όπως πάντα, ακίνητοι, αγέρωχοι. Στην παρέλαση προς τιμήν των 200 χρόνων από την αρχή της Επανάστασης του 1821, είχαν την τιμητική τους. Πολλά έχουν ειπωθεί για τη στολή τους και τους συμβολισμούς που φέρει: οι 400 πιέτες της φουστανέλας τους παραπέμπουν στα 400 χρόνια Τουρκοκρατίας, τα λευκά και μπλε κρόσσια στην ελληνική σημαία, το λευκό τους πουκάμισο στην αγνότητα των εθνικών αγώνων.

Πέραν από την αμφίεσή τους όμως, οι εύζωνοι χαρακτηρίζονται στη δημόσια συνείδηση όχι μόνο από την ακινησία τους, αλλά και από την αργόσυρτη, εμπεριστατωμένη κίνησή τους. Παρόλο που δεν υπάρχει ιστορική τεκμηρίωση πίσω από τους συμβολισμούς της κινησιολογίας τους, και ειδικοί λένε στην «Κ» πως οι κινήσεις των ευζώνων έχουν διαφοροποιηθεί στο πέρασμα των χρόνων ενώ ο συμβολισμός τους είναι περισσότερο αποτέλεσμα παραδόσεων, ο Νίκος Γαβριλάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Ευζώνων της Προεδρικής Φρουράς, αναφέρει τι σημαίνει για τους ευζώνους ο βηματισμός τους.

«Οι εύζωνοι έχουμε δύο βηματισμούς», λέει στην «Κ», «ο ένας είναι ο βηματισμός της παρέλασης, και ο άλλος ο βηματισμός της υπηρεσίας». Στην παρέλαση, το βήμα των ευζώνων είναι ένα. Είναι αργό, και χτυπούν σταθερά μόνο το δεξί πόδι. «Ιστορικά και συμβολικά έχουμε μια υποχρέωση, ένα καθήκον να ενημερώσουμε τους προγόνους μας που δεν είναι μαζί μας γιατί πέσανε στη γραμμή του καθήκοντος για εμάς, ότι είμαστε όρθιοι, προχωράμε δυνατά στον δρόμο που μας έδειξαν εκείνοι», σημειώνει ο ίδιος. «Στην ευζωνική αργκό λέμε πως είναι σήματα Morse προς τους νεκρούς», αναφέρει. 

Παρ’ όλα αυτά, ο βηματισμός αυτός δεν υιοθετήθηκε πριν από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου – σε ένα βίντεο από την παρέλαση της 25ης Μαρτίου του 1941, οι εύζωνοι παρελαύνουν με το κλασικό βήμα του πεζικού, τονίζει. «Παρελαύνουν άοπλοι εκεί», αναφέρει, «γιατί έχουν στείλει τα όπλα τους στο μέτωπο». 

Οσον αφορά τον υπηρεσιακό βηματισμό, ο κ. Γαβριλάκης λέει πως έχει αλλάξει ακόμα και από όταν υπηρετούσε ο ίδιος πριν από 12 χρόνια. «Αυτό που παραμένει αναλλοίωτο και σταθερό είναι η επιδίωξη της διοίκησης της φρουράς –και των ευζώνων κατ’ επέκταση– να βγάλουν κάτι αγέρωχο, θέλουν να δείξουν δύο μαρμαροκολόνες και για αυτό οφείλουν οι κινήσεις να είναι αργές και κατά κάποιο τρόπο λεβέντικες», τονίζει. 

Ως προς τη χαρακτηριστική ευζωνική κίνηση κατά την οποία «το πόδι κάνει σαν ένα σύρσιμο, σηκώνεται και ο μηρός έρχεται σε μια θέση που, μαζί με το σταθερό πόδι, σχηματίζει ένα τέσσερα», αυτό το τέσσερα παραπέμπει στα 400 χρόνια της σκλαβιάς, συμπληρώνει ο κ. Γαβριλάκης. Υπάρχουν κι άλλοι συμβολισμοί στον υπηρεσιακό βηματισμό, ο οποίος φέρνει στον νου «ένα βαρύ, μη χορευτικό τσάμικο το οποίο συνδέεται με τη λαϊκή παράδοση», λέει ο ίδιος. Μία είναι το λεγόμενο «τσαρούχι», κατά το οποίο οι δύο εύζωνοι μπροστά από το μνημείο έρχονται αντικριστά και μπροστά στο κενοτάφιο ενώνουν τα τσαρούχια τους – «σχηματίζουν ένα “Π”, μία γέφυρα που συμβολίζει την ισχύ των ευζώνων, την ισχύ που υπάρχει όταν είναι ενωμένοι», αναφέρει, ενώ ο παρατηρητής θα πρέπει να βλέπει το καντήλι με τον σταυρό πάνω από το κενοτάφιο. Τέλος, οι εύζωνοι δεν κάνουν βήματα πίσω, αναφέρει ο κ. Γαβριλάκης – «γιατί οι εύζωνοι δεν κάνουν πίσω».

 

Ηλιάνα Μάγρα

https://www.kathimerini.gr/society/561306922/o-vimatismos-ton-eyzonon/