“Σασμοί” και προδιαγεγραμμένες μοίρες – Aς είμαστε λεβέντες σε όλα

Πριν χρόνια βρέθηκα στα χωριά του ορεινού Μυλοποτάμου για το πρόβλημα της μαθητικής διαρροής. Εκεί κατάλαβα πολλά. Την ημέρα που δημοσιεύτηκε το δισέλιδο δέχθηκα ένα άκρως

επιθετικό τηλεφώνημα από τοπικό παράγοντα, ο οποίος με εξύβριζε πεζοδρομιακά, υπενθυμίζοντάς μου σχεδόν σε κάθε λέξη την ταπεινή μου καταγωγή σε σχέση με τη δική του τη λεβέντικη.

Μία φράση μου τον είχε εξοργίσει σε βαθμό να με απειλήσει ευθέως. «Ο δάσκαλος ξέκλεψε λίγο χρόνο να μας μιλήσει…» έγραφα. «Τολμάς και μας λες κλέφτες;!» ωρυόταν στο τηλέφωνο. Κάθε προσπάθεια συνεννόησης ήταν καταδικασμένη.

Την ίδια περίπου περίοδο μού ζητήθηκε να πάρω συνέντευξη από μεγάλο “κεφάλι” των “σασμών” στην Κρήτη. Η… εμβέλειά του έπιανε από τη Σητεία μέχρι τα Σφακιά. Υπερηφανευόταν που ο λόγος του στάθηκε συμβόλαιο να σάξουν δουλειές ακόμα και σε φονικά.

Δύσκολο πράμα, ειδικά την εποχή εκείνη που η βεντέτα στην Κρήτη ήταν νόμος σε κάποιες περιοχές. Θυσίαζε πολύ χρήμα, πολύ χρόνο, όμως κέρδιζε πόντους στη φήμη και στην αίγλη του. Ό,τι ακριβώς επιζητούσε.

Την προσωπική μου άποψη για τους σασμούς την έχω διατυπώσει από αυτήν εδώ τη στήλη και θα την επαναλάβω, υπενθυμίζοντας ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από τα γραφόμενά μου: «Με κίνδυνο να με αφορίσουν οι υπέρμαχοι του “θεσμού”, σήμερα πιστεύω ακράδαντα ότι όλη αυτή η διαδικασία περισσότερο κατάρα είναι για την Κρήτη.

Βγάζει ο άλλος το όπλο και πυροβολεί στο ψαχνό, γιατί θυμήθηκε μια παλιά παρεξήγηση, γιατί τον στραβοκοίταξαν, γιατί του “πείραξαν” το αμόρε, γιατί είχε πιει όλο τον Βόσπορο ή γιατί στην τελική είναι άνδρας και το κέφι του θα κάνει. Και μετά την κοπανάει και κρύβεται για να γλιτώσει το αυτόφωρο και περιμένει:

θα την “βγάλειο” τραυματίας; Και αν την “βγάλει”, τι θα καταθέσει; Θα τον  δώσει στεγνά ή θα κάνει ότι δεν θυμάται; Και αν τον  δώσει, υπάρχει περιθώριο να στρογγυλέψει τα λεγόμενά του; Και τότε μπαίνουν στη μέση “λυτοί και δεμένοι” για να…φτιάξει η δουλειά με λεφτά, συντεκνιές, αρραβώνες…».

Προσωπικά πιστεύω  ότι οι σασμοί περισσότερη ζημιά κάνουν. Ας μη ξεχνάμε ότι πριν γίνει το ανεπανόρθωτο, είχαν προηγηθεί άλλες διαμεσολαβήσεις που απλώς κουκούλωναν το πρόβλημα.

Ας αφήσουμε επιτέλους τα στρογγυλέματα και ας ασκήσουμε έντιμη και ειλικρινή κριτική και αυτοκριτική. Ας είμαστε γενναίοι και λεβέντες σε όλα μας. Καμία καταγωγή, καμία παράδοση, καμία ιστορία δεν συνιστά «συγχωροχάρτι» για την οπλοχρησία.

Δεν είμαστε εμείς και όλοι οι άλλοι. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων μετρώνται πολύ περισσότερο στη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων. Αν πράγματι πρεσβεύεις ότι διδάσκεις πολιτισμό, τότε θα το αποδείξεις έμπρακτα και δεν θα καταφύγεις σε κουτοπόνηρες πρακτικές  όπως προσάπτεις σε εκείνους που υποτιμάς  και απαξιώνεις.

Ισχυρίζομαι ότι όσο τοπικοί παράγοντες δεν κατανοούν το πρόβλημα της μαθητικής διαρροής και θίγονται ανεπανόρθωτα από τη φράση «ξεκλέβω χρόνο» και όσο η διαδικασία του «σασμού» λιβανίζεται και ευλογείται, κάποιες μοίρες και καταστάσεις είναι προδιαγεγραμμένες.

Ευαγγελία Καρεκλάκη

https://www.patris.gr