Στις 4 Ιουνίου του 2019 ο «δάσκαλος» του αστυνομικού και δικαστικού ρεπορτάζ παρουσίασε, με πολύ μεγάλη επιτυχία, στον Πολυχώρο της Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου «Οι Φίλοι της
Μουσικής» στο Μέγαρο Μουσικής, το πέμπτο βιβλίο του με τίτλο Εγκλήματα Γένους Θηλυκού στην Ελλάδα (εκδόσεις Πατάκη).
Η γυναικεία παρουσία ήταν πολύ έντονη. Η Μάρα Ζαχαρέα (Star) συντόνισε τη συζήτηση, ενώ για το βιβλίο μίλησαν η Σία Κοσιώνη (ΣΚΑΙ), η Ρίτσα Μπιζόγλη (ΑΝΤ1), η Φαίη Μαυραγάνη (OPEN), η Δώρα Αναγνωστοπούλου (ΕΡΤ) και η Άρτεμις Δήμου (Alpha), η οποία έκανε τη δική της τοποθέτηση για το βιβλίο μέσω βίντεο. Οι σημαντικές αυτές γυναίκες της δημοσιογραφίας έδωσαν έμφαση σε υποθέσεις που τους κέντρισαν το ενδιαφέρον σε ερευνητικό, εγκληματολογικό και κοινωνιολογικό επίπεδο. Αξίζει να τονιστεί ότι όλες έκαναν ειδική μνεία στο ήθος, στον επαγγελματισμό και τις υψηλές αξίες που δίδαξε και εξακολουθεί να διδάσκει ο Πάνος Σόμπολος.
Αναμφίβολα, και το νέο βιβλίο του Πάνου Σόμπολου αποτελεί σημείο αναφοράς για τη δημοσιογραφική αλλά και την επιστημονική έρευνα. Πρόκειται για ένα πολύτιμο ντοκουμέντο για τους ερευνητές της σύγχρονης εποχής και βέβαια για τον ιστορικό του μέλλοντος, καθώς το φαινόμενο της γυναικείας εγκληματικότητας παρουσιάζεται σε βάθος μέσα από την ακριβή περιγραφή και καταγραφή 40 υποθέσεων που απασχόλησαν εκτενώς τα ΜΜΕ για χρόνια -ή ακόμα και χρόνια μετά- και προβλημάτισαν εντόνως την ελληνική κοινωνία. Όπως ο ίδιος τόνισε στην ομιλία του, το βιβλίο αυτό τον «κούρασε» γιατί δεν κατέγραψε τα γεγονότα όπως τα βίωσε, αλλά έκανε βαθιά έρευνα αναζητώντας για την κάθε υπόθεση αδιάσειστα στοιχεία που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση.
Το πρώτο έγκλημα με το οποίο ασχολείται στο εν λόγω βιβλίο διαπράχθηκε το 1931 με θύμα τον εργολάβο Δημήτρη Αθανασόπουλο. Μία υπόθεση που έγινε μάλιστα και τραγούδι «Καημένε Αθανασόπουλε τι σου ‘ μέλλε να πάθεις από κακούργα πεθερά τα νιάτα σου να χάσεις».
Σε όλες τις ανθρωποκτονίες που περιλαμβάνονται στο βιβλίο, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο συγγραφέας στον πρόλογό του «πρωταγωνίστρια είναι η γυναίκα, ως φυσική ή ηθική αυτουργός ή συναυτουργός, αρκετές φορές βάζοντας τον εραστή της, που έχει καταστήσει άβουλο όργανο να ξεκάνει, για παράδειγμα, τον άντρα της». Επίσης, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας «πολλές από αυτές τις ανθρωποκτονίες φέρουν τον χαρακτήρα της εκδίκησης, του φοβερού πάθους, του αβυσσαλέου μίσους και σχετίζονται με το χρήμα, τη ζηλοτυπία, τα περιουσιακά και άλλα ζητήματα. Σε αρκετές από τις υποθέσεις οι γυναίκες εγκληματίες υπέφεραν από την κακή και βάναυση συμπεριφορά του θύματος όχι μόνο τη μέρα της διάπραξης του εγκλήματος, αλλά συχνά και για μεγάλη περίοδο μετά τον γάμο τους. Έτσι πήραν την απόφαση να θανατώσουν τον σύζυγό τους».
Πολύ ενδιαφέρουσα, επίσης, η επισήμανσή του ότι οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες που περιγράφονται στο βιβλίο είχαν λευκό ποινικό μητρώο και δεν είχαν απασχολήσει την αστυνομία για το παραμικρό. Ήταν, δηλαδή, «γυναίκες της διπλανής πόρτας», όπως τις χαρακτηρίζει ο συγγραφέας, στοιχείο που καθιστά εμφανή την πολυπλοκότητα της γυναικείας ψυχής που, ενώ μπορεί να μην έχει στο παρελθόν εμπλοκή με την παραβατικότητα, φτάνει στο πιο οριακό και ακραίο σημείο να αφαιρέσει την ανθρώπινη ψυχή. Σίγουρα, όχι ξαφνικά, αλλά θεωρώ μετά από πολύ μεγάλη σκέψη και μετά από μία έντονη ψυχική διεργασία, γιατί η γυναίκα δεν δρα εν βρασμώ, στις περισσότερες τουλάχιστον υποθέσεις.
Εκτενής αναφορά γίνεται και στο διαφορετικό modus operandi της γυναίκας που εγκληματεί σε σχέση με τον άντρα. Όπως και ιατροδικαστικά αποδεικνύεται, η γυναίκα που φτάνει στο σημείο να διαπράξει ανθρωποκτονία, κατά κανόνα λειτουργεί με μεγάλη βιαιότητα, γιατί λόγω έλλειψης σωματικής δύναμης προσπαθεί να εξασφαλίσει την επιτυχία της πράξης της. Αυτός είναι και ο λόγος που λειτουργεί με τρόπο πιο μεθοδικό και σχεδιάζει πιο προσεκτικά το έγκλημά της.
Μέσα από όλες αυτές τις σημαντικές επισημάνσεις, διαπιστώνουμε ότι ο συγγραφέας-ερευνητής, Πάνος Σόμπολος, επιτυγχάνει να αναδείξει τόσο τις καίριες πτυχές που συνθέτουν την πολύπλοκη και πολυδιάστατη ψυχοσύνθεση της γυναίκας δράστιδος -της γυναίκας που φτάνει στο ακραίο σημείο να εγκληματήσει- όσο και τις ειδικές εκείνες συνθήκες που διαμορφώνουν αυτή την ιδιάζουσα ψυχοσύνθεση της γυναίκας σε κάθε υπόθεση που αναλύεται, αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περίπτωσης που οδηγούν στην εγκληματική πράξη.
Μία από τις υποθέσεις που προβλημάτισε πάρα πολύ και τον ίδιο τον συγγραφέα, στην οποία αναφέρθηκε στην ομιλία του, αφορά μία 19χρονη η οποία θανάτωσε με δηλητήριο πατέρα και αδελφό και αποπειράθηκε να σκοτώσει και τη μητέρα της, για να μπορέσει να ζήσει ελεύθερη με τον 75χρονο παππού της, με τον οποίο διατηρούσε ερωτική σχέση. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε επίσης στις 4 γυναίκες στην Ελλάδα, στις οποίες επιβλήθηκε η ποινή του θανάτου.
Τα φλέγοντα ερωτήματα που βασανίζουν τον δημοσιογράφο αλλά και άνθρωπο Πάνο Σόμπολο, ο οποίος στην καριέρα του έχει ζήσει από κοντά πολλά από αυτά τα εγκλήματα, καθώς υπήρξε ο πρώτος που έφτασε στον τόπο του εγκλήματος και προχώρησε σε δημοσιογραφική κάλυψή τους, παρατίθενται και στο βιβλίο και αναφέρθηκε σε αυτά στην ομιλία του: «αφού της έκανε τη ζωή κόλαση, γιατί δεν τον χώριζε; Ήταν ανάγκη να αφαιρέσει μια ανθρώπινη ζωή, να γίνει δολοφόνος, να μείνει κλεισμένη στο κελί της φυλακής και η οικογένειά της να τιναχτεί στον αέρα;». Εξίσου και για τη γυναίκα-παιδοκτόνο, αναρωτιέται «γιατί δεν άφησε το μωρό στα σκαλιά μιας εκκλησίας, ενός ορφανοτροφείου, ενός σπιτιού, αλλά το σκότωσε;». Ερωτήματα που πιστεύω ότι μας απασχολούν όλους και τίθενται στη βάσανο της έρευνας, αλλά δυστυχώς η πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ψυχής δεν μπορεί να δώσει μίαν απάντηση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η έρευνα δεν πρέπει να επιχειρήσει να καταγράψει τις απαντήσεις σε κάθε υπόθεση, όσο σύνθετες κι αν είναι, προσπαθώντας να ενισχύσει την πρόληψη μορφών εγκληματικότητας.
Διαβάζοντας με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το βιβλίο, αντλώ πολύτιμα στοιχεία για την έρευνα που μας δίνουν το έναυσμα για περαιτέρω διερεύνηση αλλά και για έναν ευρύτερο κοινωνικό προβληματισμό, γιατί το έγκλημα είναι άρρηκτα συνυφασμένο με τις ανθρώπινες κοινωνίες.
Ενδεικτικά, αναφέρω τους τίτλους ορισμένων υποθέσεων για τις οποίες θα διαβάσετε στο βιβλίο: «Η ΦΟΒΕΡΗ ΕΚΔΙΚΗΣΗ», «ΤΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΗΘΕΛΕ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ», «Η ΠΕΘΕΡΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΙΟΝΟΜΑΧΑΙΡΟ», «ΟΙ ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ», «ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ ΣΕ ΝΟΜΙΜΗ ΑΜΥΝΑ», «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΑΛΤΑ», «ΤΗΝ ΣΤΡΑΓΓΑΛΙΣΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ», «Η ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑ», «Η ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗΣ», «ΤΟΥ ΠΟΛΤΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΜΕ ΑΞΙΝΑ», «Ο ΦΡΙΚΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΟΔΟΥΛΟΥ», «Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΧΡΟΝΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΝΑ ΤΗΣ» και πολλές ακόμα συγκλονιστικές υποθέσεις που αποτυπώνουν την ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση της δράστιδος και τις συνθήκες που οδήγησαν στο ειδεχθές έγκλημα.
Πολύ μεγάλη τιμή για εμένα και μία πολύ συγκινητική στιγμή, η πρόταση του κ. Σόμπολου να γράψω ένα κείμενο με την επιστημονική μου τοποθέτηση για μία από τις πολύ σοβαρές υποθέσεις εγκληματολογικού ενδιαφέροντος που μας παρουσιάζει στο πόνημά του. Τον ευχαριστώ από καρδιάς για την εμπιστοσύνη και την πολύτιμη ευκαιρία να έχω αυτήν τη «συμμετοχή» στο σπουδαίο βιβλίο του.
Η υπόθεση που επεξεργάστηκα αφορά τη δηλητηρίαση της εγκύου κόρης από τη μητέρα της. Όπως αναφέρεται στα περιεχόμενα για την εν λόγω υπόθεση:
ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕ ΤΗΝ ΕΓΚΥΟ ΚΟΡΗ ΤΗΣ: Ήταν ανύπαντρη και τη θανάτωσε γιατί δε θα άντεχε μετά τη γέννα, την ντροπή και το ρεζίλι της οικογένειάς της!
Θα ήθελα, ολοκληρώνοντας, να τονίσω τα εξής σημεία:
Μελετώντας διαχρονικά το φαινόμενο της γυναικείας εγκληματικότητας παρατηρούμε ότι στοχεύει κατά κύριο λόγο σε μέλη της οικογένειας της ίδιας της δράστιδος. Το γεγονός αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη φύση της ανδρικής εγκληματικότητας, η οποία κατά κανόνα τελείται έξω από την οικογενειακή σφαίρα και κατευθύνεται σε άτομα που δεν ανήκουν στο στενό οικογενειακό περιβάλλον. Αρκετοί μελετητές, προκειμένου να ερμηνεύσουν αυτήν τη διαφοροποίηση μεταξύ ανδρικής-γυναικείας εγκληματικότητας, στήριξαν τα επιχειρήματά τους στον περιορισμό-εγκλεισμό της γυναίκας στον οίκο της σε παρελθούσες εποχές, όπως επίσης στη διαφορετική θέση που εξακολουθεί να έχει το κάθε φύλο και στις διαφορετικές απαιτήσεις των ρόλων που καλούνται να αναλάβουν στο πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνίας.
Για τον εντοπισμό και τη μελέτη των κινήτρων εγκληματικής δράσης των γυναικών αναπτύχθηκαν στην πορεία των ετών θεωρίες, οι κυριότερες εκ των οποίων χωρίζονται σε τρεις μεγάλες ομάδες. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τις βιολογικές θεωρίες, οι οποίες αποδίδουν την γυναικεία εγκληματικότητα σε βιολογικά κατά κύριο λόγο αίτια. Η δεύτερη περιλαμβάνει τις κοινωνιολογικές θεωρίες, οι οποίες ασχολούνται με τις κοινωνικές αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση της εγκληματικότητας των γυναικών. Τέλος, στην τρίτη κατηγορία περιλαμβάνονται οι σύγχρονες προσεγγίσεις σχετικά με την γυναικεία εγκληματικότητα.
Συνοψίζοντας, πρέπει να επισημανθεί ότι η γυναικεία εγκληματικότητα αποτελεί μικρό ποσοστό της συνολικής εγκληματικότητας. Εν τούτοις, παρουσιάζει συνεχή αυξητική τάση. Έχει σχεδόν διπλασιασθεί τα τελευταία 30 χρόνια η δε τάση αυτή είναι μεγαλύτερη από εκείνη που διαγράφει η εγκληματικότητα των ανδρών. Τα παραπάνω δεδομένα αφορούν ασφαλώς όχι μόνο την ελληνική αλλά και τη διεθνή πραγματικότητα. Η διαφοροποίηση της γυναικείας εγκληματικότητας δεν είναι μόνον ποσοτική αλλά και ποιοτική. Στην ποιοτική εκτίμηση της γυναικείας εγκληματικότητας ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι παρακάτω συνιστώσες: Πρώτον, οι γυναίκες διαπράττουν λιγότερες ανθρωποκτονίες αλλά διαπράττουν κυρίως ληστείες, κλοπές, διαρρήξεις, παραβάσεις του νόμου για τα ναρκωτικά ενώ τελευταία εμπλέκονται συχνότερα σε υποθέσεις οργανωμένου εγκλήματος δηλαδή σε υποθέσεις κυκλωμάτων κλεπταποδοχής και αρχαιοκαπηλίας. Από τα διεθνή στατιστικά δεδομένα προκύπτει ότι οι γυναίκες διαπράττουν το 15% των εγκλημάτων βίας και το 28% των εγκλημάτων κατά της περιουσίας. Δεύτερον, όσον αφορά τις ανθρωποκτονίες, τα θύματα των γυναικών δράστιδων είναι διαφορετικά από των ανδρών δραστών αφού είναι κυρίως γνωστά και άτομα του ευρύτερου συγγενικού τους περιβάλλοντος (σύζυγοι, παιδιά, εραστές) και, τέλος, οι μελέτες δείχνουν ότι, ενώ οι περισσότεροι γνωστοί δράστες είναι άνδρες, λιγότερες γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες παραδέχονται ότι διέπραξαν οι ίδιες κάποιο αδίκημα. Τέλος, η γυναικεία εγκληματικότητα αποτελεί ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο και σε κάθε υπόθεση πρέπει να εξετάζονται όλοι οι παράγοντες και όλες οι παράμετροι που διαμορφώνουν το ψυχο-εγκληματικό προφίλ της δράστιδος.
Όπως υπογραμμίζει ο Πάνος Σόμπολος στον πρόλογο του βιβλίου του «Έγραψα κι αυτό το βιβλίο για να αφήσω μια παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές, για το πώς διακυμάνθηκε το έγκλημα που διαπράχθηκε, με οποιονδήποτε τρόπο από γυναίκες από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 μέχρι τις μέρες μας. Οι περισσότερες από τις ανθρωποκτονίες στις οποίες αναφέρομαι έχουν απασχολήσει για πολύ καιρό ή για χρόνια ακόμα την κοινή γνώμη. Ήταν εγκλήματα που πραγματικά συγκλόνισαν την Ελλάδα, που έμειναν στην ιστορία και θα αναφέρονται στα εγκληματολογικά χρονικά της χώρας μας με ιδιαίτερη έμφαση λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που παρουσιάζουν».
Αγαπημένε μου κύριε Σόμπολε, σας ευχαριστώ από καρδιάς και σας εύχομαι να συνεχίσετε να μας διδάσκετε με το συγγραφικό σας έργο και τη στάση ζωής σας επαγγελματισμό και υψηλές αξίες! Καλοτάξιδο και το νέο βιβλίο σας που, αναμφίβολα, θα διαβαστεί με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από το ευρύ κοινό.
0 Σχόλια