Φυσικές καταστροφές και κλιματική αλλαγή – Της Χαράς Καφαντάρη

Η 5η Ιουνίου, που καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ ως  Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος δεν είναι μέρα γιορτής. Είναι ημέρα αφύπνισης της Παγκόσμιας Κοινότητας για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει
ο  πλανήτης μας, το κοινό μας σπίτι. Ειδικά σήμερα που η Κλιματική Αλλαγή  επελαύνει και τα ακραία καιρικά φαινόμενα κάνουν όλο και πιο συχνά  έντονη την παρουσία τους, δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια μας, αλλά να εφαρμόζουμε πολιτικές περιορισμού του φαινομένου, αλλά και των συνεπειών του.

Από την επιστημονική φαντασία, είμαστε σε μια δραματική προοπτική που μορφοποιεί την κατάσταση που θα επικρατεί στις κλιματικές συνθήκες του εγγύτερου μέλλοντος. Έντονα ακραία καιρικά φαινόμενα, δραματικοί καύσωνες, χειμώνες με πολικές συνθήκες, προβλέπεται ότι θα κυριαρχούν στις μελλοντικές ειδήσεις. Καμιά περιοχή του πλανήτη μας δεν θα μείνει αλώβητη. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Αρκτικές θερμοκρασίες στις αρχές του 2019 στις ΗΠΑ συναγωνίζονται αυτές τις Ανταρκτικής, φθάνοντας ακόμη και τους -50 βαθμούς Κελσίου, ενώ στην Αυστραλία το θερμόμετρο ξεπέρασε τους 48,8ο  και η Ιαπωνία γνώρισε τον ισχυρότερο καύσωνα.

 Το 2018, οι 10 μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές σε ΗΠΑ, Ιαπωνία, Κίνα άφησαν πίσω τους θύματα, χιλιάδες εκτοπισμένους και ένα κόστος το οποίο αποτιμήθηκε σε 85 δις δολάρια. Αυτές, οι «μέγα-καταστροφές» που σύμφωνα με όλα τα στοιχεία και τις μελέτες αναμένεται ότι θα αυξηθούν σε ένταση και αριθμό τα επόμενα χρόνια προϋποθέτουν ριζική αναθεώρηση όλων των πολιτικών που έχουν  αναπτυχθεί μέχρι σήμερα, ιδιαίτερα στον τομέα της πρόληψης.  Είναι πλέον προφανές ότι κλασικές πρακτικές πρόληψης δεν επαρκούν, ο πολίτης απαιτείται να αναλάβει προσωπική δράση, όχι μόνος του ή ανεξέλεγκτα αλλά στο πλαίσιο οργανωμένων δράσεων εθνικού και διεθνούς χαρακτήρα. Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες της ΕΕ με συγκεκριμένο Εθνικό σχέδιο  προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, που ψηφίστηκε στο ελληνικό Κοινοβούλιο το 2016. Πολλές είναι οι σχετικές δράσεις που μπορεί να αναληφθούν σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας και της ανάπτυξης. 

Στον τομέα της αντιμετώπισης είναι ξεκάθαρο ότι καμία χώρα όσο μεγάλη και να είναι, δεν μπορεί και δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της μια μέγα-καταστροφή.  Η αλληλεγγύη των κρατών και η άμεση ενεργοποίηση μηχανισμών διεθνούς συνδρομής είναι σήμερα η μόνη δυνατότητα αντιμετώπισης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αντιμετώπιση των πρωτοφανών, για τα γεωγραφικά πλάτη αυτά, εκτεταμένων δασικών πυρκαγιών της  Σουηδίας.

Η τραγωδία στο Μάτι πέρυσι το καλοκαίρι , πέραν των όποιων ευθυνών ή αστοχιών αποδειχθούν τελικά, μετά από έρευνα σε βάθος, αναδεικνύει δύο μεγάλα ζητήματα. Αφενός,  την ανάγκη άλλου μοντέλου ανάπτυξης και σχεδιασμού των πόλεων, μακριά από παρανομίες και πελατειακές σχέσεις, καθώς  και αναβάθμιση του μηχανισμού της Πολιτικής Προστασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες που δημιουργεί η Κλιματική Αλλαγή και με βάση ευρωπαικά και διεθνή πρότυπα . Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση του αντίστοιχου νομοσχεδίου για την, μεταξύ άλλων, δημιουργία της Εθνικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών.

Αν συνεχισθεί η αδράνεια και η αδιαφορία των αναπτυσσόμενων χωρών, η άρνηση της αντιμετώπισης του προβλήματος από τους αρνητές των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, με πρώτον τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τραμπ, τότε είναι βέβαιο πως πολύ σύντομα το επόμενο προσφυγικό κύμα δεν θα οφείλεται σε κάποιο πόλεμο,  αλλά σε μια μέγα-καταστροφή που ενισχύεται από τις έντονες συνέπειες της επελαύνουσας κλιματικής αλλαγής. Οι ανησυχίες αυτές εκφράστηκαν και στην ειδική συνεδρίαση των Ηνωμένων Εθνών, τον περασμένο Δεκέμβριο, που ασχολήθηκε ειδικά με τα προβλήματα που αναμένεται να προκύψουν από την δημιουργία μιας νέας κατηγορίας προσφύγων, αυτής των περιβαλλοντικών προσφύγων.

Διεθνής συναγερμός λοιπόν για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της. Η  Νεολαία,  από τη μακρινή Σουηδία και σε όλη την Ευρώπη κινητοποιείται, στέλνοντας  έτσι ενθαρρυντικό μήνυμα  για το Μέλλον του Πλανήτη. Όλοι μας όμως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία και την αναγκαιότητα αυτού  του αγώνα. ΔΡΑΣΗ ΤΩΡΑ ΠΡΙΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ.

Χαρά Καφαντάρη

Βουλευτής  ΣΥΡΙΖΑ Β Αθήνας