Πόση βία ακόμα; Η αγάπη δεν (πρέπει να) πονάει

Πόση βία ακόμα στις οικογένειες και στις σχέσεις;  Πόση βία ακόμα θα δεχτεί και θα ανεχτεί η σύγχρονη κοινωνία, θυματοποιώντας δευτερογενώς και στιγματίζοντας με άμεσο ή έμμεσο τρόπο τα ίδια τα θύματα;  

Όπως πριν από μερικές ημέρες ενημερωθήκαμε από το αστυνομικό ρεπορτάζ, μία ακόμα γυναίκα, μητέρα 3 παιδιών, φέρεται να βρήκε τον θάνατο από τα χέρια του συζύγου της στην Καλαμπάκα. Διαβάζω στο ρεπορτάζ ότι «δεν γνωρίζουμε τους λόγους ή εάν είχαν προσωπικά προβλήματα». Εάν μου επιτρέπετε μία επισήμανση και έναν σχολιασμό: δεν υπάρχουν και δεν μας ενδιαφέρουν οι λόγοι και τα προσωπικά προβλήματα. Όταν και όπου υπάρχουν προσωπικά προβλήματα, επιλύονται με συζήτηση, με σύμβουλο γάμου, με ψυχολογική ή ψυχιατρική βοήθεια και στήριξη όπου κρίνεται απαραίτητο, ενώ όπου τα προβλήματα δεν μπορούν να επιλυθούν υπάρχει η επιλογή του χωρισμού.

Τα προβλήματα και οι όποιες διαφορές δεν επιλύονται με ξυλοδαρμούς και σφαίρες! Αυτό είναι το πιο δυνατό και ξεκάθαρο μήνυμά μας και ταυτόχρονα είναι μία σημαντική διάσταση του θέματος που, κατά την άποψή μου, ο δημοσιογραφικός κόσμος πρέπει να τονίσει -και θα έλεγα μάλιστα να υπερτονίσει-, δεδομένου ότι τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας συχνά αυτο-ενοχοποιούνται και συγχωρούν τις πιο ακραίες και βίαιες συμπεριφορές των συντρόφων τους/συζύγων τους από φόβο, ενοχή, ντροπή, ή επειδή  πιστεύουν ότι οι κακοποιητές τους θα αλλάξουν και ότι θα είναι η «τελευταία φορά»…. Σε πολλές περιπτώσεις όμως αυτή, η «τελευταία φορά» είναι και η θανατηφόρα και τότε όλοι «πέφτουμε από τα σύννεφα» και ξεκινάμε να συζητήσαμε δημόσια, στα ΜΜΕ, για τα αυτονόητα δικαιώματα του ατόμου και για τον σεβασμό στην αξία του, για «ένοχες σιωπές» του περίγυρου και για την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός πιο αποτελεσματικού τρόπου προστασίας των θυμάτων και τιμωρίας των δραστών. 

Συνεπώς, η προσέγγιση των ΜΜΕ στη σημερινή εποχή πρέπει να είναι προσεκτική, ολοκληρωμένη, τεκμηριωμένη και βασισμένη στα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, προκειμένου να αποφευχθεί η δευτερογενής θυματοποίηση συνανθρώπων μας, ήδη τραυματισμένων σε σώμα και ψυχή. Εξίσου αναγκαίο να περάσουν τα ΜΜΕ ένα πολύ δυνατό μήνυμα κατά της βίας, διεκδικώντας την προστασία των ατόμων που υφίστανται βία. Κάποτε μιλούσαμε για «πάθος», το οποίο συχνά μεταφερόταν από τον δημοσιογραφικό κόσμο με τον πιο λανθασμένο τρόπο, όπως «η αγάπη οδήγησε στο έγκλημα», πλέον η διεθνής επιστημονική έρευνα συνδέει τα στο παρελθόν χαρακτηριζόμενα ως «εγκλήματα πάθους» με την ενδοοικογενειακή βία/βία στη σχέση. Το προφίλ των δραστών αποκαλύπτει ότι η βία δεν είναι «ξένη» προς τον χαρακτήρα τους και ότι οι συγκεκριμένοι δράστες δεν χρησιμοποιούν για πρώτη φορά βία. Αντίθετα, η χρήση βίας ή/και απειλές προς το θύμα, προτού διαπραχθεί το έγκλημα, αποδεικνύουν ότι δεν πρόκειται για αυθόρμητα εγκλήματα οφειλόμενα στην παρόρμηση της στιγμής, αλλά ότι είναι απόρροια μιας συγκρουσιακής σχέσης, όπου η άσκηση λεκτικής, σωματικής και ψυχολογικής βίας, η κατάχρηση αλκοόλ ή/και ουσιών, η αδυναμία του δράστη να διαχειριστεί τον θυμό του και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά προβλήματα και δυσκολίες που βιώνει στην καθημερινότητά του, αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια που τελικά οδηγούν στο έγκλημα (βλ. θέμα μας στο pm “Η «αποκωδικοποίηση» των εγκλημάτων πάθους που για χρόνια αποτελούσαν εγκληματολογικούς γρίφους).

Μέσα από το pm έχουμε δώσει και θα συνεχίσουμε να δίνουμε τον αγώνα μας κατά της ενδοοικογενειακής βίας!

Μία άλλη διάσταση του θέματος που είναι αναγκαίο να αναδειχθεί αφορά την πρόσβαση στα όπλα σε συσχετισμό με την ενδοοικογενειακή βία. Ένα άτομο που έχει ξεσπάσματα θυμού, δυσκολία διαχείρισης των συναισθημάτων του και υιοθετεί βίαιες συμπεριφορές σε βάρος της συζύγου/συντρόφου, των παιδιών και άλλων μελών της οικογένειας, καθίσταται ακόμα πιο επικίνδυνο για τους οικείους του όταν έχει μέσα στο ίδιο του το σπίτι πρόσβαση σε όπλα, ειδικά όταν τα συγκεκριμένα όπλα μπορούν εύκολα  να επιφέρουν τον θάνατο. 

Συνοψίζοντας, το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας πρέπει να αντιμετωπιστεί ολιστικά. Ειδικότερα:

Με ενίσχυση της πρόληψης, της έγκαιρης παρέμβασης και πολυεπίπεδης υποστήριξης στα θύματα.

Με προγράμματα διαχείρισης θυμού και στήριξης στους δράστες που θέλουν να τροποποιήσουν τη συμπεριφορά τους και να κάνουν μία νέα αρχή με αποχή από τη βία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την πολύ σοβαρή παράμετρο που αφορά το ότι σε πολλές περιπτώσεις το άτομο που υφίσταται τη βία δεν εγκαταλείπει τελικά το  κακοποιητικό περιβάλλον, συνεπώς πρέπει οι δράσεις της Πολιτείας να στοχεύουν και στην προσπάθεια τροποποίησης της συμπεριφοράς των δραστών.

Με εκπαίδευση στα σχολεία, γιατί η νέα γενιά μπορεί και πρέπει να κάνει τη διαφορά. Η εκπαίδευση μπορεί να επιτευχθεί με μαθήματα, διαλέξεις, συζητήσεις, projects με τα οποία τα παιδιά θα περάσουν τα δικά τους μηνύματα στην κοινωνία.

Με εκπαίδευση των δασκάλων και καθηγητών ώστε να αναγνωρίζουν εγκαίρως τα σημάδια κακοποίησης ανηλίκων και να γνωρίζουν πού μπορούν να απευθυνθούν και πώς να βοηθήσουν ουσιαστικά.

Με εκπαίδευση των δημοσιογράφων για τον τρόπο παρουσίασης αυτών των θεμάτων, ώστε ο φόβος να «γκρεμιστεί», η σιωπή να «σπάσει», να αναζητηθεί εγκαίρως η κατάλληλη βοήθεια και να σωθούν ανθρώπινες ζωές από θάνατο ή βασανισμό.

Με περισσότερες συζητήσεις με επιστήμονες και αρμόδιους φορείς στα ΜΜΕ και με εκστρατείες ενημέρωσης (ενημερωτικά spot τα οποία θα προβάλλονται καθημερινά), που όμως θεωρώ ότι πρέπει να γίνουν πιο ρεαλιστικές και πρακτικές. Δεν αρκεί μόνο να πεις στο θύμα «φύγε από το κακοποιητικό περιβάλλον», αλλά να του δείξεις βήμα-βήμα τον δρόμο και τον τρόπο και να παρακινήσεις το άμεσο και ευρύτερο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον να το υποστηρίξει με τρόπο ουσιαστικό και χωρίς να χαθεί πολύτιμος χρόνος, όπως συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις όπου το συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον «συμβουλεύει» το θύμα να κάνει υπομονή (!) και τελικά το θύμα οδηγείται στο νοσοκομείο ή στον θάνατο.

Με το να δώσουμε τον λόγο και να ακούσουμε προσεκτικά άτομα που έχουν βιώσει βία στη σχέση τους και έχουν καταφέρει να φύγουν από αυτό το τοξικό περιβάλλον, να σταθούν στα πόδια τους  και να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή τους.

Ενώνοντας, ως ενεργά μέλη της κοινωνίας, τη φωνή και τις δυνάμεις μας κατά της ενδοοικογενειακής βίας και γενικότερα κατά της βίας στις σχέσεις.

 της Αγγελικής Καρδαρά.

https://www.postmodern.gr