Συνεχίζεται ο "ιερός πόλεμος" για το διάταγμα των Μετεώρων

Τρεις ώρες διήρκησε συνολικά η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης στο Εργατικό Κέντρο 

Καλαμπάκας, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδίας Κονιόρδου σχετικά με τη διαμάχη που έχει ξεσπάσει μεταξύ μοναχών και αναρριχητών για την πρόσβαση στα Μετέωρα.

Πριν λίγους μήνες μετά την κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων από την Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου, ακυρώθηκε το διεθνές φεστιβάλ σχοινοβασίας Μετεώρων, που ήταν προγραμματισμένο για τις 17-23 Απριλίου (κάτι αντίστοιχο είχε επαναληφθεί, με παρέμβαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, το καλοκαίρι του 2014, όταν είχε ακυρωθεί φεστιβάλ αναρρίχησης).

Στη συνέχεια, στις 20 Απριλίου, δημοσιεύθηκε το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος προς εφαρμογή του ν. 2351/1995 (ΦΕΚ 225/Α΄/1111995) και εστάλη για γνωμοδότηση στο περιφερειακό συμβούλιο Θεσσαλίας, «ερήμην των πολιτών», όπως καταγγέλλει η κίνηση πολιτών «Μετέωρα για Ολους». Ο ν. 2351/1195 αναγνώριζε ως «ιερό χώρο» τα Μετέωρα (που ανήκε ήδη στην α΄ αρχαιολογική ζώνη προστασίας και ήταν Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς προστατευόμενο από την UNESCO). Στο πλαίσιο της ιερότητας του χώρου, επέβαλε περιορισμούς στις δραστηριότητες που θα επιτρέπονται στην περιοχή, οι οποίες θα καθορίζονταν από μελλοντικό προεδρικό διάταγμα.

Στο σχέδιο Π.Δ. που δημοσιεύθηκε στις 20/4 συμπεριλαμβάνονται στις απαγορευμένες δραστηριότητες η αναρρίχηση, το BASE jumping (ελεύθερη πτώση από βράχια), η σχοινοβασία και η κατασκήνωση. Όπως ανέφεραν πηγές του υπουργείου Πολιτισμού στην εφημερίδα "Καθημερινή" τον περασμένο Μάιο, το σχέδιο βασίστηκε στη γνωμοδότηση του ΚΑΣ και «κρατάει μία ισορροπία μεταξύ των αναγκών των μονών και των δικαιωμάτων των αθλητών». Σύμφωνα με όσα ανέφεραν οι ίδιες πηγές στην "Καθημερινή" «δεν έχει απαγορευθεί η αναρρίχηση», απλώς έχει περιοριστεί σε συγκεκριμένους βράχους – μόνον 26 από τους συνολικά περίπου 150, όπως επιμένουν οι υποστηρικτές του σχεδίου, μεταξύ των οποίων και η δημοτική αρχή Καλαμπάκας, ενώ οι αναρριχητές δήλωναν πως όλες οι διαδρομές διεθνούς ενδιαφέροντος, μένουν εκτός με τη διατύπωση του Π.Δ. ως έχει, συνολικά το 75% του αναπτύγματος των Μετεώρων.

Η Υπουργός Πολιτισμού επισκέφθηκε την Καλαμπάκα και τους ιερούς βράχους των Μετεώρων ενώ στη δημόσια διαβούλευση που ακολούθησε με θέμα το σχέδιο προεδρικού διατάγματος για τη «θέσπιση χρήσεων και δραστηριοτήτων εντός του ιερού χώρου των Μετεώρων», έκανε μια γενική δήλωση λέγοντας πως «Θέλουμε να πιστεύουμε πως καλή τη πίστει και με δυνατότητα ειρηνικής συνύπαρξης θα μπορέσουμε να βρούμε μια καλή λύση»

Στη διαβούλευση που διήρκεσε τρεις ώρες, σύμφωνα με την ιστοσελίδα trikala.gr, ανάμεσα σε άλλους, ο Δήμαρχος Καλαμπάκας Χρήστος Σινάνης, είπε ότι η προστασία της ταυτότητας των Μετεώρων δεν σημαίνει ότι πρέπει να καταργηθούν και οι ήπιες δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού, που αναπτύσσονται στην περιοχή. Είπε ότι πρέπει να βρεθεί η «χρυσή τομή».

Σε αντίθετο εντελώς κλίμα ο  Ευάγγελος Μπουλογεώργος, εκπρόσωπος των Ιερών Μονών των Μετεώρων και της Μητρόπολης Σταγών και Μετεώρων είπε ότι εκδηλώνεται στην περιοχή μας πληθώρα δραστηριοτήτων που γνωρίζουν έξαρση και προσβάλλουν την ιερότητά της. Έκανε λόγο για εικόνα απαξιώσεως και αλλοιώσεως που δεν αντανακλά τη βούληση του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ αναφέρθηκε και στο τεράστιο αναστηλωτικό έργο που έχει συντελεστεί στα Μετέωρα. Κατέληξε λέγοντας ότι οι Μονές και η Μητρόπολη αποδέχονται το περιεχόμενο του Σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος στην τελική του μορφή, όπως υποβλήθηκε από το Υπουργείο.

Ο Ανεξάρτητος Δημοτικός Σύμβουλος Αντώνης Τούλας είπε ότι το γεωλογικό φαινόμενο των Μετεώρων βρίσκεται στη θέση του εκατομμύρια χρόνια χωρίς να έχει πάθει τίποτε. Σημείωσε ότι ο Νόμος για τα Μετέωρα είναι πιο αυστηρός και από τον νόμο ιερότητας της Πάτμου, και κατέληξε λέγοντας ότι ο Νόμος είναι διχαστικός και αποτελεί ταφόπλακα για την περιοχή μας, καθώς λειτουργεί μεροληπτικά και αναστέλλει ανθρώπινα δικαιώματα, και έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα.

Ο Πολιτευτής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Κωνσταντίνος Φαμίσης είπε ότι η σύγκρουση επέρχεται εξαιτίας της κακής σύνταξης του σχεδίου Π.Δ. και τόνισε ότι ο κοινωνικός ρόλος που επιτελούν πολίτες και μοναχοί είναι κοινός.

Ο Πρόεδρος της Ορειβατικής Λέσχης Καλαμπάκας Άρης Μητρονάτσιος είπε ότι η δραστηριότητα των αναρριχητών είναι ήπια. Αναφέρθηκε στα σημεία του ΠΔ που βάλλουν κατά της αναρρίχησης και τόνισε ότι με το Σχέδιο Π.Δ. χάνεται μεγάλη δυναμική μέχρι και παραπάνω από 70% του αναρριχητικού πεδίου με τους περιορισμούς.

Ο Εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ορειβασίας Θεόδωρος Τσαβδαρίρης είπε ότι η συνάντηση έπρεπε να γίνει πριν υπογραφεί το Νομοσχέδιο. «Να ξανασυζητηθεί και να γίνει από την αρχή νέο νομοσχέδιο. Στον 21ο αιώνα δεν πρέπει να δημιουργηθεί ένα ακόμη άβατο που εωσφόροι θα είναι οι αναρριχητές», κατέληξε.

Ο Γραμματέας του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμπάκας και επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στον τομέα του τουρισμού, Δημήτρης Ζερβόπουλος, είπε απευθυνόμενος στην Υπουργό ότι πρέπει να καταργήσει τα καταστήματα που λειτουργούν μέσα στις Μονές και όχι τους μικροπωλητές που δραστηριοποιούνται έξω από αυτές.

Ο εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών «Μετέωρα για Όλους», Μιχάλης Γιαννούλας, είπε στην Υπουργό ότι δεν πλήρως ενημερωμένη για όσα συμβαίνουν στα Μετέωρα, ενώ για τη δημοτική αρχή είπε ότι συμπεριφέρθηκε με πλήρως σκοτεινό και αντιδημοκρατικό τρόπο.
Χαρακτήρισε εγκληματική τη στάση της Εφορίας Αρχαιοτήτων Τρικάλων, σημειώνοντας ότι εντοπίζει σε χρόνο μηδέν έναν πολίτη που αλλάζει ένα κεραμίδι, αλλά ποτέ τις αλλοιώσεις που έχουν μετατρέψει τα Μετέωρα σε ένα εργοτάξιο.

Κατέθεσε έναν πλήρη και μεγάλο φάκελο με καταγγελίες, φωτογραφίες και άλλα στοιχεία.

«Όλα τα προβλήματα λύνονται με τον διάλογο από μηδενική βάση όλοι μαζί θα βρούμε τις λύσεις με προτάσεις. Να αφήσουμε πίσω μας τη διχόνοια και όλοι μαζί σαν μια οικογένεια να ανυψώσουμε τον τόπο μας στο ζενίθ. Όταν το σπίτι αποκτά μια ρωγμή, αν δεν τη φτιάξουμε από κοινού, η ρωγμή θα μεγαλώσει και το σπίτι μας θα μας πλακώσει», κατέληξε καταχειροκροτούμενος.

Ένα χρονικό από τον νόμο της “Μιμής” μέχρι τη δημόσια διαβούλευση

Από τα κορυφαία μνημεία φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του κόσμου, προστατεύεται από την UNESCO και μοναδικό «θαύμα» της συνεργασίας της φύσης και των ανθρώπων τα Μετέωρα είναι από τα πιο δημοφιλή ελληνικά μνημεία.

Εδώ και χρόνια έχει ξεκινήσει μια διαμάχη, με τον νόμο 2351 του 1995, η οποία κορυφώθηκε με την ανακοίνωση του πρόσφατου Προεδρικού Διατάγματος που απαγορεύει κάθε εναλλακτική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή. Είναι γνωστό πως οι περισσότεροι κάτοικοι –όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα meteora gr. - είναι υπέρ της προστασίας του χώρου των Μετέωρων στους βράχους που υπάρχουν ενεργές Μονές. 

Η ιστορία της σφοδρής αντιπαράθεσης ξεκινά το 2014 όταν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων γνωστοποίησε έγγραφο με θέμα «Δράσεις-Δραστηριότητες εντός του αρχαιολογικού χώρου των Μετεώρων». Πρόκειται για ένα κείμενο που καταδικάζει σχεδόν κάθε δραστηριότητα στη δημόσια γη των Μετεώρων, πλην των δραστηριοτήτων που έχουν μαζικό θρησκευτικό χαρακτήρα. Εκτός από την επίσκεψη στις ιερές μονές, επιτρεπτή θα είναι η πεζοπορία, και αυτή μόνο από τα ήδη υπάρχοντα μονοπάτια. Οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα θα απαιτεί άδεια από συγκεκριμένο υπουργείο, φυσικά έπειτα από τη σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου των Ηγούμενων των Μοναστηριών, δηλαδή άδεια για τη χρήση δημόσιας γης.

Τα προβλήματα έχουν ξεκινήσει από το 1995 με τον περιβόητο νόμο 2351. Ήδη η περιοχή θωρακίζεται με τον  αρχαιολογικό νόμο από τη δεκαετία του 1920, ενώ το 1988, ολόκληρη η περιοχή αναγνωρίζεται από την UNESCO ως μνημείο φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Επίσης, η περιοχή ανήκει στο Δίκτυο Natura 2000.

Το 1995, ο νόμος 2351 − πιο πολύ γνωστός ως «νόμος της Μιμής», προωθημένος  από την κ. Λιάνη Παπανδρέου και υπογεγραμμένος από τον κ. Άκη Τσοχατζόπουλο, μέσα σε μία μόλις σελίδα αναφέρει πως σε ολόκληρο το φυσικό μετεωρίτικο σύμπλεγμα, έκτασης περίπου 6.000 στρεμμάτων, απαγορεύει πρωτίστως τη χρήση της γης ή την άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Δεν επιτρέπει την κινηματογράφηση ή φωτογράφιση με σκοπό την εμπορική εκμετάλλευση. Απαγορεύει επίσης την εκτέλεση καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και την εκτέλεση ασκήσεων ανεμοπτερισμού. Το χειρότερο χαρακτηριστικό αυτού του νόμου όμως δεν είναι οι έτσι κι αλλιώς αναιτιολόγητες απαγορεύσεις. Στην αρχή του νόμου, στο άρθρο 1, ολόκληρη η περιοχή των Μετεώρων βαφτίζεται «ιερή», έξι χιλιάδες στρέμματα δέντρων και βράχων, μέσα στα οποία ζουν και δραστηριοποιούνται για δεκάδες αιώνες οι άνθρωποι της περιοχής. Ο νόμος 2351 είχε σαν αποτέλεσμα την απομάκρυνση πολλών από τα κτήματά τους καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό των ιστορικών αμπελώνων και οπωρώνων μετατράπηκε σε χέρσα γη και μέρος της φυσικής μας κληρονομιάς αλλοιώθηκε. Κυρίως ο νόμος 2351 έσπειρε τη διχόνοια στους ντόπιους και στους μοναχούς με το χάσμα να μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο.

Φτάνοντας στο σήμερα, δεν έχει δοθεί καμία ευκαιρία στους άμεσα εμπλεκομένους να ακουστούν και να κάνουν τις προτάσεις τους. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, με τη σειρά της, δεν άφησε κανένα περιθώριο εύρεσης μιας πολιτισμένης λύσης. Έτσι σήμερα, το προσχέδιο Π.Δ. τώρα βρίσκεται στο υπουργείο Πολιτισμού και περιμένουμε όλοι να δούμε ποιο θα είναι το επόμενο βήμα ευχόμενοι να μην είναι ένα ακόμα Βατερλό της σημερινής Υπουργού, ούτε ένα νέο άβατο που θα  φτάσει τη διχόνοια πολιτών - μοναστηριών στο ζενίθ με συνέπειες που μπορεί να είναι ανεξέλεγκτες και καταστροφικές.

Καταγγελίες για αλλοίωση του τοπίου

Οι κάτοικοι της περιοχής καταγγέλλουν πως  το σύνολο του μετεωρίτικου συμπλέγματος έχει γίνει αγνώριστο τα τελευταία τριάντα χρόνια με τα μοναστήρια να έχουν κάνει τεράστιες προεκτάσεις, νέες πτέρυγες, πενταόρωφα διαμερίσματα και ασανσέρ, μπάζα υπάρχουν σε όλα τα μονοπάτια ενώ ο χώρος έχει γίνει ένα απέραντο εργοτάξιο.

thetoc.gr

_