Κωνσταντίνος Γώγος: Χρυσή Αυγή και Νέος Ποινικός Κώδικας

Αίσθηση προκάλεσε η σχετική είδηση της απαλλακτικής πρότασης της Εισαγγελέως της έδρας κατά την εκδίκαση της υπόθεσης για τη φερόμενη επίθεση στο «Συνεργείο». Ωστόσο, διερωτάται κανείς

εύλογα αν θα μπορούσε να υπάρξει διαφορετική πρόταση και συγκεκριμένα για τις διακεκριμένες περιπτώσεις φθοράς ξένης ιδιοκτησίας όταν αυτές καταργήθηκαν.

Αναλύει
ο δικηγόρος
Κωνσταντίνος
Χ. Γώγος*

Συγκεκριμένα, ο Παλαιός Ποινικός Κώδικας στο άρθρο 382 ανέφερε:

«1. Με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών τιμωρείται η φθορά ξένης ιδιοκτησίας της πρώτης παραγράφου του άρθρου 381, αν έγινε χωρίς πρόκληση από τον παθόντα.

2. Με την ποινή της προηγούμενης παραγράφου τιμωρείται ο δράστης, αν το αντικείμενο της πράξης που προβλέπεται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 381: α) είναι πράγμα που χρησιμεύει για κοινό όφελος· β) είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας· γ) η φθορά έγινε με φωτιά ή με κάποιο από τα μέσα που προβλέπει το άρθρο 270.
3. Αν στην πράξη της πρώτης παραγράφου συμμετείχαν δύο ή περισσότεροι ή συντρέχει και μία από τις περιπτώσεις της δεύτερης παραγράφου, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών.
4. Όποιος προκαλεί κατά τους όρους του προηγούμενου άρθρου φθορά ή βλάβη αρχαιολογικού ή καλλιτεχνικού ή ιστορικού μνημείου ή αντικειμένου τοποθετημένου σε δημόσιο χώρο τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη.
5. Καταργείται».

Ο νέος Ποινικός Κώδικας άλλαξε πλήρως τη διατύπωση του άρθρου απαλείφοντας την περιγραφή για το μεγαλύτερο μέρος των διακεκριμένων περιστάσεων. Έτσι, η σημερινή διατύπωση του άρθρου έχει ως εξής στο άρθρο 378:

«1. Όποιος καταστρέφει ή βλάπτει ξένο (ολικά ή εν μέρει) πράγμα ή με άλλον τρόπο καθιστά ανέφικτη τη χρήση του τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή και αν το πράγμα είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας ή τοποθετημένο σε δημόσιο χώρο με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. Αν το πράγμα είναι μικρής αξίας ή η ζημία που προκλήθηκε είναι ελαφρά, ο υπαίτιος τιμωρείται με χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας.

2. Με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή τιμωρείται ο υπαίτιος αν το αντικείμενο της πράξης που προβλέπεται στο εδάφιο α΄ της προηγούμενης παραγράφου είναι πράγμα που χρησιμεύει για κοινό όφελος ή καλλιτεχνικό ή ιστορικό μνημείο ή αν η φθορά έγινε με φωτιά ή με εκρηκτικές ύλες».

Είναι επομένως ξεκάθαρο ότι η καταδίκη στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι δυνατή αφενός καθώς η συγκεκριμένη διάταξη έχει καταργηθεί, αφετέρου κι αν ακόμα θεωρήσουμε ότι στοιχειοθετείται το αδίκημα της απλής φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, έχει εφαρμογή ο Ν. 4411/2016, ήτοι το ότι παύει η ποινική δίωξη αυτεπαγγέλτως (ένας εκ των νόμων της προηγούμενης Κυβέρνησης με το οποίο επιδίωξε την αποσυμφόρηση των πινακίων και την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης). Σε κάθε περίπτωση άλλωστε δεν υπήρχε σχετική έγκληση, όπως αναφέρουν τα δημοσιεύματα.

Από τη στιγμή επομένως που δεν υπάρχει το βασικό αδίκημα είναι αδύνατη η καταδίκη για ηθική αυτουργία σε ανύπαρκτη άδικη πράξη.

Από όλα τα ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι ο Νέος Ποινικός Κώδικας θα μας εκπλήξει, ωστόσο θα ήταν κρίσιμο τα νομικά επιχειρήματα να δίνονται αυτεπαγγέλτως σε όλους τους πολίτες και να μη χρειάζεται μία δίκη να απασχολεί την κοινή γνώμη για να καταλήξουμε στα αυτονόητα. 

*Μέλος της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων