Ιωάννα Γκελεστάθη: Η αδήριτη ανάγκη ενιαίου τρόπου προσλήψεων στην Αστυνομία

Η καθιέρωση του συστήματος των πανελληνίων εξετάσεων ως μέσου εισαγωγής στις σχολές αστυφυλάκων πυροδότησε έναν ευρύ διάλογο. Οι υποστηρικτές της καθιέρωσης του συστήματος

αυτού προέβαλλαν ως βασικά πλεονεκτήματά του το αδιάβλητο και την διασφάλιση ενός κατώτατου μορφωτικού επιπέδου των εισακτέων. Οι πολέμιοι της καθιέρωσης του συστήματος αυτού προέτασσαν ως βασικά μειονεκτήματά του την έλλειψη συνάφειας μεταξύ της δυνατότητας επίτευξης ικανής για είσοδο στις σχολές αστυφυλάκων βαθμολογίας με τη δυνατότητα εξέλιξης ενός εκάστου σε επαρκή αστυνομικό και την σταδιακή εμπέδωση στη συνείδηση των υποψηφίων ως μοναδικού κριτηρίου επιλογής των σχολών αστυφυλάκων αυτού της εγγυημένης επαγγελματικής αποκατάστασης.

Τόσο οι υποστηρικτές των πανελληνίων εξετάσεων όσο και οι πολέμιοί τους διατύπωναν σωστά επιχειρήματα. Ζητούμενο επομένως είναι η διαφύλαξη των πλεονεκτημάτων των πανελληνίων εξετάσεων και η άμβλυνση των μειονεκτημάτων τους. Το ζητούμενο αυτό θα μπορούσε να κατακτηθεί αν η φοίτηση στις σχολές αστυφυλάκων καθίστατο απαιτητική και η αποφοίτηση από αυτές μη αυτονόητη. Η αναδιάρθρωση του προγράμματος των σπουδών θα μπορούσε να οδηγήσει στη δυνατότητα εξέλιξης ενός εκάστου με δυνατότητα επίτευξης ικανής για είσοδο στις σχολές αστυφυλάκων βαθμολογίας σε επαρκή αστυνομικό και η αύξηση του βαθμού δυσκολίας προκειμένου να επιτευχθεί η επιτυχής μετάβαση από εξάμηνο σε εξάμηνο θα μπορούσε να άρει την εμπέδωση στη συνείδηση των υποψηφίων ως μοναδικού κριτηρίου επιλογής των σχολών αστυφυλάκων αυτού της εγγυημένης επαγγελματικής αποκατάστασης αφού αυτή θα έπαυε να θεωρείται δεδομένη.

Η καθιέρωση του συστήματος των πανελληνίων εξετάσεων ως μέσου εισαγωγής στις σχολές αστυφυλάκων και επομένως ως μέσου πρόσληψης στην ΕΛΑΣ ωστόσο παρακάμφθηκε αρκετές φορές τόσο με τις αλλεπάλληλες προσλήψεις ειδικών φρουρών όσο και με τις διαδοχικές προσλήψεις συνοριακών φυλάκων με διάφορη διαδικασία.

Οι προσληφθέντες ως ειδικοί φρουροί και ως συνοριακοί φύλακες έχουν επιδείξει απαράμιλλο εργασιακό ζήλο, έχουν διακριθεί για τη μαχιμότητά τους καθόσον άλλωστε κατά τη διαδικασία πρόσληψής τους μοριοδοτήθηκαν για την προϋπηρεσία τους σε ειδικές δυνάμεις του στρατού, για τις γνώσεις τους σε πολεμικές τέχνες και για τις επιδόσεις τους σε αθλήματα, έχουν στελεχώσει κατά κόρον επιτυχημένες υπηρεσίες όπως η ΔΙΑΣ και η ΔΕΛΤΑ και έχουν αναδείξει μέσα από τις τάξεις τους ήρωες οι οποίοι έπεσαν στο βωμό του καθήκοντος ανάμεσα στους οποίους - και αναφέρονται μόνο όσοι έχασαν τη ζωή τους φέροντες το βαθμό του ειδικού φρουρού ή του συνοριακού φύλακα - οι Ιωάννης Παμπουκίδης, Αλέξανδρος Μιχαλακόπουλος, Χαράλαμπος Αμανατίδης, Βασίλειος Πατούλας, Κωνσταντίνος Σομπόνης, Δημήτριος Καρυούδης, Φώτιος Τσαγαρής, Γεώργιος Σκυλογιάννης, Ιωάννης Ευαγγελινέλης, Αθανάσιος Τριμπόνιας, Νικόλαος Πιτερός, Νικόλαος Καπαμάς και Δημήτριος Κατσιώνης. 

Παρά την επάρκεια των προσώπων ωστόσο η δημιουργία προσωπικού πολλαπλών ταχυτήτων δημιούργησε κολοσσιαίες στρεβλώσεις στο σύστημα οι παρενέργειες των οποίων δεν έχουν εξαλειφθεί ακόμη παρά το γεγονός ότι οι τελευταίες προσλήψεις με διαδικασία διαφορετική από αυτή των πανελληνίων εξετάσεων έλαβαν χώρα το 2011. Ας σημειωθεί δε πως αν οι προσλήψεις με διαδικασία διαφορετική από αυτή των πανελληνίων εξετάσεων εξυπηρετούσαν κάποια σκοπιμότητα έως το 2008 καθώς έως τότε οι προσλαμβανόμενοι ως  ειδικοί φρουροί και ως συνοριακοί φύλακες είχαν τελείως περιορισμένες αρμοδιότητες σε σχέση με εκείνες των προσλαμβανομένων μέσω πανελληνίων εξετάσεων πάντως έπαυσαν να εξυπηρετούν οιαδήποτε σκοπιμότητα από το 2008 και εντεύθεν όταν με νομοθετική διευθέτηση προβλέφθηκε η ομογενοποίηση του προσωπικού.

Η δημιουργία προσωπικού πολλαπλών ταχυτήτων αδικεί το σύνολο του προσωπικού δημιουργώντας αντιπαραγωγικές αντιπαλότητες στις τάξεις του. Είναι εύλογο επί παραδείγματι ο προσληφθείς μέσω πανελληνίων εξετάσεων αστυφύλακας να αισθανόταν μέχρι την καθιέρωση του νέου μισθολογίου αδικημένος καθώς αμοιβόταν το ίδιο με τον προσληφθέντα ως ειδικό φρουρό ή ως συνοριακό φύλακα ήδη αστυφύλακα συνάδελφό του ενώ καλείτο να διεκπεραιώσει και καθήκοντα προανάκρισης σε ένα ΤΑ ενώ είναι το ίδιο εύλογο ο προσληφθείς ως ειδικός φρουρός ή ως συνοριακός φύλακας ήδη αστυφύλακας να αισθάνεται μετά την καθιέρωση του νέου μισθολογίου αδικημένος καθώς αμοίβεται το ίδιο με τον προσληφθέντα μέσω πανελληνίων εξετάσεων αστυφύλακα συνάδελφό του ενώ καλείται να διεκπεραιώσει τα αυτά καθήκοντα σε μία ΔΙΑΤ. Ομοίως είναι εύλογο επί παραδείγματι ο προσληφθείς μέσω πανελληνίων εξετάσεων αστυφύλακας να αισθάνεται αδικημένος όταν ο προσληφθείς ως ειδικός φρουρός ή ως συνοριακός φύλακας συνάδελφός του αστυφυλακοποιούμενος τον παρακάμπτει υπαγόμενος στην ενιαία πλέον επετηρίδα μετάθεσης στον τόπο συμφερόντων του ενώ είναι το ίδιο εύλογο ο προσληφθείς ως ειδικός φρουρός ή ως συνοριακός φύλακας ήδη αστυφύλακας να αισθανθεί μελλοντικά αδικημένος όταν ο μόλις προσληφθείς ως ειδικός φρουρός ή ως συνοριακός φύλακας συνάδελφός του θα τον παρακάμψει υπαγόμενος σε διαφορετική επετηρίδα μετάθεσης στον τόπο συμφερόντων του αφ’ ης στιγμής ο δεύτερος στην πραγματικότητα θα καλύψει μια οργανική θέση μέσω της οποίας θα προσφέρεται όμοια υπηρεσία.          

Η δημιουργία προσωπικού πολλαπλών ταχυτήτων όμως δημιουργεί προσκόμματα και στη διοίκηση. Ο διοικητής ενός ΑΤ επί παραδείγματι καλείται όχι μόνο να αντιμετωπίσει την έλλειψη προσωπικού αλλά και να συγκεράσει στο υπάρχον προσωπικό κατά την ημερήσια ανάθεση υπηρεσιών το καθηκοντολόγιο αφενός με βάση το βαθμό του προσωπικού καθώς ενδεικτικά στον αστυφύλακα δύναται να αναθέσει υπηρεσία σκοπιάς ενώ στον ανθυπαστυνόμο όχι και αφετέρου με βάση τον τρόπο πρόσληψης του προσωπικού καθώς ενδεικτικά στον προσληφθέντα μέσω πανελληνίων εξετάσεων αρχιφύλακα δύναται να αναθέσει υπηρεσία αξιωματικού υπηρεσίας ενώ στον προσληφθέντα ως ειδικό φρουρό ή ως συνοριακό φύλακα αρχιφύλακα ο οποίος προήχθη άνευ εξετάσεων όχι έχοντας να επιλύσει μια ιδιαιτέρως δύσκολη εξίσωση.

Η δραματική μείωση του αριθμού των εισακτέων στις σχολές αστυφυλάκων λόγω μνημονιακών υποχρεώσεων από το 2013 και εντεύθεν και η διετής αναστολή φοίτησης σε αυτές από το ίδιο έτος επέτεινε χωρίς αμφιβολία το ήδη υφιστάμενο πρόβλημα λειψανδρίας. Η άμεση επαναφορά του αριθμού των εισακτέων στις σχολές αστυφυλάκων στα προ του 2013 επίπεδα θα επιλύσει το πρόβλημα σε βάθος διετίας μεν θα αποτρέψει τις στρεβλώσεις σε βάθος δεκαετιών δε. Στο μεταξύ οι μαζικές μετακινήσεις από υπερτροφικές σε ατροφικές υπηρεσίες της ΕΛΑΣ μπορούν να δώσουν μια γενναία ανάσα στο σύστημα.

Της Ιωάννας Γκελεστάθη

Δικηγόρου