Μεταναστευτικό, ΜΚΟ και διαφάνεια

Την άνοιξη, στον απόηχο της κρίσης με την Τουρκία, η κυβέρνηση αποφάσισε να ασκήσει πίεση στις μη κυβερνητικές οργανώσεις που συμμετέχουν στη διαχείριση του μεταναστευτικού. Ηταν προεκλογική δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας δήλωσε τη Δευτέρα ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Λευτέρης Οικονόμου. 

Ωστόσο, η πρωτοβουλία μοιάζει να υπαγορεύτηκε και από την υιοθέτηση από Αστυνομία και Λιμενικό μιας πιο αυστηρής τακτικής στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, με απόφαση του έκτακτου ΚΥΣΕΑ της 1ης Μαρτίου.  Η αρχή έγινε τον Μάιο, όταν η Εθνική Αρχή Διαφάνειας με τη συνδρομή της Οικονομικής Αστυνομίας έκανε ελέγχους στα γραφεία τριών μεγάλων μη κυβερνητικών οργανώσεων που υλοποιούν χρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. προγράμματα. Κατά πληροφορίες, ο έλεγχος δεν αποκάλυψε σοβαρές παρατυπίες και μάλιστα οι διοικήσεις ορισμένων ΜΚΟ προτίθενται να δημοσιοποιήσουν τα σχετικά πορίσματα. 

Η συνέχεια δόθηκε στη Λέσβο, με την έρευνα  σε τέσσερις ΜΚΟ που έχουν ως αντικείμενο τη διάσωση μεταναστών στη θάλασσα.  Εκτός από τις αμφιβολίες για το εάν τα κίνητρά τους ήταν πράγματι ανθρωπιστικά, η λειτουργία της εφαρμογής AlarmPhone που διαχειρίζονται τροφοδότησε με πρωτογενές υλικό (βίντεο και φωτογραφίες) δημοσιεύματα –στον ξένο κυρίως Τύπο– για επαναπροωθήσεις μεταναστών σε Αιγαίο και Εβρο. 

Μόλις στις 27 Σεπτεμβρίου η βρετανική εφημερίδα Guardian δημοσίευσε ρεπορτάζ με τίτλο «καταστροφή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς η Ελλάδα αυξάνει τα pushbacks», επικαλούμενη στοιχεία που είχαν δει το φως της δημοσιότητας μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας AlarmPhone. Για τις υπηρεσίες ασφαλείας, πάντως, η ανάμειξη νεαρών ακτιβιστών από τη Γερμανία και την Αυστρία στη διαχείριση των συνόρων ήταν μη ανεκτή. Ιδιαίτερα εφόσον το αποτέλεσμα της νέας στρατηγικής κρίνεται αποτελεσματικό: 200 αφίξεις φέτος τον Σεπτέμβριο, 11.000 πέρυσι. 

Για ορισμένους από τους εθελοντές, εξάλλου, υπήρχαν υπόνοιες ή και ενδείξεις ότι ενεργώντας με πολιτικά κίνητρα πήγαιναν κόντρα στον νόμο, διευκολύνοντας  το ταξίδι των μεταναστών από την Τουρκία στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Η ποινική εξέλιξη της πρόσφατης έρευνας πάντως αναμένεται με ενδιαφέρον. 

Υπάρχει ακόμη το προηγούμενο με τη σύλληψη τον Αύγουστο του 2018 της Σάρα Μαρτίνι από τη Συρία, σε μια υπόθεση με φαινομενικά παρόμοια χαρακτηριστικά. Η 23χρονη και ακόμα 30 εθελοντές κατηγορήθηκαν για διευκόλυνση διακίνησης και κατασκοπεία. Εκτοτε, κι ενώ η ανάκριση δεν έχει ολοκληρωθεί, η νεαρή φοιτήτρια δίνει διαλέξεις στο εξωτερικό περιγράφοντας την τραυματική εμπειρία της στην Ελλάδα.

 

Γιάννης Σουλιώτης

https://www.kathimerini.gr