Ποια βακτήρια μπορούν να μας κάνουν καλό;

Τα βακτήρια δεν είναι μόνο κακά και άρα πρέπει να τα αποφεύγετε. Υπάρχουν και τα καλά βακτήρια, όπως είναι τα προβιοτικά, τα… σωτήρια, δηλαδή, βακτήρια του εντέρου.

Τι είναι τα προβιοτικά;

Πρόκειται περί ωφέλιμων βακτηρίων, ως επί το πλείστον του γαλακτικού οξέος, τα οποία χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων και λαμβάνονται ως συμπληρώματα διατροφής, καθώς μετατρέπουν τα σάκχαρα και άλλους υδατάνθρακες σε γαλακτικό οξύ. Η συμβολή τους στην καλή λειτουργία του εντέρου είναι σημαντική, αφού συντελούν στην ισορροπία της εντερικής χλωρίδας και ενισχύουν τη δράση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Στο έντερο υπάρχουν εκατομμύρια ωφέλιμα βακτήρια τα οποία όταν βρίσκονται σε ισορροπία, η κινητικότητα του εντέρου και το αμυντικό σύστημα του οργανισμού μας λειτουργούν φυσιολογικά.

Τι εμποδίζει την ομαλή λειτουργία τους;

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής που περιλαμβάνει χρήση αλκοόλ, καπνού, αντιβιοτικών φαρμάκων, τοξικών ουσιών, περιορισμένης πρόσληψης φυτικών ινών και αυξημένου στρες προκαλεί διαταραχή στον αριθμό των ωφέλιμων βακτηρίων.

Παράλληλα, η αυξημένη κατανάλωση λιπαρών ουσιών, η μειωμένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και η αυξημένη πρόσληψη αλκοόλ διαταράσσουν την ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου.

Σε ποιες τροφές τα βρίσκω;

Η καλύτερη πηγή προβιοτικών είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα και δη τα μη παστεριωμένα (π.χ. πρόβειο παραδοσιακό γιαούρτι με πέτσα). Για λόγους ασφαλείας, όμως, τα γαλακτοκομικά παράγονται συνήθως από παστεριωμένο γάλα, γι’ αυτό και προστίθενται προβιοτικά στη συνέχεια. Υπάρχουν επίσης σε άλλα τρόφιμα, όπως το κεφίρ.

Βοηθούν τα συμπληρώματα;

Δεν υπάρχουν σοβαρά αποδεικτικά στοιχεία στη βιβλιογραφία που να δείχνουν ότι η πρόσληψη προβιοτικών ως συμπληρώματα διατροφής μπορεί να έχει μόνιμη αλλαγή στην εντερική χλωρίδα, καθώς με τη διακοπή των συμπληρωμάτων αυτόματα μειώνεται ο αριθμός των βακτηρίων στα κόπρανα. Για να υπάρχει μόνιμο όφελος από την πρόσληψη συμπληρωμάτων θα πρέπει να προσλαμβάνονται συνεχώς.

Πώς ωφελούν τα προβιοτικά την υγεία;

Είναι σημαντικά για την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση των διαρροιών που προκαλούνται από την αντιβίωση, κυρίως στα παιδιά.
Συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της δυσανεξίας στη λακτόζη, καθώς μετατρέπουν τη λακτόζη σε λακτικό οξύ.
Συντελούν στη μείωση της εμφάνισης καρκίνου του παχέως εντέρου λόγω της ικανότητάς τους να συνδέονται με ετεροκυκλικές αμίνες που είναι καρκινογόνες ουσίες. Μερικές μελέτες δείχνουν μικρότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέως εντέρου σε άτομα που καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα με ζύμωση, όπως το γιαούρτι.
Μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Προστατεύουν κατά των παθογόνων μικροβίων και συμβάλλουν στη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος λόγω της αύξησης των λεμφοκυττάρων Τ και της βελτίωσης της διαδικασίας της φαγοκυττάρωσης.
Μειώνουν τη φθορά των δοντιών στα παιδιά, την παρουσία μολύνσεων στο αναπνευστικό σύστημα και τη συχνότητα εμφάνισης διάρροιας.
Μειώνουν την παρουσία επιβλαβών βακτηρίων στο έντερο.
Βελτιώνουν την απορρόφηση των ιχνοστοιχείων.
Μειώνουν τα συμπτώματα της κολίτιδας.
Δρουν κατά της φλεγμονής ρυθμίζοντας τη δράση των κυτοκίνων. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ατοπικού εκζέματος στα παιδιά και των αλλεργιών από την κατανάλωση γάλακτος.
Μπορεί να καταπραΰνουν τα συμπτώματα των αγχωδών διαταραχών και της κατάθλιψης.