Ticker

6/recent/ticker-posts

728x90

Διαχείριση κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης

Tης Αγγελικής Καρδαρά.

Ο χειρισμός ενός ατόμου σε κατάσταση κρίσης σε ιδρυματικά περιβάλλοντα, περιβάλλοντα με ευάλωτους πληθυσμούς και άλλους εργασιακούς χώρους
Ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που επιχειρούμε να αναπτύξουμε με το παρόν άρθρο  αφορά τη διαχείριση κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε ιδρυματικά περιβάλλοντα, σε περιβάλλοντα με ευάλωτους πληθυσμούς αλλά και σε άλλους εργασιακούς χώρους, όπου μπορεί να καταγράφονται στοιχεία έντασης και σύγκρουσης. Ακόμα και στο σύγχρονο σχολείο, όπου μεταξύ των μαθητών δύναται να δημιουργηθεί μία ένταση η οποία να λάβει πιο σοβαρές διαστάσεις, είναι απαραίτητο οι εκπαιδευτικοί να γνωρίζουν πώς πρέπει να την χειριστούν, προκειμένου να «εκτονωθεί» η κατάσταση και το κυριότερο να αποφευχθούν οι τραυματισμοί μαθητών αλλά και εκπαιδευτικών, γιατί έχω ακούσει για περιστατικά σε σχολεία όπου οι καθηγητές παρεμβαίνουν σε έναν καβγά μαθητών για να τον τερματίσουν και δέχονται και εκείνοι, τελικά, βίαια χτυπήματα. Επομένως, είναι απαραίτητο και ο εκπαιδευτικός που έρχεται αντιμέτωπος με πολλές και διαφορετικές καταστάσεις, σε αρκετές περιπτώσεις απρόβλεπτες και κάποιες από αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν σωματική και λεκτική βία και να είναι πολύ έντονα συναισθηματικά φορτισμένες, να ενημερώνεται από την αρχή κάθε σχολικής χρονιάς, με ακρίβεια και σαφήνεια, για το πώς οφείλει να παρεμβαίνει ώστε να αντιμετωπίζει με τρόπο αποτελεσματικό την κάθε κατάσταση.
Γενικότερα, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι στη σύγχρονη εποχή όπου όλα κινούνται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και δεν δίνεται πάντοτε ο απαραίτητος χρόνος σκέψης και αντίδρασης, επηρεάζονται και οι εργασιακοί χώροι. Ως εκ τούτου μία ένταση μπορεί -σε ορισμένες περιπτώσεις- να οδηγήσει σε μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης, την οποία θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι εργαζόμενοι που βρίσκονται εκείνη τη στιγμή στον συγκεκριμένο χώρο. Γι’ αυτό οφείλουμε όλες και όλοι να είμαστε σε μεγαλύτερη εγρήγορση.
Διαπιστώνουμε, συνεπώς, ότι πρόκειται για ένα θέμα για το οποίο οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν κάποια γνώση και εάν είναι δυνατόν να λάβουν σχετική εκπαίδευση, ώστε σε περίπτωση ανάγκης να μπορέσουν αποτελεσματικά να αντιμετωπίσουν την κατάσταση ή ακόμα και να προσφέρουν τη βοήθειά τους, εάν ασφαλώς είναι έτοιμοι για αυτό. Για τον λόγο αυτό παρατίθεται ένα πολύ χρήσιμο κείμενο, με κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον χειρισμό ενός ατόμου σε κατάσταση κρίσης, το οποίο αντλείται από το πολύτιμο υλικό του Ομ. Καθηγητή Εγκληματολογίας κ. Αντώνη Μαγγνά, στο πλαίσιο της συνεργασίας μας, με στόχο την ενημέρωση του κοινού σε ζητήματα υψηλού εγκληματολογικού ενδιαφέροντος.
Γράφει ο Ομ. Καθηγητής Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, κ. Αντώνης Μαγγανάς
«Οι εργαζόμενοι σε ιδρύματα με ευάλωτους πληθυσμούς [άνθρωποι με ψυχικά προβλήματα, ειδικά σχολεία και φυλακές] αλλά και σε μικρότερο βαθμό όσοι εργάζονται σε σχολεία, επιχειρήσεις ή εργοστάσια αντιμετωπίζουν ορισμένες φορές έκρυθμες καταστάσεις που προκαλούν άτομα σε κατάσταση ‘κρίσης’ και βίαιης επιθετικότητας. Χρειάζεται, τότε, μεγάλη προσοχή στον χειρισμό παρόμοιων καταστάσεων για την αποφυγή τραυματισμών και άλλων δυσάρεστων συνέπειων. Θυμάμαι προσωπικά όταν δούλευα στο Κεμπέκ σε ένα Δημοτικό για παιδιά δυσλειτουργικών οικογενειών, μία μέρα ο 11χρονος Μάριο πέρασε μία κρίση θυμού και εγώ και ένας συνάδελφος, αδυνατώντας να τον ηρεμήσουμε, αναγκασθήκαμε να τον πιάσουμε από χεριά και από πόδια για να τον ‘μεταφέρουμε’ στην τάξη.
Η Οργάνωση ASSTSAS του Κεμπέκ, η οποία προσφέρει σε μη κερδοσκοπική βάση, υπηρεσίες υγείας και ασφάλειας στην εργασία στο προσωπικό των κοινωνικών υπηρεσιών , προετοίμασε ένα διαφωτιστικό φυλλάδιο για τους εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν καταστάσεις ‘κρίσης’.
Θεωρήσαμε χρήσιμη τη μετάφραση των κύριων σημείων αυτού του διαφωτιστικού φυλλαδίου.
Κρίσεις βίας
Το να συνδιαλλαγείς με ένα άτομο εχθρικό, εκδικητικό, με ανησυχητικές συμπεριφορές, λόγια ή κινήσεις είναι μία αναπόφευκτη πραγματικότητα για πολλούς εργαζόμενους. Ιδού μερικές συμβουλές. που μπορούν να σας βοηθήσουν να παρέμβετε σε παρόμοιες καταστάσεις διατηρώντας την ασφάλεια σας.
Επιθέσεις- Χρήση βίας
Πρωταρχικός στόχος η ασφάλεια σας

Δώστε προσοχή σε κάθε άτομο που παρουσιάζει κίνδυνο, φέρεται περίεργα, είναι ασταθής, αγχωμένος ή αν παρουσιάζει ασυνήθιστη συμπεριφορά ή υπήρξε βίαιος στο παρελθόν. Αποφύγετε όσο γίνεται τη φυσική επαφή με ένα επιθετικό άτομο. Οδηγήστε το να συνεργασθεί μαζί σας μέσα από μία προσέγγιση που δείχνει σεβασμό και υπευθυνότητα.

1. Προτού προσεγγίσετε ένα επιθετικό άτομο, εκτιμήστε την κατάσταση στον χώρο εργασίας σας. Κατ’ αρχάς, βρείτε τους παράγοντες που θα μπορούν να το κάνουν να ηρεμήσει [δυνατότητα συνδιαλλαγής ή ικανοποίησης των επιθυμιών του], να διασφαλίσουν την προστασία σας [παρουσία συνάδελφων, υπεύθυνου ασφαλείας, πιθανό καταφύγιο] και τη διαχείριση της κρίσης [προσωπικό ικανό να διαχειρισθεί μία κρίση]. Στη συνέχεια, εντοπίστε τα στοιχεία που μπορεί να σας δημιουργήσουν πρόβλημα ή να ωθήσουν το άτομο σε μία συγκινησιακή κρίση [εκνευρισμός, απογοήτευση] ή να απειλήσουν την ασφάλεια σας [παρουσία όπλου] και να περιορίσουν τη δυνατότητα σας να διαχειρίζεσθε τα γεγονότα [απομόνωση, συνάδελφοι χωρίς πείρα στον χειρισμό κρίσεων].

2. Κανονίστε με τους συνάδελφους σας τον τρόπο παρέμβασης και τον ρόλο του καθενός. Ένας μόνο συνδιαλέγεται με το άτομο σε κρίση.
3, Παρατηρήστε καλά το επικίνδυνο άτομο και σταθμίστε πώς αντιδρά στην επαφή μαζί σας. Δέχεται να σας κοιτάξει, να μιλήσει, να αφήσει να το πλησιάσουν; Η, αντίθετα, αρνείται την παρουσία σας και σας απειλεί; Προσοχή, αν ένα επιθετικό άτομο αρνείται την παρουσία σας, μη γίνετε ο στόχος της επιθετικότητάς του. Να είστε σε εγρήγορση. Υποχωρήστε και εγκαταλείψτε τον χώρο αν χρειασθεί.
4. Χρησιμοποιήστε όλο τον χρόνο που είναι απαραίτητος.
5. Κρατήστε μία ψυχολογική απόσταση, μη θίγεστε προσωπικά από λεκτικές επιθέσεις ή από αντιδράσεις απέναντι σε πράγματα. Διαφορετικά, εξετάστε τη δυνατότητα ένας άλλος συνάδελφος να σας αντικαταστήσει.
Η πολύ μεγάλη πλειοψηφία των τραυματισμών του προσωπικού σε καταστάσεις κρίσης συμβαίνουν στην προσπάθεια επαφής με το άτομο σε κρίση μετά από πρωτοβουλία του ίδιου του εργαζόμενου σε καταστάσεις όπως οι παρακάτω. Φροντίδα για το άτομο, πολύ γρήγορη φυσική προσέγγιση, έλεγχος με τα χέρια,  συνοδεία, εξαναγκαστική απομόνωση.

6. Να κινείστε αργά, [εκτός αν πρέπει να ξεφύγετε]. Κρατήστε μία βασική απόσταση ασφαλείας, 2-2,5 μετρά και περισσότερο. Κρατήστε τα χέρια σας ανοιχτά μπροστά σας, στο ύψος του θώρακος. Τοποθετηθείτε παράλληλα και με καλή ισορροπία προς την πιο αδύναμη πλευρά του βίαιου προσώπου [συνήθως την αριστερή], αποφύγετε την κατά μέτωπο αντιπαράθεση. Θα διαπιστώσετε ότι το άτομο θέλει να πάρει τον έλεγχο. Αντί να εκφράσει τις συγκινήσεις η τον θυμό του, θέλει να σας επιβάλλει αυτό που επιθυμεί ή συνδιαλέγεται για το συμφέρον του.
7. Επανεκτιμήστε την προστασία που χρειάζεστε και, εάν η κατάσταση το επιτρέπει, επιλέξτε πιο πλαισιωμένες λεκτικές παρεμβάσεις και καθορίστε τα όρια. Προτού εμπλακείτε σε παρεμβάσεις πιο αποφασιστικές, κάντε μία ανάπαυλα και εξετάστε με την ομάδα σας άλλες δυνατότητες. Υιοθετήστε ένα ήρεμο τόνο. Μπορεί να είναι αναγκαίο να τραβήξετε την προσοχή του επιθετικού ατόμου για να αποκτήσετε επαφή [πχ. να τον καλέσετε, να μπείτε στο οπτικό του πεδίο, να διασπάσετε την προσοχή του]. Επικεντρωθείτε πάνω του και αρχίστε τη συνδιαλλαγή με μία απλή φράση, που δείχνει σεβασμό, όπως ‘Πως πάει’ ή ‘Κάτι δεν πάει καλά’. Μην του ζητήσετε να ηρεμήσει, μην προσπαθήσετε να τον λογικεύσετε, μη σχολιάσετε τη συμπεριφορά του και μη δικαιολογείτε τη δική σας.
8. Να μιλάτε λίγο. Ενθαρρύνετέ τον να εκφραστεί ελευθέρα [ακόμη και αν αυτά που λέει φαίνονται ανάρμοστα]. Θα σας θεωρήσει έναν μάρτυρα άξιο σεβασμού και θα είστε πιο ασφαλής, ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ. Ο στόχος είναι να περάσει η ένταση του ατόμου με τα λόγια. Όταν εκτονώσει την περισσότερη ένταση, θα μπορέσετε να του προτείνετε μία λύση, ένα συμβιβασμό αποδεκτό από όλους ή να του ζητήσετε κάτι.
9. Η σωματική επαφή πρέπει να αποφεύγεται και να γίνεται χρήση μόνο σε περίπτωση άμεσης ανάγκης, αφού μία τέτοια παρέμβαση ενέχει κίνδυνους. Μία προσπάθεια εξεύρεσης ειρηνικής λύσης, μία παρέκβαση, μία σαφής αίτηση για κάτι ή άφιξη μίας ομάδας παρεμβαινόντων είναι, πολλές φορές, αρκετές για να σταματήσουν τον επιτιθέμενο. Αν είστε θύμα μίας φυσικής επίθεσης, οφείλετε να προστατευθείτε, να απεμπλακείτε και να ξεφύγετε. Αν είναι απόλυτα αναγκαίο να χρησιμοποιήσετε τη σωματική δύναμη, τότε βεβαιωθείτε ότι έχετε την κατάλληλη εξάσκηση, τους συνάδελφους και τη φυσική κατάσταση να φέρετε σε πέρας τον έλεγχο με τα χέρια με το μάξιμουμ της ασφάλειας. Μη χρησιμοποιείτε πάρα μόνο την απόλυτα αναγκαία δύναμη για την περίσταση. Μην παίρνετε το ρίσκο μίας σωματικής αντιπαράθεσης όταν η βία του ατόμου στρέφεται μόνο σε υλικά αντικείμενα ή βανδαλισμούς. Εκείνη τη στιγμή προέχει να προστατεύσετε τον εαυτό σας ή τους άλλους γύρω σας. Αν είναι δυνατό, χρήσιμο και ασφαλές εμποδίστε την πρόσβαση του βίαιου ατόμου σε υλικό που μπορεί να καταστραφεί αποσύροντας τα αντικείμενα ή κλείνοντας τις πόρτες
Σχόλια
Οι παραπάνω συμβουλές αφορούν την πρόληψη. Είναι δύσκολο να εφαρμοσθούν κατά γράμμα σε μία κατάσταση έκρυθμη όπου δεν βασιλεύει πάντα η ηρεμία και η ψύχραιμη σκέψη. Ενέχουν όμως κάποια χρησιμότητα ως κατευθυντήριες γραμμές και δεδομένου ότι είναι τα αποτελέσματα πολύχρονων ερευνών σε Ιδρύματα του Κεμπέκ».
Συνοψίζοντας, βάσει των παραπάνω χρήσιμων κατευθυντήριων γραμμών, θα τονίσω ότι ο πανικός σε καταστάσεις κρίσης μπορεί να επιφέρει πολύ αρνητικά αποτελέσματα. Γι’ αυτό είναι σκόπιμο για όλους τους εργαζόμενους και πρωτίστως για τα άτομα που εργάζονται σε ιδρυματικά περιβάλλοντα, να έχουν γνώση, ενημέρωση, κατάλληλη εκπαίδευση όπου κρίνεται αναγκαία και να είναι παράλληλα προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο να κληθούν να αντιμετωπίσουν μία κατάσταση κρίσης στον χώρο εργασίας τους.




πηγή: postmodern.gr


Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια