Λίγες ημέρες πριν από το Πάσχα του 1972 εννιά οικογένειες βυθίστηκαν στο πένθος εξαιτίας ενός από τα πιο σοβαρά εργατικά δυστυχήματα που έχουν γίνει στη χώρα μας. Μια τεράστια
γερανογέφυρα μήκους 100 μέτρων και βάρους 400 τόνων, που επρόκειτο να τοποθετηθεί στα ναυπηγεία της Ελευσίνας για τη μεταφορά εμπορευμάτων στα πλοία, κατέρρευσε σαν «χάρτινος πύργος», συμπαρασύροντας στο θάνατο επτά εργαζόμενους και δύο Γερμανούς τεχνικούς.
Ήταν απόγευμα Μεγάλης Πέμπτης, 6 Απριλίου. Οι εργασίες για την τοποθέτηση της γερανογέφυρας, που είχαν αρχίσει σχεδόν ένα χρόνο πριν, από την γερμανική εταιρεία “Krupp”, η οποία με τη σειρά της την είχε αναθέσει στην ελληνική εταιρεία ΔΙΕΞ, συνεχίζονταν με τις εργασίες συναρμολόγησης. Ξαφνικά ένας τεράστιος όγκος από σίδερα κατέρρευσε δημιουργώντας «σύννεφο» σκόνης, ενώ μέσα από τα συντρίμμια ακούγονταν φωνές που καλούσαν σε βοήθεια. Ακολούθησαν σκηνές πανικού. Τρεις εργάτες που είχαν γλιτώσει με ελαφρά τραύματα ειδοποίησαν το λιμεναρχείο Ελευσίνας, την Πυροσβεστική και τον σταθμό πρώτων βοηθειών. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί το μέγεθος της τραγωδίας…
Οι πυροσβέστες έκαναν αγωνιώδη προσπάθεια για να ανασύρουν τους εργάτες που είχαν εγκλωβιστεί, την ώρα που τα ασθενοφόρα έκαναν αγώνα δρόμου, για να μεταφέρουν τους βαριά τραυματισμένους στην κοντινή κλινική «Άγιος Γεώργιος» στην Ελευσίνα και στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Πειραιά. Όμως για εννιά απ’ αυτούς ήταν αργά. Όσοι δεν είχαν σκοτωθεί ακαριαία, χτυπημένοι από κομμάτια της τεράστιας γερανογέφυρας, άφησαν την τελευταία τους πνοή στα χέρια των γιατρών…
Οι πυροσβέστες έκαναν αγωνιώδη προσπάθεια για να ανασύρουν τους εργάτες που είχαν εγκλωβιστεί, την ώρα που τα ασθενοφόρα έκαναν αγώνα δρόμου, για να μεταφέρουν τους βαριά τραυματισμένους στην κοντινή κλινική «Άγιος Γεώργιος» στην Ελευσίνα και στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Πειραιά. Όμως για εννιά απ’ αυτούς ήταν αργά. Όσοι δεν είχαν σκοτωθεί ακαριαία, χτυπημένοι από κομμάτια της τεράστιας γερανογέφυρας, άφησαν την τελευταία τους πνοή στα χέρια των γιατρών…
Ήταν ο Κωνσταντίνος Τσαπραλής, ο Δημήτρης Καλούτης, ο Χαράλαμπος Βενέτης, ο Παύλος Χαϊδούλης, ο Νικόλαος Γανώσης, ο Δημήτρης Τουλουσίδης, ο Λουκάς Κορωναίος, ο Γερμανός επιβλέπων εργοδηγός Ράινχολντ Χέντριχ και ο συμπατριώτης του, Γκίντερ Άλριτζ.
«Μόλις είδα τη γερανογέφυρα να καταρρέει, με έπιασε πανικός», θα πει αργότερα ένας εργάτης που είχε βάρδια στα ναυπηγεία. «Έτρεξα στο γραφείο για να πάρω τηλέφωνο. Σκέφτηκα τους συναδέλφους που τους περίμεναν οι δικοί τους να κάνουν μαζί Πάσχα και κόπηκαν τα πόδια μου…».
Μία ώρα αργότερα έφτασαν στην Ελευσίνα ο 67χρονος εφοπλιστής Στρατής Ανδρεάδης, ιδιοκτήτης των ναυπηγείων, ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος και αξιωματικοί της Χωροφυλακής με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Μαυροειδή. Με την πρώτη ματιά η κατάρρευση προκλήθηκε όταν έσπασαν τρία βαρούλκα που στήριζαν την γερανογέφυρα από τη μια πλευρά. Εάν το δυστύχημα συνέβαινε 45 λεπτά νωρίτερα, στις 5 το απόγευμα, ο αριθμός των θυμάτων θα ήταν ανυπολόγιστος, καθώς την ώρα εκείνη τελείωνε το ωράριο για περίπου 2.000 υπαλλήλους και εργάτες των ναυπηγείων!
Μία ώρα αργότερα έφτασαν στην Ελευσίνα ο 67χρονος εφοπλιστής Στρατής Ανδρεάδης, ιδιοκτήτης των ναυπηγείων, ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος και αξιωματικοί της Χωροφυλακής με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Μαυροειδή. Με την πρώτη ματιά η κατάρρευση προκλήθηκε όταν έσπασαν τρία βαρούλκα που στήριζαν την γερανογέφυρα από τη μια πλευρά. Εάν το δυστύχημα συνέβαινε 45 λεπτά νωρίτερα, στις 5 το απόγευμα, ο αριθμός των θυμάτων θα ήταν ανυπολόγιστος, καθώς την ώρα εκείνη τελείωνε το ωράριο για περίπου 2.000 υπαλλήλους και εργάτες των ναυπηγείων!
Ο εργοδηγός της ΔΙΕΞ Αρίσταρχος Κοσμάς, που γλίτωσε σαν από θαύμα θα πει στην κατάθεσή του: «Βρισκόμουν κάτω από τη γερανογέφυρα, μαζί με έναν Γερμανό μηχανικό, που συντόνιζε τις εργασίες συναρμολόγησης με το ραδιοτηλέφωνο. Στη βάρδια ήταν 16 άτομα, οι εννιά απ’ αυτούς βρίσκονταν πάνω στη γερανογέφυρα. Ξαφνικά ακούσαμε ένα τρομακτικό βουητό, ανταλλάξαμε μια γρήγορη ματιά και από ένστικτο αρχίσαμε να τρέχουμε. Ένα μεταλλικό εξάρτημα με χτύπησε στο κεφάλι, αλλά ήμουν τυχερός. Ακόμη δεν μπορώ να καταλάβω πώς αυτό το ατσάλινο μεγαθήριο σωριάστηκε στο έδαφος…».
Παρόμοια ήταν και η κατάθεση του Γερμανού τεχνικού, Χέρμαν Βέρνερ: «Οι εντολές μου ήταν σύμφωνες με τη μελέτη του έργου και τους κανόνες ασφαλείας. Άλλωστε πάνω στη γερανογέφυρα ήταν και άλλοι επιβλέποντες μηχανικοί. Μόνο με έρευνα και προσεκτική μελέτη θα διαπιστώσουμε την αιτία της κατάρρευσης».
Την επόμενη ημέρα ο υπουργός Δημοσίων Έργων Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου πήγε στα ναυπηγεία συνοδευόμενος από την ηγεσία της Χωροφυλακής και τον εισαγγελέα Κλεισιάρη, για να ενημερωθεί για την πορεία των ερευνών και την απόδοση ευθυνών.
Την επόμενη ημέρα ο υπουργός Δημοσίων Έργων Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου πήγε στα ναυπηγεία συνοδευόμενος από την ηγεσία της Χωροφυλακής και τον εισαγγελέα Κλεισιάρη, για να ενημερωθεί για την πορεία των ερευνών και την απόδοση ευθυνών.
Την ίδια ώρα ο υπουργός εθνικής οικονομίας Γεώργιος Κάρτερ υποσχόταν έκτακτη ενίσχυση στις οικογένειες που θρηνούσαν θύματα και προτεραιότητα στη χορήγηση εργατικών κατοικιών ή στεγαστικού δανείου. Επιτροπή πραγματογνωμόνων ανέλαβε να ερευνήσει τι πήγε λάθος στις εργασίες και να παραδώσει το σχετικό πόρισμα.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Λιμενική Αστυνομία αναφέρονταν, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Κατ’ επανάληψιν, τόσον ο γενικός γραμματέας των ναυπηγείων όσον και άλλοι υπάλληλοι εδήλωσαν ότι η Α.Ε. Ναυπηγεία Ελευσίνος του κ. Ανδρεάδη δεν ευθύνεται δια την κατάρρευσιν της γέφυρας, διότι αυτή θα παρεδίδετο εις τα ναυπηγεία περί τα τέλη του προσεχούς Ιουνίου, συμφώνως προς την σχετικήν σύμβασιν και επομένως ουδεμίαν ανάμιξιν έχουν εις την υπόθεσιν. Αύριο την πρωίαν θα μεταβούν εις τον τόπον του δυστυχήματος εμπειρογνώμονες μηχανικοί και άλλοι αρμόδιοι, δια να εξακριβώσουν τα αίτια που προκάλεσαν την κατάρρευσιν της γέφυρας, με αποτέλεσμα τον θάνατον εννιά ατόμων και το πένθος ισάριθμων οικογενειών, εν όψει της γιορτής του Πάσχα».
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Λιμενική Αστυνομία αναφέρονταν, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Κατ’ επανάληψιν, τόσον ο γενικός γραμματέας των ναυπηγείων όσον και άλλοι υπάλληλοι εδήλωσαν ότι η Α.Ε. Ναυπηγεία Ελευσίνος του κ. Ανδρεάδη δεν ευθύνεται δια την κατάρρευσιν της γέφυρας, διότι αυτή θα παρεδίδετο εις τα ναυπηγεία περί τα τέλη του προσεχούς Ιουνίου, συμφώνως προς την σχετικήν σύμβασιν και επομένως ουδεμίαν ανάμιξιν έχουν εις την υπόθεσιν. Αύριο την πρωίαν θα μεταβούν εις τον τόπον του δυστυχήματος εμπειρογνώμονες μηχανικοί και άλλοι αρμόδιοι, δια να εξακριβώσουν τα αίτια που προκάλεσαν την κατάρρευσιν της γέφυρας, με αποτέλεσμα τον θάνατον εννιά ατόμων και το πένθος ισάριθμων οικογενειών, εν όψει της γιορτής του Πάσχα».
Μετά το Πάσχα ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία εξ αμελείας κατά συρροή και παράβαση του νόμου περί μέτρων ασφαλείας οικοδομών στους Γερμανούς μηχανικούς της βιομηχανίας “Krupp” Ντίντριχ Σέβεριν και Ρόμαν Βένσελ, που στο μεταξύ είχαν φτάσει από το Έσσεν για να τεθούν στη διάθεση των αρχών. Στον ανακριτή, όπου παραπέμφθηκαν για να απολογηθούν, υποστήριξαν ότι ήταν μόνο οι τυπικά υπεύθυνοι του έργου και γι’ αυτό έρχονταν μια φορά το μήνα στην Ελλάδα. Και πρόσθεσαν ότι την άμεση επίβλεψη του έργου είχε ο Χέντριχ, ένας εκ των εννιά νεκρών, ο οποίος και στο παρελθόν είχε αναλάβει την συναρμολόγηση γερανογέφυρας, μόνο με τη βοήθεια σχεδίων και οδηγιών. Μετά τις απολογίες τους κρίθηκαν και οι δύο προσωρινά κρατούμενοι, αλλά λίγες ημέρες αργότερα αποφυλακίστηκαν με εγγύηση 200.000 δραχμών ο καθένας. Αυτός που έφταιγε ήταν, ως συνήθως, ο νεκρός…
Νίκος Τσέφλιος
0 Σχόλια