Στο νέο τεύχος της ηλεκτρονικής, εγκληματολογικής επιθεώρησης Crime Times (Ιανουάριος 2020) μπορείτε να διαβάσετε ενδιαφέροντα άρθρα έγκριτων επιστημόνων, σε μία πλούσια εγκληματολογική θεματολογία.
Συνοψιζοντας, πρόκειται για πολύ ενδιαφέροντα ζητήματα, που απαιτούν ασφαλώς εκτενή ανάλυση και συζήτηση. Μας δίνουν όμως πάντα τροφή για σκέψη και προβληματισμό!
πηγή: aggelikikardara.wordpress.com
Ένα από τα πρώτα άρθρα που διάβασα αφορά την πολυσυζητημένη κινηματογραφική ταινία “Joker”, την οποία ασφαλώς παρακολούθησα (δυστυχώς δεν την είχα παρακολουθήσει σε μια τηλεοπτική παρουσίαση που είχα κάνει τον Οκτώβριο του 2019 και έτσι δεν μπορέσαμε να συζητήσουμε τότε για αυτήν) αλλά ενδεχομένως γράψω κάποια στιγμή για το θέμα και τη σκιαγράφηση του ψυχο-εγκληματικού προφίλ του πρωταγωνιστή.
“Joker”: H επικαιροποίηση βασικών εγκληματολογικών θεωριών πίσω από την συμπεριφορά ενός κινηματογραφικού δράστη και οι λόγοι που συντέλεσαν στο πέρασμά του στην πράξη.
Γράφει η Βασιλική Κ. Θεολόγη, Διδάκτωρ Εγκληματολογίας-Ειδική Επιστήμων Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ.
Στην ενότητα του άρθρου της για την ερμηνεία της εγκληματικής συμπεριφοράς του κινηματογραφικού δράστη, η κ. Θεολόγη επισημαίνει “Στην ενότητα αυτή θα επιχειρήσουμε μια κατάστρωση του προβλήματος από εγκληματολογική σκοπιά. Φως στην επιστημονική μας σκαπάνη θα ρίξουν ορισμένα από τα βασικότερα εγκληματολογικά θεωρητικά σχήματα, τα οποία θα αναπτύξουμε σε αδρές γραμμές” και στη συνέχεια προβαίνει σε μία πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση.
Ένα καίριο ζήτημα που απασχόλησε, επίσης, το κοινό στη χώρα μας είναι η επίδραση της πολυσήμαντης ταινίας στους ανήλικους θεατές και γενικότερα η προβολή μίας ταινίας ως “αιτία εγκληματογένεσης”. Για το ζήτημα αυτό, η κ. Θεολόγη υπογραμμίζει “Η σκοτεινή απεικόνιση του δράστη προς την τρέλα, άλλοτε σκληρή και άλλοτε πάλι ρεαλιστική, δεν προάγει τη βία. Η ίδια η προβολή μιας ταινίας, δεν φαίνεται να αποτελεί την κύρια αιτία της εγκληματογένεσης, καθώς δεν έχει αποδειχθεί αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της προβολής του εγκλήματος και της πρόσληψής του μηνύματος από τον θεατή. Ωστόσο, σημαντική κρίνεται η στάση των μέσων επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης, ως «ιδεολογικών μηχανισμών του κράτους» καθώς έχει διαπιστωθεί ότι, παρότι δεν εγκαθιδρύουν, σε αρκετές περιπτώσεις διευκολύνουν τις επιθετικές προθέσεις στις ήδη υπάρχουσες (επιθετικές) δομές συμπεριφοράς. Η εκφορά της βίας , όταν προβάλλεται από τους κυρίαρχους ιδεολογικούς μηχανισμούς ενός κράτους, ενδέχεται να επιδρά ευνοϊκά στους έφηβους και μετέφηβους, όσον αφορά στη μετάβασή τους στο έγκλημα”.
Συνοψίζοντας, η κινηματογραφική ταινία “Joker”, η οποία από τη μία αγαπήθηκε από το κοινό διεθνώς από την άλλη χαρακτηρίστηκε από μέρος του κοινού ως μία πολύ σκληρή ταινία, με “περιττή/άσκοπη” προβολή βίας και διφορούμενα μηνύματα, μας δίνει, αναμφίβολα, το έναυσμα για να συζητήσουμε σχετικά με πολύ σοβαρά ζητήματα που αφορούν την εγκληματογένεση, τον σημαίνοντα ρόλο συγκεκριμένων παραγόντων που μπορούν να μετατρέψουν την “επιθετική προδιάθεση” σε εγκληματική, αλλά και για το μείζον ζήτημα της πρόληψης του εγκλήματος, ιδίως στο πλαίσιο των σύγχρονων κοινωνιών που υφίστανται ισχυρούς κλυδωνισμούς.
Μας δίνει, επίσης, την ευκαιρία να συζητήσουμε για την κοινωνική αντίδραση στο έγκλημα, καθώς και για τον ρόλο του κοινωνικού στιγματισμού και της περιθωριοποίησης στην “κατασκευή” εγκληματιών, αλλά και για ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα τον συσχετισμό της προσωπικότητας του δράστη με την εγκληματική του πράξη, το πώς δηλαδή πέρα από την πράξη αυτή καθεαυτή η προσωπικότητα του ατόμου και τα κίνητρα εγκληματικής του δράσης που ο ίδιος θα προβάλλει, διαδραματίζουν έναν ειδικό ρόλο, θα έλεγα, στη διαμόρφωση της αντίληψης του κοινού για το “πρόσωπο” του δράστη και στην παρουσίαση της υπόθεσής του στα ΜΜΕ, με αποτέλεσμα ακόμα και για την ίδια εγκληματική πράξη αλλά πρόσωπα βλέπουμε να απεικονίζονται στα media ως πιο “συμπαθή” ή έστω λιγότερο αντιπαθή και άλλα πρόσωπα να γίνονται για το ευρύ κοινό απεχθή.
Εδώ μάλιστα θα παραπέμψω στη δήλωση αποφυλακισμένου, στο πλαίσιο των συνεντεύξεων μας για τη γλώσσα της φυλακής, ο οποίος είχε τονίσει “Ακόμα κι αν έχει σκοτώσει τη μάνα του ένας κρατούμενος, εάν μας εξηγήσει και μας πείσει για τα κίνητρα του, όπως για παράδειγμα ότι ήταν θύμα κακοποίησης χρόνια, θα γίνει αποδεκτός από τους συγκρατούμενούς τους”. Συνεπώς, το πρόσωπο και όχι η πράξη διαδραματίζει σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ μεγάλη βαρύτητα στον τρόπο απεικόνισής του στα ΜΜΕ και κατ’ επέκταση στις κοινωνικές αντιδράσεις που δημιουργούνται.
πηγή: aggelikikardara.wordpress.com
0 Σχόλια