Εγώ χασίλι είχα φυτέψει…»
-«Α, μάλιστα! Και το λέτε έτσι φανερά. Μωρέ μπράβο σας!».
Λίγο έλειψε να γίνει μεγάλη παρανόηση στα λεγόμενα του
35χρονου αγρότη από χωριό της ενδοχώρας καθώς η ανακρίτρια ως μη Κρητικιά
θεώρησε ότι το χασίλι είναι το χασίς. Και πράγματι παραξενεύτηκε από την
αφοπλιστική ειλικρίνεια του κατηγορούμενου. Όμως πολύ γρήγορα πληροφορήθηκε ότι
χασίλι στην κρητική διάλεκτο είναι το φρέσκο σανό.
Δικαστές που υπηρετούν στην Κρήτη και κατάγονται από άλλες
περιοχές της Ελλάδας συχνά μπερδεύονται με την κρητική ντοπιολαλιά
και χρειάζονται λίγη βοήθεια ώστε να μην χαθούν στη μετάφραση. Δεν κρύβουν
βέβαια και την απορία τους για την «στοχοπροσήλωση» των Κρητικών σε
συγκεκριμένα αδικήματα: φυτείες, ζωοκλοπές, όπλα και μπαλοταρίσματα διά πάσα
νόσο.
Ανακριτής από την Αθήνα δυσκολεύτηκε ιδιαίτερα να
εμπεδώσει ότι στην Κρήτη τα μικρά ελαιόδεντρα τα λέμε μουρέλα. Σε άλλη
περίπτωση κατηγορούμενος έσπευσε να καταδείξει πόσο αποτελεσματικά “τακτοποιεί”
τους αδέσποτους σκύλους που κυνηγούν τα ωζά και εξομολογήθηκε με
υπερηφάνεια στην ανακρίτρια: «Ξέρετε πόσους έχω ψακωμένους; Όλους τους ψακώνω».
«Τι τους κάνετε;» ρώτησε εκείνη απορημένη. «Τους ψακώνω»
επανέλαβε με έμφαση. «Τους δηλητηριάζει, τους φολιάζει εννοεί» πετάχτηκε η
γραμματέας προς διευκόλυνση της διαδικασίας. Το άκουσε η ζωόφιλη ανακρίτρια και
δυσκολεύτηκε να κρύψει το συνοφρύωμα της.
Και μπορεί ορισμένες απολογίες και καταθέσεις να
είναι σκέτη απόλαυση για όσους γνωρίζουν την κρητική διάλεκτο, στα αφτιά
κάποιων δικαστών όμως ακούγονται… κινέζικα. Άντε και εμπέδωσαν τα βασικά όπως
είναι οι μπαλοθιές, το μπαλοτάρισμα, το ήντα, το κοπέλι… Ο δρόμος όμως είναι
μακρύς καθώς παρά τα σημάδια «φθοράς» από το χρόνο, η κρητική διάλεκτος
παραμένει ζωντανή και κάνει «πάταγο» και ενώπιον της δικαιοσύνης.
Άντε να τους εξηγήσεις τι σημαίνει σκάρμη, κουράδι,
μπουμπουρισμένες, ξαμώνω, κατέχω το, ξανοίγω σε, μανίζω ντως, γρικώ ντου, ετά
το χτύπα, επαέ τα θέσε, εζύγωξα, εξελάκκιζα, οψάργας, αλάργο, κλουθώ,
αγγέλαμος, αναντρανίζω, ανεκολουρίδα, έχνος, ινάτι, ξέτελο και τόσες
άλλες εκφράσεις που τις αμολούν με τόση φυσικότητα μπροστά τους.
Ούτε και τα ευτράπελα όμως λείπουν και ας είναι σοβαρή η
κατάσταση. Ευτράπελα για τα οποία θα μπορούσαν να γραφτούν τόμοι ολόκληροι. Ας
δανειστώ ως επίλογο μία από τις δεκάδες ιστορίες που έχει μοιραστεί δημόσια τον
τελευταίο καιρό μέσω της προσωπικής του σελίδας στο facebook γνωστός
Ηρακλειώτης δικηγόρος: «Κάποτε ήμουν στο γραφείο του Ανακριτή με έναν
κατηγορούμενο για απόπειρα ανθρωποκτονίας, προκειμένου να απολογηθεί.
Από την αρχή που μπήκε στο γραφείο κοιτούσε μια το Ε υ α γ γ
έ λ ι ο πάνω στο γραφείο του Ανακριτή (τώρα έχει καταργηθεί το Ευαγγέλιο) και
μια εμένα.
Πρώτη ερώτηση του Ανακριτή: Δέχεστε την κατηγορία όπως σάς
αποδίδεται;
Απάντηση: Τι θα πει αυτό, κύριε Πρόεδρε;
Διευκρινίζει ο Ανακριτής: Δηλαδή ήθελες να τον σκοτώσεις;
Απάντηση κατηγορουμένου: Ε ξ α ρ τ ά τ α ι, κύριε πρόεδρε.
Ανακριτής (έκπληκτος): Από τι εξαρτάται;
Απάντηση κατηγορουμένου: Από το αν θα με βάλεις να ορκιστώ
στο Ευαγγέλιο (έτσι στον ενικό).
Ανακριτής: Μα δεν ορκίζονται οι κατηγορούμενοι.
Κατηγορούμενος: πες το ετσά, κύριε πρόεδρε, όλες χάμω τσι
‘παιξα, αλλά τσι πήρε ο διάολος».
Ευαγγελία Καρεκλάκη
0 Σχόλια