Οποιοσδήποτε
ασχοληθεί με το Μακεδονικό πρόβλημα θα έχει ατελή ενημέρωση
αν δεν προχωρούσε προηγούμενα στη γνώση των
νεότερων χρόνων και μάλιστα έως τον
εμφύλιο
πόλεμο. Αυτή την αποστολή θα την αναλάβουμε εμείς χωρίς εθνικισμούς και
μνησικακίες με γνώμονα πως η ιστορία δεν πρέπει να αλλοιωθεί. Άλλωστε αυτό
επιζητούμε και εμείς από τους γείτονες.
Τα νεώτερα, του εμφύλιου, γεγονότα, είναι λίγο έως πολύ
γνωστά. Τουλάχιστον αυτοί που ασχολούνται με το Μακεδονικό γνωρίζουν τις
βασικές παραμέτρους του προβλήματος. Όμως τι συνέβη κατά τα προπολεμικά χρόνια
είναι για πολλούς Έλληνες σχεδόν άγνωστα τα γεγονότα.
Πως φθάσαμε από ένα
Ελληνοτουρκικό πρόβλημα που ήταν η απελευθέρωση της Μακεδονίας και η ενσωμάτωσή
της με την Ελλάδα, να μετατραπεί σε Ελληνοβουλγαρικό και σε συνέχεια
Ελληνοσκοπιανό ή στην αρχή του Ελληνοσερβικό πρόβλημα;
Θα πρέπει κατ αρχή να σημειωθεί ότι οι Σέρβοι, σε σύγκριση
με τους Βουλγάρους, πολύ καθυστερημένα άρχισαν να αναπτύσσουν προπαγανδιστική
δράση στο Μακεδονικό χώρο βλέποντας ότι είχαν, στην αρχή τουλάχιστον, την
στήριξη των κρατών της κεντρικής Ευρώπης, ιδίως της Αυστροουγγαρίας, για την
προσάρτηση της περιοχής.
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή, που οι συνέπειές της είναι
γνωστές για τους Ελληνισμό, η χώρα μας βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπη με την
Τουρκία που είχε υπερβολικές απαιτήσεις στη Λοζάννη.
Τότε ψάχνοντας συμμάχους να στηριχθούμε, στραφήκαμε και προς
του Γιουγκοσλάβους. Οι «φίλοι» μας Γιουγκοσλάβοι, προέβαλαν απαίτηση να
παραχωρηθεί ελεύθερη ζώνη στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης με δική τους Διοίκηση και
πολλές άλλες αξιώσεις.
Το 1924 όταν έγινε
προσπάθεια να βελτιωθούν οι σχέσεις Ελλάδας και Βουλγαρίας, με την υπογραφή του
Πρωτοκόλλου Πολίτη- Καλκώφ, οι Γιουγκοσλάβοι κατήγγειλαν τη συνθήκη συμμαχίας
του 1913 και ανάφεραν σαν δικαιολογίες πέρα από τη Συμφωνία Πολίτη- Καλκώφ,
ό,τι « η Ελλάδα δεν εφάρμοσε ακόμη όλες τις λεπτομέρειες της σύμβασης για την
ελεύθερη ζώνη της Θεσσαλονίκης..» Έλεγαν ακόμη ότι υπήρχε εκκρεμότητα ζητημάτων
ιθαγένειας για τους Εβραίους που είχαν πάρει Σερβική υπηκοότητα κλπ.
Η Ελληνική Κυβέρνηση
τότε, ακύρωσε τη συμφωνία. Όταν αργότερα έγιναν Ελληνογιουγκοσλαβικές
συνομιλίες, η αντιπροσωπεία μας που μετέβη το Βελιγράδι, συνάντησε εχθρική
ατμόσφαιρα, ενώ οι απαιτήσεις των γειτόνων μας ήταν παράλογες.
Ζητούσαν να
αναγνωρισθεί η ζώνη της Θεσσαλονίκης, σαν …Γιουγκοσλαβικό έδαφος. Ζητούσαν
ακόμη κυριαρχικές παραχωρήσεις σε μεγάλο πλάτος της σιδηροδρομικής γραμμής
Θεσσαλονίκης- Γευγελής, δηλαδή λωρίδα επικοινωνίας της Γιουγκοσλαβίας με το
λιμάνι της Θεσσαλονίκης που θα ήταν Γιουγκοσλαβικό!!!!
Ζητούσαν επίσης να θεωρηθούν οι δίγλωσσοι Δυτικομακεδόνες
ξεχωριστή μειονότητα σερβική και ένα σωρό άλλες απαιτήσεις.
Ίσως πολλοί δεν θυμούνται ή δεν γνωρίζουν, ότι το 1926 ο Θ.
Πάγκαλος υπέγραψε μια συμφωνία με τους Γιουγκοσλάβους, αποδεχόμενος τους όρους
τους, ενώ ταυτόχρονα τους παραχώρησε και το …νησάκι Βίδος της Κέρκυρας, με την δικαιολογία, ότι
υπήρχε εκεί Σέρβικο νεκροταφείο!!.
Ο Πάγκαλος καυχιόταν ότι με τις παραχωρήσεις αυτές
εξασφάλισε τη φιλία των Σέρβων, για..... τρία χρόνια. Ευτυχώς μετά από λίγες
ημέρες, ανετράπη από τον Γεώργιο Κονδύλη, ο οποίος ακύρωσε την συμφωνία.
Οι Γιουγκοσλάβοι όμως, συνέχιζαν την τακτική τους, για να
κερδίσουν εδάφη σε βάρος μας.
Ήλθαν μάλιστα σε επαφή με ορισμένους εμπόρους Εβραίους της
Θεσσαλονίκης , για να ασκήσουν πιέσεις. Όταν όμως οι επαφές αυτές έγιναν
γνωστές, οι Θεσσαλονικείς εξαγριώθηκαν και ορισμένοι θερμοκέφαλοι έβαλαν φωτιά
στην Εβραϊκή συνοικία Κάμπελ.
Από τότε και για χρόνια οι Γιουγκοσλάβοι άσκησαν δριμεία
δυσφημιστική εκστρατεία κατά της χώρας μας, σε πολλά επίπεδα.
Το 1933, μετά το σύμφωνο Βουλγαρίας- Γιουγκοσλαβίας, ο
Βούλγαρος δημοσιογράφος Γιάνιτς, έγραφε: « Αν δεν υπήρχαν συρματοπλέγματα στα Γιουγκοβουλγαρικά
σύνορα, η Ρουμανία δεν θα κατείχε την Δοβρουτσά, ούτε η Ελλάδα την
Θεσσαλονίκη…»
Η 6η Σύνοδος της
Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας (ΒΚΟ), τον Μάρτιο του 1924, δέχθηκε
επίσημα την Βουλγαρική θέση για ίδρυση «ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας» στα
πλαίσια μιας «Βαλκανικής Ομοσπονδίας», ενώ και η Κομιντέρν στο 5ο Παγκόσμιο
Συνέδριό της, τον Μάιο του 1924, επικύρωσε την απόφαση της ΒΚΟ. Στο Συνέδριο υπήρχαν και αντιπρόσωποι του ΚΚΕ
. Επρόκειτο για δύο από τα πλέον αξιόλογα στελέχη που διέθετε τότε το
Κομμουνιστικό Κίνημα στην Ελλάδα. Τον Παντελή Πουλιόπουλο και τον Σεραφείμ
Μάξιμο. Το ΚΚΕ αναγκάσθηκε να δεχθεί αυτές τις θέσεις για την «ανεξάρτητη
Μακεδονία», για να μην κατηγορηθεί ότι διασπά το Παγκόσμιο Κομμουνιστικό
Κίνημα.
Αργότερα ο Παντελής Πουλιόπουλος σε άρθρο του στον «Ριζοσπάστη»
θα ασκήσει έντονη κριτική και αυτοκριτική στην πολιτική για το Μακεδονικό που
ακολούθησε το ΚΚΕ.
Στο άρθρο του γράφει: « Τα συνθήματα ενιαία και ανεξάρτητη
Μακεδονία και ενιαία και ανεξάρτητη Θράκη, ακατάλληλα, έδιναν φοβερό όπλο στην
μπουζουαρζία να χαρακτηρίσει το κόμμα ως «προδοτικό», η δε μόνη ορθή πολιτική
μας έπρεπε να συνοψίζεται στις ακόλουθες γραμμές. Εναντίον του απειλούμενου
πολέμου για το ξαναμοίρασμα της Μακεδονίας. Εναντίον κάθε εξανδραποδιστικής
συνθήκης ανταλλαγής εκούσιας ή μετανάστευσης. Υπεράσπιση κάθε ελευθερίας
εθνικής για τις μειονότητες και της πλέριας αυτοδιάθεσής τους. Υπέρ της
Βαλκανικής Ομοσπονδίας των λαών, μέσα στην οποία θα καθορίσει ο Μακεδονικός
λαός την τύχη του….».
Ο Παντ. Πουλιόπουλος ανέφερε με λεπτομέρειες, ότι ήταν λάθος
όπως μπήκε το ζήτημα και δεν εξυπηρετούσε κανένα διεθνιστικό σκοπό, αλλά
αντίθετα, άφηνε να εννοηθεί ότι το Ελληνικό Κ.Κ. ήταν σύμμαχο με τους
βουλγάρους κομιτατζήδες. Πρόσθετε ακόμη πως ήταν τραγικό να υποστηρίζουν οι
Έλληνες Κομμουνιστές ένα τέτοιο σύνθημα
στις τρεις δίκες των «αυτονομιστών», την στιγμή που είχε ήδη εγκαταλειφθεί από την Διεθνή. Το τραγικό ήταν ότι το
σύνθημα αυτό, έπαιζε τον βασικό ρόλο για την διαμόρφωση των δυνάμεων μέσα στο
κόμμα και οδήγησε στην απομάκρυνση όλης της παλαιάς ηγεσίας και την σπασμωδική
είσοδο νέων στελεχών στην διοίκηση.
Ο Γιάννης Κορδάτος και ο Θωμάς Αποστολίδης, που και οι δύο
είχαν διατελέσει Γραμματείς του ΚΚΕ, θα διαφωνήσουν για την ασφυκτική πίεση
της Βαλκανικής Κομμουνιστικής
Διεθνούς πάνω στο θέμα του
«Μακεδονικού», που είχε αποδεχθεί το ΚΚΕ και θα αποχωρήσουν από το Κόμμα. Αλλά
και ο Σεραφείμ Μάξιμος, που ήταν αντιπρόσωπος του Κόμματος στο Ε’ Συνέδριο της
Κομμουνιστικής Διεθνούς, θα διαφωνήσει δημόσια με τις θέσεις αυτές.
_
0 Σχόλια