Δωμάτια απόδρασης από την καθημερινότητα

Tα δωμάτια απόδρασης (escape rooms) ξεφυτρώνουν παντού. Από τη Δράμα μέχρι την Κρήτη και από τα Γιάννενα μέχρι τη Μυτιλήνη ομάδες παικτών προσπαθούν να ξεφύγουν από παρανοϊκούς

δολοφόνους και πεινασμένους νεκροζώντανους, να εξιχνιάσουν δολοφονίες και να ανακαλύψουν χαμένα από καιρό χειρόγραφα. Η ιδέα γεννήθηκε στην Ιαπωνία και εξαπλώθηκε γρήγορα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στην Ελλάδα, το πρώτο δωμάτιο απόδρασης άνοιξε τον Δεκέμβριο του 2013, στην Αθήνα, και αυτή τη στιγμή μετράμε 215 δωμάτια μόνο στην Αττική και άλλα 203 στην υπόλοιπη Ελλάδα, με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο να ξεπερνούν τις εκατό.

Αρχικά, το κοινό τους περιοριζόταν στους λάτρεις των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, αλλά σιγά σιγά όλο και περισσότερος κόσμος τα επιλέγει ως μέσο διασκέδασης, αντικαθιστώντας σε ορισμένες περιπτώσεις τον καφέ ή το ποτό του Σαββατοκύριακου.

Δωμάτιο: Da Vinci Unlocked | EXODUS ATHENS

Συνδυάζοντας χαρακτηριστικά ομαδικής άσκησης, θεάτρου και παιχνιδιού τα δωμάτια απόδρασης μεταφέρουν την εικονική πραγματικότητα ενός παιχνιδιού μυστηρίου σε ένα περιβάλλον επαυξημένης πραγματικότητας, όπου οι συμμετέχοντες βρίσκονται σε ένα αληθινό δωμάτιο και καλούνται να χρησιμοποιήσουν το μυαλό τους αλλά και ολόκληρο το σώμα τους για να λύσουν το μυστήριο.

Κωδικοί, κρυπτογραφημένα μηνύματα, μυστικά περάσματα, κλειδαριές, λουκέτα, μέχρι και επιστημονικές γνώσεις απαιτούνται για την τελική λύση. Το παιχνίδι θέλει συγκέντρωση, ομαδικό πνεύμα και πολλή φαντασία.

... Εχουν περάσει ήδη 25 λεπτά. Κάποιος βρήκε ένα χαρτί με οδηγίες, ένας άλλος εντόπισε έναν ασύρματο, λίγο παραπέρα κάποιος παίζει με κάτι διακόπτες προσπαθώντας να διαβάσει κάτι που εμφανίζεται στον απέναντι τοίχο...

Στην Ελλάδα της ανεργίας, ο νέος αυτός κλάδος διασκέδασης δημιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης. Ο Αλέξανδρος σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και έκανε μεταπτυχιακό στο Μάρκετινγκ.

Εδώ και καιρό διατηρεί την ιστοσελίδα http://roomescaper.gr/el, όπου γράφει κριτικές για τα δωμάτια απόδρασης που λειτουργούν στην Αθήνα.

Μάλιστα έχει σχεδιάσει κι ο ίδιος ένα παιχνίδι. Πρόκειται για το Perfect Eleven, διάρκειας τριών ωρών, με θέμα μια ληστεία που εξελίσσεται τόσο σε εσωτερικό όσο και εξωτερικό χώρο.

«Στον χώρο των δωματίων απόδρασης δραστηριοποιούνται μικρές εταιρείες αλλά και μεγάλα franchise. Πριν μερικά χρόνια, ένα μονόωρο δωμάτιο κόστιζε περίπου 12 ευρώ το άτομο.

»Σήμερα τα 15 ευρώ είναι η μέση τιμή, καθώς είναι σχεδόν τυπικό να συμμετέχει και ηθοποιός στο παιχνίδι, πράγμα που ανεβάζει άμεσα το κόστος.

»Τα δωμάτια έχουν πολλούς χώρους, εντυπωσιακά σκηνικά, μηχανισμούς και αυτοματισμούς, ενώ πλέον υπάρχουν και παιχνίδια που διαρκούν δύο και τρεις ώρες και συνδυάζουν εσωτερικούς αλλά και εξωτερικούς χώρους», μας λέει.

Τα παιδιά που «τρέχουν» το Exodus Athens. Από αριστερά προς τα δεξιά: Σπύρος, Γιάννης, Βεργίνα, Γιώργος | 

Βρεθήκαμε στον φιλόξενο χώρο του Exodus Athens, στην οδό Δερβενίων, στο κέντρο της πόλης, όπου μιλήσαμε με τη Βεργίνα, μία εκ των διαχειριστών του μαγαζιού.

Το Exodus Athens ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2014 και αυτή τη στιγμή λειτουργεί πέντε δωμάτια απόδρασης, έπειτα από τη συγχώνευση με την εταιρεία Sherlock’s House. Εχοντας σπουδάσει εκπαιδεύτρια σκύλων, η Βεργίνα παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια από τότε που θυμάται τον εαυτό της:

«Ξεκινήσαμε μια παρέα τριών ατόμων που ψαχνόμασταν για καινοτόμες ιδέες. Στο πρώτο δωμάτιο όπου παίξαμε νιώσαμε ότι δεν είχε ψυχή και έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι δικό μας. Στην αρχή, ο κόσμος δεν γνώριζε αυτόν τον τύπο παιχνιδιού. Το 2015 ήταν η χρονιά που πραγματικά τα δωμάτια απόδρασης απογειώθηκαν, από την άποψη ότι άνοιξαν πολλά και ο κόσμος άρχισε να τα επισκέπτεται συχνά» δηλώνει στην «Εφ.Συν.».

... Ενα χτύπημα στο τζάμι σού κόβει το αίμα. Πλησιάζεις διστακτικά. Ενας τύπος με χειρουργική μάσκα και λευκή ρόμπα σου λέει ότι για να πάρεις το επόμενο στοιχείο πρέπει να θυσιάσεις κάποιον από την ομάδα σου! Κάπου εκεί αρχίζεις να αναρωτιέσαι τι είναι αυτό που σε έκανε να πληρώσεις 12 ευρώ για να κλειδωθείς σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και να σπαζοκεφαλιάσεις...

Από απλοί θεατές, πρωταγωνιστές

Δωμάτιο: Code Z | EXODUS ATHENS

«Τα δωμάτια απόδρασης συνδυάζουν τέσσερα ελκυστικά χαρακτηριστικά: το αίνιγμα-γρίφο -αρκεί να σκεφτούμε την οικουμενική επιτυχία των αστυνομικών βιβλίων και θεαμάτων, των σταυρόλεξων, των παζλ-, τη φυσική παρουσία και την εμπλοκή όλων των αισθήσεων προκειμένου να λυθεί ο γρίφος, την αίσθηση του επείγοντος (όταν σκεφτόμαστε γρήγορα αυξάνεται η αδρεναλίνη και νιώθουμε καλύτερα) και την ομαδική δουλειά. Καλούν τους ενήλικες σε ένα παιχνίδι που μπορούν να απολαύσουν, συνεχίζοντας να νιώθουν ενήλικες» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» η Αγγελική Μενεδιάτου, κλινική ψυχολόγος.

«Γνωρίζουμε ότι οι εμπειρίες αυξάνουν την αίσθηση της ικανοποίησης. Τα δωμάτια απόδρασης μπορούν να προσφέρουν μια ενεργητική εμπειρία σε αντίθεση με την παθητική εμπειρία της τηλεθέασης ή της θέασης ενός κινηματογραφικού ή θεατρικού έργου, με τους παίκτες να γίνονται από απλοί θεατές, πρωταγωνιστές.

»Προσφέρουν επίσης τη δυνατότητα να βιώσει κανείς μια ολόκληρη γκάμα συναισθημάτων, όπως ο τρόμος, η αγωνία της επιβίωσης ή το βάρος της ευθύνης να σώσεις κάποιον άλλο, σε ένα ασφαλές πλαίσιο, συναισθήματα που είναι συχνά ελκυστικά. Σκεφτείτε τους λάτρεις των ταινιών μυστηρίου, των ταινιών με υπερήρωες και των εσχατολογικών ταινιών. Ουσιαστικά πρόκειται για μια ασφαλή περιπέτεια», μας λέει.

Στο Exodus Athens, συναντήσαμε μια παρέα τριών παιδιών που περίμεναν τη σειρά τους για να παίξουν. «Πηγαίνετε συχνά σε δωμάτια απόδρασης;», ρωτάμε.

Το αυθόρμητο γέλιο τους είναι τόσο γλαφυρό που η απάντηση «Συνέχεια!» είναι σχεδόν περιττή. Η Γιώτα λέει ότι ως μαθηματικός λατρεύει τους γρίφους, ο Μάριος αγαπάει το άγχος και το τρέξιμο και ο έτερος Μάριος υποστηρίζει ότι του αρέσει η ομαδικότητα και το συνεργατικό πνεύμα που προσφέρουν αυτά τα παιχνίδια συγκριτικά με τα αντίστοιχα ηλεκτρονικά. Τον Γιάννη τον εντυπωσιάζουν τα σκηνικά, οι χώροι και οι ιστορίες.

«Εχω περιέργεια να δω πόσο καλύτερο μπορεί να γίνει ένα δωμάτιο, πόσο πιο ρεαλιστικό. Μου αρέσει γιατί είναι σαν να μεταφέρεις ένα ηλεκτρονικό ή ακόμη και ένα επιτραπέζιο παιχνίδι στην πραγματική ζωή. Συνεργάζεσαι με τους υπόλοιπους της ομάδας, αξιοποιείς τις ικανότητες που έχει ο καθένας και βελτιώνεις τις δικές σου» μας λέει.

«Είναι ακριβό σπορ;» ρωτάμε. «Οχι και τόσο. Τα δώδεκα ευρώ, για να παίξεις μιάμιση ώρα, θεωρώ ότι είναι εντάξει. Αν αποφασίσεις να πας σε ένα μαγαζί, αυτά τα χρήματα τα δίνεις με το που θα πατήσεις το πόδι σου έξω από το σπίτι. Μέσα σ’ όλα πρέπει να σκεφτούμε ότι υπάρχουν και άνθρωποι που πληρώνονται από αυτό», προσθέτει.

Τα έξοδα και ο προβληματισμός

Titanic, The Final Hour | EXODUS ATHENS

Η ταχεία διάδοση των ζωντανών παιχνιδιών απόδρασης τα τελευταία χρόνια προκαλεί ανησυχία στους ιδιοκτήτες εταιρειών του χώρου, οι οποίοι προβληματίζονται σχετικά με το αν και για πόσο ακόμη θα συνεχιστεί αυτή η πρόοδος ή αν θα επέλθει γρήγορα κορεσμός.

Το επιχειρηματικό μοντέλο άλλωστε παρουσιάζει μια σειρά από εμπόδια: σε κάθε δωμάτιο μπορεί κάποιος να παίξει μόνο μία φορά, οι τιμές για τη μίσθωση χώρου είναι υψηλές, ενώ η συντήρηση των δωματίων αποτελεί πάγιο και διαρκές έξοδο.

Τα έσοδα από τα εισιτήρια καλύπτουν το μισθολογικό κόστος, το κόστος ενοικίου καθώς και την εφάπαξ δαπάνη κατασκευής του δωματίου, περιορίζοντας έτσι το περιθώριο κέρδους.

Εντύπωση κάνει ότι, παρά την ανάπτυξη που γνωρίζει ο κλάδος, δεν υφίσταται κανένα νομικό πλαίσιο λειτουργίας.

«Αρκεί μία έναρξη στην Εφορία» όπως μας λέει η Βεργίνα. Οσο δε για τα στάνταρντς ασφαλείας, είναι στη διακριτική ευχέρεια των ιδιοκτητών να φροντίσουν να έχουν τα απαραίτητα έγγραφα που πιστοποιούν την ασφάλεια του χώρου.

... «Σας έχουν μείνει 10 λεπτά ακόμη. Βιαστείτε!» ακούγεται η φωνή από τον ασύρματο. «Το κλειδί! Πού είναι το κλειδί;». «Δοκίμασε το 3572 στο λουκέτο!». Η αδρεναλίνη στα ύψη...

Τα δωμάτια απόδρασης ακολουθούν μια ευρύτερη τάση, που καταγράφεται σε διεθνές επίπεδο και αφορά την ανάδυση δραστηριοτήτων που χρησιμοποιούν την πόλη ως χώρο παιχνιδιού.

Τα παιχνίδια πόλης απευθύνονται σε ενήλικες και τους καλούν να απομακρυνθούν για λίγο από τη ρουτίνα της καθημερινότητας και να επανοικειοποιηθούν τον δημόσιο χώρο.

Ομως εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς πώς μπορούμε να μιλάμε για επανοικειοποίηση του δημόσιου χώρου όταν πρόκειται για μια επί πληρωμή δραστηριότητα;

Οι κοινωνικοί επιστήμονες διαχωρίζουν τα δωμάτια απόδρασης, που είναι ενταγμένα στο πλαίσιο της βιομηχανίας της ψυχαγωγίας, από τα παιχνίδια κρυμμένου θησαυρού (scavenger hunt), διάχυτου υπολογισμού (pervasive games) ή ακόμη και τα παιχνίδια ρόλων ζωντανής δράσης (LARP) που είναι δωρεάν.

«Τα δωμάτια απόδρασης μπορούμε να τα προσεγγίσουμε ως ένα διαφορετικό είδος θεματικού πάρκου ή διαδραστικού θεάτρου, όπου το παιχνίδι λαμβάνει χώρα σε κλειστά και απόλυτα ελεγχόμενα περιβάλλοντα, σχηματίζοντας μικρές ετεροτοπίες και επενδύοντας τόσο στο στοιχείο της απόδρασης όσο και σε μια ελεγχόμενη αίσθηση κλειστοφοβίας» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» η Ελίνα Ροϊνιώτη, κοινωνιολόγος, ερευνήτρια στον χώρο του ψηφιακού παιχνιδιού.

Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, οι σχεδιαστές δωματίων απόδρασης έχουν βγάλει το παιχνίδι κυριολεκτικά «εκτός των τειχών», καθώς συχνά πλέον το σκηνικό διαδραματίζεται σε εξωτερικό χώρο, με τους παίκτες να κινούνται σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον και να έχουν τη δυνατότητα να διαδράσουν ακόμη και με περαστικούς «εκτός σεναρίου», μουντζουρώνοντας κάπως τις αυστηρές διαχωριστικές γραμμές που ορίζουν τι είναι τι.

... 4, 3, 2, 1. Τέλος χρόνου! Η πόρτα ανοίγει κι εσείς παλεύετε ακόμη να βγάλετε άκρη...

Με... οδηγό τον Νίτσε

Η ατέρμονη εξέλιξη της ψυχαγωγίας υπαγορεύει συνεχώς την ανάδειξη νέων μεθόδων διασκέδασης. Η φυσική άσκηση, το δημιουργικό άγχος και η διάδραση είναι ορισμένα από τα χαρακτηριστικά που αποζητά πλέον το ενήλικο κοινό, το οποίο δεν παύει να έχει την ανάγκη να παίξει.

«Η ωριμότητα του ανθρώπου είναι να ξαναβρεί τη σοβαρότητα με την οποία έπαιζε όταν ήταν παιδί», λέει ο Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε, ο οποίος άλλωστε έχει υποστηρίξει ότι το να πιστεύει κανείς ότι τα παραμύθια και τα παιχνίδια ανήκουν στην παιδική ηλικία είναι σημάδι μεγάλης νοητικής μυωπίας.

efsyn.gr

_