Case study: Βίντεο τραμπουκισμού μαθητή με θύμα Καθηγήτρια - Κατάθεση σκέψεων και προτάσεων

Μία υπόθεση που απασχόλησε εχθές (27-1-2020) εκτενώς τα ΜΜΕ, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και την Υπουργό Παιδείας, ήταν η υπόθεση τραμπουκισμού μαθητή με θύμα την Καθηγήτριά

του, ύστερα από σχετικό βίντεο που είδε το φως της δημοσιότητας.  Μετά από την έκταση που έλαβε η υπόθεση, ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, κ. Αλέξανδρος Κόπτσης, μίλησε στον ραδιοφωνικό σταθμό FM 100, διευκρινίζοντας πως το βίντεο είναι περσινό και ότι ο μαθητής τιμωρήθηκε με αποβολή τον Ιανουάριο του 2019.  Όπως δήλωσε, οι Περιφερειακοί Διευθυντές πληροφορήθηκαν για το εν λόγω περιστατικό από ιστοσελίδα και στη συνέχεια επιβεβαίωσαν ότι συνέβη πέρυσι και συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 2019 στη Θεσσαλονίκη και ότι οι ποινές έχουν επιβληθεί στον μαθητή, επισημαίνοντας ότι «Το θέμα έχει λήξει. Παρά το ότι έγινε πέρυσι, επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε εκπτώσεις σε ένα σχολείο που νοσεί, από την πρώτη ώρα στείλαμε ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό και όλους τους αρμόδιους φορείς» και τόνισε «όπου μπορούμε να παρέμβουμε θα παρέμβουμε»[1].   

Στο βίντεο έχει καταγραφεί ένας μαθητής, ο οποίος σε έξαλλη κατάσταση υβρίζει και απειλεί την Καθηγήτριά του για να του σβήσει την απουσία.  «Σβήστην ρε. Θα σε καταστρέψω.  Στο τρελοκομείο θα σε στείλω» είναι μερικές από τις απειλές σε βάρος της Καθηγήτριας.

Η Καθηγήτρια φαίνεται να βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, ενώ οι υπόλοιποι μαθητές διακωμωδούν την κατάσταση. Σε κάποια στιγμή μία μαθήτρια (η μοναδική)  σηκώνεται και πλησιάζει τον μαθητή,  τον οποίο, μου δίνει την εντύπωση,  χωρίς να είμαι σίγουρη , ότι προσπαθεί να ηρεμήσει.  

Το βίντεο αποτυπώνει δυστυχώς μία πολύ σκληρή πραγματικότητα που οφείλει να μας προβληματίσει.  Σαφώς,  τέτοιου είδους περιστατικά, τόσο ακραία,  είναι μεμονωμένα και οι δημιουργικές στιγμές που ένας εκπαιδευτικός βιώνει με τους μαθητές του είναι πολλές. Όσες και όσοι έχουμε την χαρά να διδάξουμε σε τάξεις και αμφιθέατρα, το γνωρίζουμε καλά αυτό,  όπως βέβαια έχουμε δει και την άλλη πλευρά του ζητήματος, την πιο δύσκολη στην προσέγγισή της. Στο σημείο αυτό θα παραπέμψω στο ενδιαφέρον άρθρο της Λένας Παπαδημητρίου στο protagon.gr  Δάσκαλοι και καθηγητές: οι φυλές τους στο δημόσιο σχολείο «Ξέρεις τι σημαίνει να μπαίνεις στην τάξη και να κάνεις καλά 25 πιτσιρίκια ή 25 εφήβους;». Ζητήσαμε από τους πανταχόθεν βαλλόμενους δασκάλους και καθηγητές του δημόσιου τομέα να κάνουν την αυτοκριτική τους. Και ιδού τα αποτελέσματα εν έτει 2020.[2]

Συνομιλώντας κι εγώ συχνά με συναδέλφους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν,  με συνέπεια και υπευθυνότητα,  τη δημόσια εκπαίδευση,  καταγράφω την πολύτιμη εμπειρία τους,  σύμφωνα με την οποία υπάρχει μία διάχυτη απαξίωση του εκπαιδευτικού έργου, με συνέπεια οι εκπαιδευτικοί να υιοθετούν τη στάση που οι ίδιοι κρίνουν καλύτερη. Άλλοι πασχίζουν να δημιουργήσουν μία ουσιαστική σχέση με τους μαθητές και τα καταφέρνουν,  όσοι δεν τα καταφέρνουν ή δίνουν έναν καθημερινό αγώνα, είτε απλώς κάνουν το μάθημά τους αδιαφορώντας για το κάτι παραπάνω,  ενώ ορισμένοι φτάνουν στο ακραίο σημείο της πλήρους αδιαφορίας.  

Οι πηγές του προβλήματος μπορούν να συνοψιστούν, κατά την κρίση μου,  στα ακόλουθα σημεία: πρώτον,  στη γενικότερη κοινωνική κρίση αξιών. Εδώ βέβαια θα τονίσω την απαξίωση του εκπαιδευτικού έργου από έναν αριθμό γονέων,  οι οποίοι αδιαφορούν ή αδυνατούν -για μία σειρά λόγων- να συνεργαστούν με τους εκπαιδευτικούς για ζητήματα που αφορούν τις συμπεριφορές των παιδιών τους, ενισχύοντας εμμέσως τις απαξιωτικές συμπεριφορές που υιοθετούν μαθητές σε βάρος εκπαιδευτικών.  Μάλιστα,  το βίντεο με τον μαθητή που τραμπουκίζει την Καθηγήτρια είναι σκόπιμο να το δουν εκείνοι οι γονείς που επιμένουν ότι είναι «δουλειά»  του εκπαιδευτικού να θέσει όρια στους μαθητές,  ενώ καθίσταται εμφανές ότι είναι πρωτίστως ευθύνη της οικογένειας να διδάξει την έννοια του «σεβασμού» και ορισμένες άλλες θεμελιώδεις, έννοιες στους ανήλικους. 

Δεύτερον,  το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα,  όπως είναι δομημένο, δίνει έμφαση μόνο ή κυρίως στον τυπικά καλό μαθητή, χωρίς να λαμβάνει υπ' όψιν τις σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού, στο σύγχρονο σχολείο. Αναγκαίο, επομένως, να δοθεί μία δημιουργική διέξοδος μέσα από την ενίσχυση μαθημάτων που χαρακτηρίζονται «δευτερεύοντα», αλλά στην ουσία είναι τα μαθήματα που καλλιεργούν το πνεύμα και φέρνουν πιο κοντά τους μαθητές με τους συμμαθητές τους και τους εκπαιδευτικούς, όπως είναι τα εικαστικά, η μουσική, το θέατρο, τα αθλήματα κ.λπ. Με την ενίσχυσή τους θα δοθεί έμφαση, πέρα από την εκπαίδευση, στην ολοκληρωμένη παιδεία, καθώς και η δυνατότητα για εποικοδομητικές συζητήσεις μαθητών – εκπαιδευτικών σχετικά με καίρια κοινωνικά ζητήματα, μεταξύ των οποίων και ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. 

Τρίτον,  η έλλειψη επίσημης ενημέρωσης στους εκπαιδευτικούς για το πώς πρέπει να χειρίζονται ανάλογα περιστατικά ή και καθημερινές εντάσεις στο σχολείο.  Σε πολλά κείμενά μου έχω αναφερθεί στο μείζον ζήτημα του εκφοβισμού Καθηγητών από τους μαθητές,  στο οποίο θεωρώ ότι δεν έχει δοθεί η απαιτούμενη βαρύτητα ούτε ερευνητικά,  ούτε από την οργανωμένη Πολιτεία,  με αποτέλεσμα σε πολλές τάξεις καθημερινά και ειδικά σε συγκεκριμένους Καθηγητές/μαθήματα να επικρατεί «χάος». Το να εθελοτυφλούμε και να μη διεκδικούμε λύσεις για το πολύ σοβαρό αυτό ζήτημά  επιδεινώνει τη δυσχερή κατάσταση στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο και δημιουργεί , θα έλεγα, σχολεία «δύο ταχυτήτων», καθώς σε άλλα σχολεία (είτε δημόσια, είτε ιδιωτικά) το πρόβλημα είναι πιο έντονο και σε άλλα λόγω πιο αποτελεσματικών παρεμβάσεων της διεύθυνσης και των εκπαιδευτικών, είναι λιγότερο έντονο, γιατί αναμφίβολα το φαινόμενο του εκφοβισμού δεν είναι «ενιαίο», διαφοροποιείται σημαντικά από σχολείο σε σχολείο και εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες που πρέπει επισταμένως να διερευνώνται σε κάθε υπόθεση που μας απασχολεί.  

Με το παρόν άρθρο,  θα ήθελα να καταθέσω ορισμένες σκέψεις με αφορμή το βίντεο: πρώτον,  θα ήθελα να κάνω μία επισήμανση σχετικά με τον χρόνο που έχει ο μαθητής στη διάθεσή του για να εκδηλώσει τη βίαια συμπεριφορά του απέναντι στην Καθηγήτριά του,  αλλά και στους συμμαθητές του,  καθώς όπως βλέπουμε στο βίντεο, είναι επιθετικός και με συμμαθητές του.  Ο χρόνος είναι,  κατά την άποψή μου,  πολύς και το γεγονός αυτό με προβλημάτισε και έκρινα σκόπιμο να αναδειχθεί, με απώτερο στόχο μας να ανοίξουμε ένα σημαντικό θέμα που αφορά το πώς οφείλει ένας εκπαιδευτικός να αντιδρά σε ανάλογες υποθέσεις ώστε να προστατεύσει τους μαθητές του αλλά και τον εαυτό του από βίαια ξεσπάσματα.

Στη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος,  ο μαθητής,  ο οποίος βρίσκεται κυριολεκτικά εκτός εαυτού,  δυνητικά και σε μία άλλη ακόμα πιο ακραία υπόθεση θα μπορούσε να είχε επιτεθεί και σωματικά σε βάρος της Καθηγήτριας ή και συμμαθητών.  Επίσης,  το να του δίνεται τόσο μεγάλο χρονικό περιθώριο να εκτονώσει το βίαιο ξέσπασμά του είναι λάθος και σε συμβολικό ακόμα επίπεδο,  γιατί σε όλο αυτό το χρονικό περιθώριο, στη διάρκεια του οποίου κλείνει απότομα την πόρτα, την ξανανοίγει, συνεχίζει να επιτίθεται λεκτικά στην Καθηγήτρια και κάποιες στιγμές στους συμμαθητές (χαρακτηριστική είναι η φράση ενός μαθητή που ακούγεται «φτάνει, τόση ώρα τραβάς βίντεο») κάνει έναν μαθητή που υιοθετεί εκφοβιστικές συμπεριφορές να αισθάνεται ότι είναι «κυρίαρχος»,  ότι έχει την απόλυτη εξουσία να δράσει όπως εκείνος θέλει, χωρίς καμία συνέπεια για τις πράξεις του. Επίσης,  η μεγάλη χρονική διάρκεια για το βίαιο ξέσπασμα  ενός μαθητή καλλιεργεί γόνιμο έδαφος στο να θεωρήσει ο μαθητικός πληθυσμός ότι μπορεί να εξευτελίζει όποτε και όπως θέλει τους εκπαιδευτικούς.  Επομένως, κατά την άποψή μου, είναι σκόπιμο να αντιμετωπίζονται χωρίς χρονοτριβή αυτές οι καταστάσεις, ιδίως εάν είναι ακραίες οι συμπεριφορές που υιοθετούνται, οι οποίες δυνητικά μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα αλλά και την  ψυχική υγεία εκπαιδευτικών-μαθητών. Για παράδειγμα να προκαλέσουν σε εκπαιδευτικό ή/και μαθητή κρίση πανικού στο μέλλον. Εννοείται -και θέλω να είμαι ξεκάθαρη σε αυτό το σημείο- ότι για αυτό το χρονικό περιθώριο στο οποίο ο μαθητής ξεσπά,  δεν επιρρίπτω καθόλου και για κανέναν λόγο το βάρος της ευθύνης στην Καθηγήτρια,  η οποία είναι το θύμα της βίαιης αυτής συμπεριφοράς και των σοβαρών απειλών που δέχεται.  Η γυναίκα αυτή προφανώς βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση και δυστυχώς είναι ανυπεράσπιστη!

Γι’ αυτό άλλωστε, με το παρόν άρθρο, έκρινα σκόπιμο να τονίσουμε το ζήτημα της πρόληψης αλλά και της αποτελεσματικής παρέμβασης για ανάλογα περιστατικά, γιατί ο χρόνος μπορεί να λειτουργήσει επιβαρυντικά για όλα τα εμπλεκόμενα μέλη. Συνεπώς, σε μία ανάλογη υπόθεση, σκέφτομαι ότι ίσως θα ήταν σκόπιμο ο εκπαιδευτικός να προσπαθήσει, τα πρώτα δευτερόλεπτα, να ηρεμήσει τον μαθητή με μία φράση τύπου «τώρα θα ηρεμήσεις για να συζητήσουμε το θέμα, ως άνθρωποι, χωρίς φωνές, ύβρεις και απειλές» κι εάν ο μαθητής εξακολουθεί να κινείται απειλητικά προς το μέρος του ή των μαθητών, είναι θεωρώ αναγκαίο να καλέσει άμεσα τη διεύθυνση ή όποιον αρμόδιο από το σχολείο κρίνει, δεδομένου ότι ένα τόσο βίαιο ξέσπασμα θα μπορούσε δυνητικά, σε μία άλλη υπόθεση, να θέσει σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα και του εκπαιδευτικού και των μαθητών.

Μάλιστα, το συγκεκριμένο βίντεο θα μπορούσε,  με καλυμμένα ασφαλώς πρόσωπα,  να αποτελέσει ένα «case study» σε ερευνητικό project, ώστε ειδικοί επί του θέματος επιστήμονες να ενημερώσουν την εκπαιδευτική κοινότητα, επίσημα και τεκμηριωμένα, για το πώς πρέπει να αντιδρούν σε τόσο ακραία περιστατικά,  ώστε να αποφευχθούν ενδεχόμενοι τραυματισμοί αλλά και να σταματήσει η λεκτική βία, η οποία είναι ένα εξίσου σοβαρό φαινόμενο, το οποίο επιτέλους πρέπει να τερματιστεί ιδίως στο σχολικό περιβάλλον.  

Τρίτη σκέψη: Θα ήθελα να θέσω τον προβληματισμό μου «εάν στη θέση της γυναίκας Καθηγήτριας ήταν ένας άντρας Καθηγητής,  το ξέσπασμα του νεαρού θα ήταν το ίδιο ή μπροστά σε έναν άντρα Καθηγητή που θα είχε και διαφορετική σωματική δύναμη, ένας μαθητής θα είχε μία λιγότερο βίαιη συμπεριφορά;». Δυστυχώς,  τα κοινωνικά στερεότυπα εξακολουθούν να επιβιώνουν στην κοινωνία μας και είναι αναγκαίο να τα «γκρεμίσουμε».

Ένας ακόμα προβληματισμός μου είναι, είναι εάν ένας νεαρός μαθητής (δεν εστιάζω ασφαλώς στον συγκεκριμένο, ο οποιοσδήποτε άντρας σε αυτήν τη νεαρή ηλικία) υιοθετεί εκφοβιστικές συμπεριφορές σε βάρος μίας Καθηγήτριας, πώς θα μιλήσει στη σύντροφό του όταν θα έχουν μία διαφωνία;  Μέχρι πού θα φτάσει,  μετά από έναν καβγά;  Δυστυχώς αυτές οι ακραίες συμπεριφορές,  εάν δεν αντιμετωπιστούν και δεν κατανοήσει το άτομο που τις υιοθετεί τη βαρύτητα της πράξης του, είναι πολύ αρνητικά προμηνύματα. 

Είναι άξιο επισημάνσεως ότι, σε πολλές υποθέσεις νεανικής παραβατικότητας , έχουν προηγηθεί περιστατικά  βίαιων συμπεριφορών στο πλαίσιο του σχολείου ή/και πρώιμη εγκατάλειψη σχολικών σπουδών και θα αναφερθώ και  στην πρόσφατη,  πολύ σοβαρή υπόθεση της Ελένης που μας απασχολεί ερευνητικά[3]. Από την άλλη πλευρά, για να περάσω και ένα θετικό μήνυμα - σε αυτές τις νεαρές ηλικίες, σύμφωνα με διεθνή ερευνητικά πορίσματα, μπορούμε με έγκαιρη παρέμβαση να βοηθήσουμε και να προλάβουμε ακόμα και πιο ακραία περιστατικά. Αρκεί, πέρα από την κοινωνική καταδίκη τέτοιων περιστατικών, να δοθεί έμφαση στην ουσία κάθε υπόθεσης και να βοηθηθεί το νεαρό άτομο που υιοθετεί τόσο ακραίες συμπεριφορές. Όχι μόνο τιμωρώντας τον με μία αποβολή από το σχολείο, στη διάρκεια της οποίας μπορεί κάλλιστα να πάει σε μία καφετέρια και να περάσει την ώρα του, αλλά με το να υπάρξει ουσιαστικό ενδιαφέρον -και από την εκπαιδευτική και από την επιστημονική κοινότητα- σχετικά με το «γιατί» οδηγήθηκε σε αυτό το βίαιο ξέσπασμα , πώς μπορεί να αντιμετωπίσει ένα άτομο μία κατάσταση και να διαχειριστεί τον θύμο του και βέβαια πώς θα προλάβουμε ανάλογα και ακόμα πιο επικίνδυνα περιστατικά.

Κατά συνέπεια, θα καταθέσω την πρόταση ότι σε αυτές τις περιπτώσεις  το πιο αποτελεσματικό μέσο είναι να αντιληφθεί ο κάθε μαθητής που υιοθετεί εκφοβιστικές συμπεριφορές τη βαρύτητα της πράξης του, προκειμένου να κατανοήσει το μέγεθος της βλάβης που προκαλεί στα θύματά του.  Εδώ η έννοια της αποκαταστατικής δικαιοσύνης θα είχε αναμφίβολα μία πολύ σημαντική εφαρμογή[4] και είναι σκόπιμο να αρχίσουμε να εξετάζουμε την πρακτική εφαρμογή της στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο, ασφαλώς μέσα από την καθοδήγηση των αρμόδιων φορέων παιδείας και των ειδικών επιστημόνων.   

Συνοψίζοντας,  το συγκεκριμένο βίντεο, πέρα από το δυνατό «χαστούκι» που δίνει στην κοινωνία, μας δίνει τη σημαντική ευκαιρία να συζητήσουμε ανοιχτά για το πολύ σοβαρό θέμα του εκφοβισμού στο σχολείο της σύγχρονης εποχής και των διαφορετικών μορφών και εκφάνσεων που λαμβάνει. Παράλληλα, να λάβουμε μέτρα πρόληψης και να καταθέσουμε προτάσεις για την αντιμετώπιση ανάλογων περιστατικών.  Ελπίζω όλοι μας -γονείς, εκπαιδευτικοί, ερευνητές- να αξιοποιήσουμε αυτό το σοκαριστικό βίντεο για να προχωρήσουμε ένα βήμα παρακάτω και να έχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα, ενισχύοντας τον ρόλο του εκπαιδευτικού, βελτιώνοντας την εικόνα του σχολείου και προλαμβάνοντας περιστατικά νεανικής παραβατικότητας.

Κρίνω σκόπιμο ολοκληρώνοντας να παραπέμψω σε ένα απόσπασμα από το άρθρο μας στο postmodern.gr[5] υπό τον τίτλο Διαχείριση κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, από ένα πολύ χρήσιμο κείμενο με κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον χειρισμό ενός ατόμου σε κατάσταση κρίσης, το οποίο αντλείται από το πολύτιμο υλικό του Ομ. Καθηγητή Εγκληματολογίας κ. Αντώνη Μαγγανά, στο πλαίσιο της συνεργασίας μας, με στόχο την ενημέρωση του κοινού σε ζητήματα υψηλού εγκληματολογικού ενδιαφέροντος.

Επιθέσεις- Χρήση βίας

Πρωταρχικός στόχος η ασφάλεια σας

Δώστε προσοχή σε κάθε άτομο που παρουσιάζει κίνδυνο, φέρεται περίεργα, είναι ασταθής, αγχωμένος ή αν παρουσιάζει ασυνήθιστη συμπεριφορά ή υπήρξε βίαιος στο παρελθόν. Αποφύγετε όσο γίνεται τη φυσική επαφή με ένα επιθετικό άτομο. Οδηγήστε το να συνεργασθεί μαζί σας μέσα από μία προσέγγιση που δείχνει σεβασμό και υπευθυνότητα.

1. Προτού προσεγγίσετε ένα επιθετικό άτομο, εκτιμήστε την κατάσταση στον χώρο εργασίας σας. Κατ’ αρχάς, βρείτε τους παράγοντες που θα μπορούν να το κάνουν να ηρεμήσει [δυνατότητα συνδιαλλαγής ή ικανοποίησης των επιθυμιών του], να διασφαλίσουν την προστασία σας [παρουσία συνάδελφων, υπεύθυνου ασφαλείας, πιθανό καταφύγιο] και τη διαχείριση της κρίσης [προσωπικό ικανό να διαχειρισθεί μία κρίση]. Στη συνέχεια, εντοπίστε τα στοιχεία που μπορεί να σας δημιουργήσουν πρόβλημα ή να ωθήσουν το άτομο σε μία συγκινησιακή κρίση [εκνευρισμός, απογοήτευση] ή να απειλήσουν την ασφάλεια σας [παρουσία όπλου] και να περιορίσουν τη δυνατότητα σας να διαχειρίζεσθε τα γεγονότα [απομόνωση, συνάδελφοι χωρίς πείρα στον χειρισμό κρίσεων].

2. Κανονίστε με τους συνάδελφους σας τον τρόπο παρέμβασης και τον ρόλο του καθενός. Ένας μόνο συνδιαλέγεται με το άτομο σε κρίση.

3, Παρατηρήστε καλά το επικίνδυνο άτομο και σταθμίστε πώς αντιδρά στην επαφή μαζί σας. Δέχεται να σας κοιτάξει, να μιλήσει, να αφήσει να το πλησιάσουν; Η, αντίθετα, αρνείται την παρουσία σας και σας απειλεί; Προσοχή, αν ένα επιθετικό άτομο αρνείται την παρουσία σας, μη γίνετε ο στόχος της επιθετικότητάς του. Να είστε σε εγρήγορση. Υποχωρήστε και εγκαταλείψτε τον χώρο αν χρειασθεί.

4. Χρησιμοποιήστε όλο τον χρόνο που είναι απαραίτητος.

5. Κρατήστε μία ψυχολογική απόσταση, μη θίγεστε προσωπικά από λεκτικές επιθέσεις ή από αντιδράσεις απέναντι σε πράγματα. Διαφορετικά, εξετάστε τη δυνατότητα ένας άλλος συνάδελφος να σας αντικαταστήσει.

Η πολύ μεγάλη πλειοψηφία των τραυματισμών του προσωπικού σε καταστάσεις κρίσης συμβαίνουν στην προσπάθεια επαφής με το άτομο σε κρίση μετά από πρωτοβουλία του ίδιου του εργαζόμενου σε καταστάσεις όπως οι παρακάτω. Φροντίδα για το άτομο, πολύ γρήγορη φυσική προσέγγιση, έλεγχος με τα χέρια,  συνοδεία, εξαναγκαστική απομνωση.

6. Να κινείστε αργά, [εκτός αν πρέπει να ξεφύγετε]. Κρατήστε μία βασική απόσταση ασφαλείας, 2-2,5 μετρά και περισσότερο. Κρατήστε τα χέρια σας ανοιχτά μπροστά σας, στο ύψος του θώρακος. Τοποθετηθείτε παράλληλα και με καλή ισορροπία προς την πιο αδύναμη πλευρά του βίαιου προσώπου [συνήθως την αριστερή], αποφύγετε την κατά μέτωπο αντιπαράθεση. Θα διαπιστώσετε ότι το άτομο θέλει να πάρει τον έλεγχο. Αντί να εκφράσει τις συγκινήσεις η τον θυμό του, θέλει να σας επιβάλλει αυτό που επιθυμεί ή συνδιαλέγεται για το συμφέρον του.

7. Επανεκτιμήστε την προστασία που χρειάζεστε και, εάν η κατάσταση το επιτρέπει, επιλέξτε πιο πλαισιωμένες λεκτικές παρεμβάσεις και καθορίστε τα όρια. Προτού εμπλακείτε σε παρεμβάσεις πιο αποφασιστικές, κάντε μία ανάπαυλα και εξετάστε με την ομάδα σας άλλες δυνατότητες. Υιοθετήστε ένα ήρεμο τόνο. Μπορεί να είναι αναγκαίο να τραβήξετε την προσοχή του επιθετικού ατόμου για να αποκτήσετε επαφή [πχ. να τον καλέσετε, να μπείτε στο οπτικό του πεδίο, να διασπάσετε την προσοχή του]. Επικεντρωθείτε πάνω του και αρχίστε τη συνδιαλλαγή με μία απλή φράση, που δείχνει σεβασμό, όπως ‘Πως πάει’ ή ‘Κάτι δεν πάει καλά’. Μην του ζητήσετε να ηρεμήσει, μην προσπαθήσετε να τον λογικεύσετε, μη σχολιάσετε τη συμπεριφορά του και μη δικαιολογείτε τη δική σας.

8. Να μιλάτε λίγο. Ενθαρρύνετέ τον να εκφραστεί ελευθέρα [ακόμη και αν αυτά που λέει φαίνονται ανάρμοστα]. Θα σας θεωρήσει έναν μάρτυρα άξιο σεβασμού και θα είστε πιο ασφαλής, ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ. Ο στόχος είναι να περάσει η ένταση του ατόμου με τα λόγια. Όταν εκτονώσει την περισσότερη ένταση, θα μπορέσετε να του προτείνετε μία λύση, ένα συμβιβασμό αποδεκτό από όλους ή να του ζητήσετε κάτι.

9. Η σωματική επαφή πρέπει να αποφεύγεται και να γίνεται χρήση μόνο σε περίπτωση άμεσης ανάγκης, αφού μία τέτοια παρέμβαση ενέχει κίνδυνους. Μία προσπάθεια εξεύρεσης ειρηνικής λύσης, μία παρέκβαση, μία σαφής αίτηση για κάτι ή άφιξη μίας ομάδας παρεμβαινόντων είναι, πολλές φορές, αρκετές για να σταματήσουν τον επιτιθέμενο. Αν είστε θύμα μίας φυσικής επίθεσης, οφείλετε να προστατευθείτε, να απεμπλακείτε και να ξεφύγετε. Αν είναι απόλυτα αναγκαίο να χρησιμοποιήσετε τη σωματική δύναμη, τότε βεβαιωθείτε ότι έχετε την κατάλληλη εξάσκηση, τους συνάδελφους και τη φυσική κατάσταση να φέρετε σε πέρας τον έλεγχο με τα χέρια με το μάξιμουμ της ασφάλειας. Μη χρησιμοποιείτε πάρα μόνο την απόλυτα αναγκαία δύναμη για την περίσταση. Μην παίρνετε το ρίσκο μίας σωματικής αντιπαράθεσης όταν η βία του ατόμου στρέφεται μόνο σε υλικά αντικείμενα ή βανδαλισμούς. Εκείνη τη στιγμή προέχει να προστατεύσετε τον εαυτό σας ή τους άλλους γύρω σας. Αν είναι δυνατό, χρήσιμο και ασφαλές εμποδίστε την πρόσβαση του βίαιου ατόμου σε υλικό που μπορεί να καταστραφεί αποσύροντας τα αντικείμενα ή κλείνοντας τις πόρτες.

της Αγγελικής Καρδαρά 

---

[1]Βλ. σχετικό ρεπορτάζ https://www.news247.gr/paideia/trampoykismos-se-epal-persino-to-vinteo-apovlithike-o-mathitis.7571960.html

[2] Βλ. σχετικά  https://www.protagon.gr/apopseis/daskaloi-kai-kathigites-oi-fyles-tous-sto-dimosio-sxoleio-44341985105

[3] Βλ. σχετικό μας θέμα στο bloko.gr εδώ http://www.bloko.gr/2020/01/blog-post_552.html

[4]Βλ. σχετικό μας θέμα στο postmodern.gr εδώ  https://www.postmodern.gr/egklima-kai-apokatastatiki-dikaiosy/

[5] Βλ. σχετικά https://www.postmodern.gr/diacheirisi-kriseon-kai-katastaseon-e/