«Ο απαχθείς βιώνει την δραματική αλλαγή της ζωής του με ραγδαίους ρυθμούς"

Από την μία πλευρά ο απόλυτος τρόμος, η απόγνωση, η αίσθηση της πλήρους αδυναμίας. Από την άλλη μια καλοστημένη επιχείρηση που στόχο έχει μόνο το κέρδος. Αυτές είναι οι
όψεις του ίδιου νομίσματος που ονομάζεται απαγωγή.

του Θάνου Σωτήρη

Ίσως του πλέον φρικτού εγκλήματος κατά τη ανθρώπινης υπόστασης, που δυστυχώς απασχολεί για μια ακόμη φορά την Ελληνική κοινωνία με την ομηρεία, για περισσότερο από τρείς μήνες, του Κρητικού επιχειρηματία Μιχάλη Λεμπιδάκη.

Ένας άνθρωπος που έχει ζήσει «από μέσα» σχεδόν όλες τις μεγάλες υποθέσεις απαγωγών, είναι ο Υποστράτηγος ε.α. Ανδρέας Κωνσταντακόπουλος, ένας από τους πρώτους διαπραγματευτές της Ελληνικής Αστυνομίας και πρόεδρος της Ένωσης Διαπραγματευτών Ελλάδος σήμερα.
 «Ο απαχθείς είναι το πρόσωπο το οποίο βιώνει την δραματική αλλαγή της ζωής του με ραγδαίους ρυθμούς και τον άμεσο φόβο για την σωματική του ακεραιότητα ή και την ίδια την ζωή του. Αυτά αποτελούν και το μοχλό πίεσης εκ μέρους του απαγωγέα για την ικανοποίηση των απαιτήσεών του.

Το επίπεδο συγκρότησης της προσωπικότητας και η συναισθηματική ωριμότητα του απαχθέντος είναι οι παράγοντες εκείνοι που θα τον βοηθήσουν να "επιβιώσει" συναισθηματικά κατά την διάρκεια της ομηρίας του. Όσον αφορά την σωματική ακεραιότητα των απαχθέντων, σε υποθέσεις που οι δράστες, ήταν Έλληνες, δεν παρατηρήθηκε άσκηση σωματικής βίας κατά την διάρκεια της κράτησης. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση Μεταξά, κατά την οποία το θύμα είχε υποστεί μεγάλη σωματική κακοποίηση σε όλη την διάρκεια της κράτησής του. Πρόκειται για την μοναδική υπόθεση απαγωγής η οποία παραμένει ακόμα ανεξιχνίαστη. Αλλοδαποί δράστες έχουν επιδείξει ακραίες συμπεριφορές που έφτασαν και στην ανθρωποκτονία. Στο πεδίο αυτό η πολιτισμική κουλτούρα έχει έναν σημαντικό ρόλο».

Έτσι περιγράφει ο έμπειρος διαπραγματευτής τον πρωταγωνιστή μιας απαγωγής. Το ίδιο το θύμα. Πίσω του όμως βιώνουν το δράμα ίσως και σε μεγαλύτερη ένταση και τα άλλα θύματα των ίδιων δραστών.
«Η οικογένεια βιώνει την πιο δύσκολη και σκοτεινή περίοδο της ζωής της και την οποία θέλει να ξεχάσει όταν αυτή τελειώσει», λέει ο Α. Κωνσταντακόπουλος. «Έχει την ευθύνη της λήψης αποφάσεων και του χειρισμού της υπόθεσης, υπό το βάρος των έντονων συναισθημάτων που βιώνει. Και για να γίνω πιο σαφής, έχει την ευθύνη των διαπραγματεύσεων! Κανείς δεν μπορεί να τους επιβάλει ή και να τους απαγορεύσει συμπεριφορές και τρόπο δράσης. Αγωνιούν και ενδιαφέρονται για τον δικό τους άνθρωπο και διατηρούν στο ακέραιο το δικαίωμα της επιλογής. Δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο όπως σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, όπου η αστυνομία αναλαμβάνει πλήρως την διαχείριση του περιστατικού εφόσον λάβει γνώση».

Τι λέει όμως η εμπειρία των Ελλήνων αστυνομικών για τους ίδιους τους απαγωγείς. Για το πώς λειτουργούν, πως σκέφτονται, πως επιλέγουν τα θύματά τους. Η ερώτηση προς τον αξιωματικό που έχει μιλήσει με δράστες απαγωγών και έχει πάρει απαντήσεις είναι ευθεία.
«Κε Σωτήρη ανοίγετε ένα μεγάλο κεφάλαιο. Η αρπαγή ενός ατόμου δεν είναι τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από μια επιχείρηση. Και όπως όλες οι επιχειρήσεις απαιτούν καλή προετοιμασία. Τα θύματα δεν αποτελούν τυχαία επιλογή. Επιλέγονται γιατί το ρίσκο των δραστών είναι χαμηλό. Η επιλογή γίνεται ύστερα από προσεκτική μελέτη μιας σειράς υποψηφίων προς αρπαγή ατόμων. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, ανακρίνοντας έναν διαβόητο κακοποιό, του έδειξα μια φωτογραφία μέλους επιχειρηματικής οικογένειας που είχε από απόκομμα εφημερίδας: "δεν μπορούσαμε να τον πλησιάσουμε", απάντησε. Το '95 είχαμε την πρώτη απαγωγή επιχειρηματία. Όταν συνελήφθη ο ένας εκ των δυο δραστών, είχε στην κατοχή του ένα μεγάλο αρχείο με ισολογισμούς εταιρειών της Βορείου Ελλάδας και δημοσιεύματα με την κοινωνική δραστηριότητα των ιδιοκτητών τους. Ένας από αυτούς, αργότερα, υπήρξε θύμα απαγωγής. Ο πρώτος που ανέφερα, στο ερώτημα τι είναι αυτό που καθορίζει την επιλογή του στόχου είχε πει: "Είναι το τι αποτέλεσμα κυνηγάμε... όπως και τα μέτρα ασφαλείας παίζουν ρόλο... Αυτά τα δύο είναι τα κυριότερα κριτήρια"».

Και ανάμεσα σε όλα αυτά τον κομβικό ρόλο για την εξέλιξη της υπόθεσης και την σωτηρία του ομήρου τον έχει ο εξιδανικευμένος διαπραγματευτής. Για την περίοδο των διαπραγματεύσεων γίνεται ένα με την οικογένεια του θύματος. Τι «κοστίζει» όμως στον ίδιο αυτή η θέση;
«Μου ανακαλείτε στη μνήμη έντονες καταστάσεις που έχω ζήσει», απαντά ο Α. Κωνσταντακόπουλος. «Η απαγωγή δημιουργεί την μεγαλύτερη ψυχοκαταπόνηση που μπορεί να βιώσει ένας διαπραγματευτής. Βρίσκεται "μεταξύ σφύρας και άκμονος". Συνεχώς διαπραγματευόμενος προς κάθε κατεύθυνση, εκτός των απαγωγέων. Στόχος του είναι να τραβήξει από το βαθύ σκοτάδι την οικογένεια για να μπορέσει να χειριστεί με τον καλύτερο τρόπο το δύσκολο γεγονός που τους έχει συμβεί. Για να συμβεί αυτό πρέπει να κατακτήσει την αποδοχή. Είναι ένας άγνωστος που μπαίνει στο χώρο τους. Ο επαγγελματισμός του πρέπει να "χτυπάει κόκκινο". Δεν έχει προσωπικά θέματα που τον απασχολούν. Υπάρχουν μόνο οι άνθρωποι στους οποίους βρίσκεται δίπλα και το πρόβλημά τους, 24 ώρες το 24ωρο για όσο χρόνο χρειαστεί !!!
_