Σκέψεις για τη σύγχρονη ανηλικότητα με αφορμή τις προσαγωγές για το Joker

Η προσαγωγή στο Αστυνομικό Τμήμα ανήλικων μαθητών που παρακολούθησαν την ταινία “Joker” και μάλιστα μεσημεριανή ώρα, όπως διαβάζουμε στα ρεπορτάζ, με προβληματίζει

εντόνως και συμφωνώ με συμπολίτες μου που ισχυρίζονται ότι είναι καταδικαστέα, γιατί οι μαθητές μπήκαν σε μία ψυχική ταλαιπωρία, ενώ θα μπορούσε ο χειρισμός του θέματος, ύστερα από τις καταγγελίες που έγιναν, να είναι πολύ διαφορετικός. Η κατανόηση της ουσίας του νόμου είναι πάντα πιο σημαντική από την κατά γράμμα εφαρμογή του. 

Σε σχέση με την “καταλληλότητα” και “ακαταλληλότητα” των ταινιών, πρέπει να γίνει μια συζήτηση με τη διασταλτική έννοια του να καταργηθεί ή όχι, αλλά πάντως αυτή η απόφαση να εφαρμόζεται από όλους και όχι να αιωρείται το λανθασμένο μήνυμα ότι κάποιοι είναι “οι μάγκες” που περιπαίζουν τους κανονισμούς και κάποιοι τα “κορόιδα” που τους εφαρμόζουν.  Σίγουρα πάντως ο έλεγχος θα πρέπει να αφορά στους υπεύθυνους των αιθουσών και τους γονείς των ανήλικων θεατών και όχι στη δημόσια διαπόμπευση και προσαγωγή εφήβων,  λες και έχουν διαπράξει ειδεχθείς εγκληματικές ενέργειες.

Επίσης, είναι απορίας άξιον, πώς ένας 17χρονος νέος, που έχει το δικαίωμα να ψηφίζει, άρα θεωρείται βάσει Νόμου ότι έχει την κριτική ικανότητα να λαμβάνει μία τόσο σοβαρή απόφαση για τη διακυβέρνηση της χώρας του, δεν έχει το δικαίωμα να παρακολουθήσει μία ταινία. Αυτή είναι μία παράμετρος που σίγουρα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν, όπως και το τι γίνεται με τις πολύ μικρότερες ηλικίες, κυρίως παιδιά Δημοτικού που δεν μπορούν να έχουν την ίδια κριτική προσέγγιση σε ένα πολυσήμαντο καλλιτεχνικό έργο με έναν 17χρονο.   

Αυτή είναι η μία πλευρά του θέματος, σοβαρή ασφαλώς, καθώς αναδεικνύει την ανάγκη για βαθύτερη κατανόηση της ουσίας κάθε Νόμου και του τρόπου που αυτός εφαρμόζεται, και επαναφέρει στη δημόσια συζήτηση τη μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία και προσοχή που απαιτούνται όταν έχουμε να κάνουμε με την προστασία της ανηλικότητας.

Η άλλη πλευρά του θέματος είναι εξίσου σοβαρή.  Με μεγάλη μου έκπληξη διάβασα πλήθος σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε άρθρα, ότι οι ανήλικοι σήμερα χωρίς έλεγχο και όρια βλέπουν ό, τι θελουν και όποτε θέλουν στο διαδίκτυο. Ομολογώ ότι η ευκολία με την οποία διατυπώνονται αυτές οι απόψεις με προβλημάτισε σε μεγάλο βαθμό και αναρωτήθηκα εάν τελικά εμείς οι γονείς έχουμε καταλάβει το βάρος της ευθύνης μας.

Η προστασία της ανηλικότητας είναι ευθύνη των γονέων και της Πολιτείας και δεν μπορούμε, άκριτα και με επιφανειακό τρόπο, να διατυπώνουμε ανάλογες θέσεις. 

Το να θεωρούμε δηλαδή δεδομένο ότι όλοι οι ανήλικοι της σύγχρονης εποχής ανεξέλεγκτα έχουν πρόσβαση ανά πάσα στιγμή σε ο,τιδήποτε θέλουν, πέρα του γεγονότος ότι αποτελεί απλουστευτική γενίκευση, οδηγεί στη θλιβερή διαπίστωση ότι ως γονείς έχουμε αποτύχει και τις συνέπειες αυτής της αποτυχίας θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε στο άμεσο μέλλον.

Οι συνέπειες θα αφορούν και αποκλίνουσες συμπεριφορές στους κόλπους του σχολείου και υποθέσεις νεανικής παραβατικότητας που θα μας απασχολήσουν.  Σε καμία περίπτωση ασφαλώς δεν πρέπει να περάσουμε στο άλλο άκρο,  της δαιμονοποίησης του διαδικτύου, που έχει πολλά οφέλη και είναι πλέον αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας, αλλά η χρήση του για ανηλίκους και ενήλικους δεν μπορεί να είναι ανεξέλεγκτη. Επίσης, είναι πολύ διαφορετικό να αναφερόμαστε στο τι κάνει κάθε ανήλικος σπίτι του, που αποτελεί την “ιδιωτική σφαίρα” από το τι γίνεται στον δημόσιο χώρο. 

Επομένως θα υπερασπιστώ την άποψη ότι οι ανήλικοι, παρά τη μεγάλη εξοικείωση με την τεχνολογία και την πρώιμη επαφή τους με τον διαδικτυακό κόσμο,  πρέπει να προστατευθούν ώστε να μην αφεθούν στον αχανή διαδικτυακό κόσμο χωρίς όρια. Και είναι ευθύνη της κάθε οικογένειας πρωτίστως και των εκπαιδευτικών σε δεύτερο επίπεδο να προστατεύσουν τον ανήλικο θέτοντας σαφή όρια και επιβλέποντας ότι γίνονται σεβαστά. Είναι πολύ σημαντικό να συζητούν, θεμελιώνοντας μία ουσιαστική επικοινωνία με τους ανήλικους, οι γονείς να αφιερώνουν περισσότερο ποιοτικό χρόνο μαζί τους  και να τους δείχνουν και άλλες διεξόδους πέρα από τα video games, όπως είναι ο αθλητισμός,  οι εκδρομές,  οι ενδιαφέρουσες και δημιουργικές δραστηριότητες, η μουσική,  το θέατρο και η λογοτεχνία.

Δεν είναι ακατόρθωτο να μπουν όρια και να αυξηθούν οι ευκαιρίες για πολύ πιο ουσιαστικές και δημιουργικές ενασχολήσεις, αλλά σίγουρα απαιτείται χρόνος και προσπάθεια από την πλευρά των γονέων που δεν είναι πάντα διατεθειμένοι να δώσουν,  επιλέγοντας την εύκολη λύση. 

Συνοψίζοντας, το δυσάρεστο περιστατικό της προσαγωγής ανήλικων που παρακολουθήσουν την ταινία «Joker», δεν θα θέλαμε σε καμία περίπτωση να επαναληφθεί, αλλά θα ήταν χρήσιμο να αποτελέσει αφορμή για να αναλογιστούμε τις σημαντικές παραμέτρους του, όπως τη βαθύτερη ουσία του Νόμου αλλά και της ευθύνης των γονέων απέναντι στα παιδιά. Ιδίως στη σύγχρονη εποχή, όπου ο νέος έρχεται, πρώιμα, αντιμέτωπος με νέες προκλήσεις, πρέπει να λάβει τα κατάλληλα εφόδια από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, προκειμένου σταδιακά να αποκτήσει την ωριμότητα και την κριτική σκέψη για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις σύνθετες καταστάσεις της καθημερινότητας.  Η δε Πολιτεία έχει την υποχρέωση να  δώσει προτεραιότητα στην προστασία της ανηλικότητας, καθώς αυτά τα παιδιά είναι το μέλλον του τόπου μας.

Της Αγγελικής Καρδαρά

https://www.postmodern.gr