Φρουκτόζη: Ποιες οι επιπτώσεις της στο ήπαρ;

Τα υψηλά επίπεδα φρουκτόζης στη διατροφή περιορίζουν την ικανότητα του ήπατος να μεταβολίζει σωστά το λίπος.

Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε έρευνα του Κέντρου Joslin για το Σακχαρώδη Διαβήτη που δημοσιεύθηκε στο «Cell Metabolism».

Οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι μόνο η φρουκτόζη και όχι η γλυκόζη, προκαλεί αυτήν τη δυσλειτουργία στο ήπαρ. Πράγματι, αντίστοιχα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στη διατροφή ουσιαστικά βελτιώνουν τη μεταβολική λειτουργία του ήπατος. Αυτό εξηγεί γιατί η υψηλή διατροφική πρόσληψη φρουκτόζης έχει περισσότερες αρνητικές επιδράσεις στην υγεία συγκριτικά με τη γλυκόζη παρότι έχουν την ίδια θερμιδική αξία.

«Αυτή είναι μία σειρά μελετών που κάνουμε, εξετάζοντας το ρόλο που παίζει η υψηλή πρόσληψη φρουκτόζης στη διατροφή σε σχέση με την αντίσταση στην ινσουλίνη και το μεταβολικό  σύνδρομο. Η φρουκτόζη προκαλεί συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την επίδραση της γλυκόζης στη διατροφή, η οποία προάγει την ικανότητα του ήπατος να καίει λιπαρά και οδηγεί σε πιο υγιή μεταβολισμό», δήλωσε ο δρ Ronald Kahn, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

«Το σημαντικότερο συμπέρασμα αυτής της μελέτης είναι πως η υπερβολική λήψη φρουκτόζης στη διατροφή είναι κάτι αρνητικό. Αυτό δεν οφείλεται στις θερμίδες που έχει, αλλά στον τρόπο που επηρεάζει τη μεταβολική ικανότητα του ήπατος οδηγώντας τελικά σε μεγαλύτερη αποθήκευση λίπους, γεγονός που βλάπτει  συνολικά το μεταβολισμό του σώματος», προσθέτει ο δρ Kahn.

Σε μία σειρά μελετών σε ζωικά μοντέλα, οι ερευνητές συνέκριναν τις επιδράσεις που είχαν στο μεταβολισμό έξι διαφορετικές δίαιτες. Κανονική διατροφή, διατροφή με υψηλή πρόσληψη φρουκτόζης, διατροφή με υψηλή πρόσληψη γλυκόζης, διατροφή με πολλά λιπαρά, διατροφή με πολλά λιπαρά και πολλή φρουκτόζη και διατροφή με πολλά λιπαρά και υψηλή σε γλυκόζη.

Οι ερευνητές ανέλυσαν διαφορετικούς δείκτες λιπώδους διήθησης του ήπατος για να καθορίσουν τις επιδράσεις κάθε διατροφής. Για παράδειγμα, εξέτασαν τα επίπεδα ακυλοκαρνιτίνης (εστεροποιημένης καρνιτίνης) στα κύτταρα του ήπατος. Οι ακυλοκαρνιτίνες παράγονται κατά την καύση των λιπαρών στο ήπαρ. Τα υψηλά επίπεδά τους είναι ένα κακό σημάδι, καθώς αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αυξημένη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Οι ερευνητές παρατήρησαν πως οι ακυλοκαρνιτίνες ήταν υψηλότερες στα πειραματόζωα με δίαιτα υψηλή σε λιπαρά και φρουκτόζη. Από την άλλη, οι δείκτες ήταν χαμηλότεροι όταν τα πειραματόζωα ακολουθούσαν δίαιτα υψηλή σε λίπος και γλυκόζη συγκριτικά με τη δίαιτα που ήταν μόνο υψηλή σε λιπαρά, η οποία αντικατόπτριζε προηγούμενα παρατηρητικά ευρήματα και έδειχνε ότι η γλυκόζη απέδιδε μία βοηθητική λειτουργία καύσης του λίπους στα πειραματόζωα.

Παρακολούθησαν επίσης τη δραστηριότητα ενός κομβικού ενζύμου για την καύση λιπαρών γνωστού ως CPT1a. Στην περίπτωση, όμως, του CPT1a, όσο υψηλότερα ήταν τα επίπεδά του, τόσο το καλύτερο, καθώς καταδεικνύει ότι τα μιτοχόνδρια επεξεργάζονται αποτελεσματικά την καύση των λιπαρών. Ωστόσο, στην περίπτωση της δίαιτας υψηλής σε λιπαρά και φρουκτόζη οι ερευνητές βρήκαν ότι τα επίπεδα CPT1a ήταν χαμηλά και η δραστηριότητά τους ήταν μειωμένη, κάτι που υποδεικνύει δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων.

Τα συμπεράσματα αυτά ώθησαν τους ερευνητές να εξετάσουν τα μιτοχόνδρια. «Όταν τα μιτοχόνδρια είναι υγιή, έχουν αυτό το ωοειδές σχήμα και τη γραμμοσκίαση. Στην ομάδα με τα πολλά λιπαρά και την υψηλή φρουκτόζη, τα μιτοχόνδρια είχαν διασπαστεί και έκαναν ανεπαρκή καύση λίπους συγκριτικά με τα υγιή μιτοχόνδρια. Από την άλλη, στην ομάδα με τα πολλά λιπαρά και την υψηλή γλυκόζη η λειτουργία των μιτοχονδρίων ήταν πιο φυσιολογική», εξήγησε ο δρ Kahn.

Αυτά τα ευρήματα, συνδυασμένα με άλλους δείκτες που παρακολουθήθηκαν, καταδεικνύουν ότι τόσο η υψηλή σε λιπαρά διατροφή, όσο και η διατροφή με υψηλή φρουκτόζη βλάπτουν τα μιτοχόνδρια καθιστώντας ευκολότερη τη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ.

Ο δρ Kahn και οι συνεργάτες του πιστεύουν πως η δημιουργία ενός φαρμάκου που μπλοκάρει το μεταβολισμό της φρουκτόζης θα μπορούσε να προστατεύσει από αρνητικές δράσεις της φρουκτόζης και θα μπορούσε να οδηγήσει στην πρόληψη της λιπώδους διήθησης του ήπατος και των μεταβολικών επιπλοκών συμπεριλαμβανομένης της αντίστασης στη γλυκόζη και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1.

Πηγή: ygeiamou.gr