Σημαντικός ο ρόλος της ΔΕΕ και της Ένωσης Εγκληματολογικών Επιστημών στη διαλεύκανση πολλών εγκλημάτων

Στην Ημερίδα της Ελληνικής Ένωσης Εγκληματολογικών Επιστημών με θέμα «Οι Εξελίξεις των Εγκληματολογικών Επιστημών – Η συμβολή τους στην Ποινική Δίκη» που έγινε στο Πνευματικό

Κέντρο του Δήμου Αθηναίων παραβρέθηκε το Σάββατο ο Βουλευτής Έβρου και Επίτιμος Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ, Αν. Δημοσχάκης.

Στην Ημερίδα έδωσαν το παρών πρώην και νυν διευθυντές και στελέχη της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, Καθηγητές Εγκληματολογίας, ιατροδικαστές, χημικοί, ειδικοί στην ανάλυση DNA,  επιστημονικό προσωπικό κ.α.

Στην ομιλία του ο Βουλευτής, μεταξύ άλλων, τόνισε ότι:

Η Δ.Ε.Ε. σε αγαστή συνεργασία με τα μέλη της Ένωσης Εγκληματολογικών Επιστημών έχουν συμβάλλει στη διαλεύκανση αλλά και στη δικαστική τεκμηρίωση πολλών εγκλημάτων.

Ο ίδιος, όταν ήταν Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ, είχε δώσει μεγάλο βάρος στην αναδιάρθρωση της Δ.Ε.Ε. με την ίδρυση εγκληματολογικών τμημάτων σε κάθε αστυνομική διεύθυνση των Περιφερειών της Ελλάδας.

Είχε δώσει μεγάλη σημασία στη λειτουργικότητα της Εγκληματολογικής Υπηρεσίας και γι’ αυτό το λόγο την ενίσχυσε με ανθρώπινο δυναμικό, μέσα, αλλά και με πόρους.

Θα βοηθήσει σημαντικά την Δ.Ε.Ε η μετεξέλιξή της  σε Ανεξάρτητη Αρχή υπαγόμενη στον Υπουργό Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξεως, υπό την εισήγηση του Αρχηγού Α.Ε.Α.

Θα ήταν χρηστική η διασύνδεση και η συνεργασία της Δ.Ε.Ε με τα Τμήματα Μοριακής Βιολογίας αλλά και με άλλα σχετικά Τμήματα των Πανεπιστημίων.

Η Δ.Ε.Ε. μπορεί να ηγηθεί της ίδρυσης ενός διεθνούς οργανισμού που θα ενώνει όλα τα εγκληματολογικά εργαστήρια της Ε.Ε. υπό την ομπρέλα της Europol ή άλλου νέου οργανισμού.

Αναλυτικά η ομιλία του:

«Αισθάνομαι εξαιρετική τιμή να συμμετάσχω ως ομιλητής στην Ημερίδα της Ένωσής σας, της Ελληνικής Ένωσης Εγκληματολογικών Επιστημών.

Με χαρά μου βλέπω γύρω μου γνωστές –οικείες- φυσιογνωμίες ανθρώπων με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί κατά το παρελθόν, εγώ ως ηγέτης της Ελληνικής Αστυνομίας και πολλοί από σας, ως στελέχη της εγκληματολογικής υπηρεσίας.

Συνεργαστήκαμε τότε ιδιαίτερα εποικοδομητικά και ζήσαμε μαζί στιγμές μεγάλες στην αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας του ελληνικού λαού (κι όχι μόνο σε περιπτώσεις καθαρά εγκληματολογικές αλλά και σεευρύτερου αστυνομικού ενδιαφέροντος).

Δεν μπορεί να μη θυμηθώ και να μην αναφερθώ σε περιπτώσεις που είχαν ‘ξεσηκώσει’ τότε το Πανελλήνιο και προέκυπτε ως αδήριτη η ανάγκη αποκατάστασης του αισθήματος δικαίου των πολιτών.

 Όπως για παράδειγμα, το πενταπλό φονικό του Αγρινίου, η κλοπή της εικόνας της Μονής Έλωνας, η δολοφονία των δύο καλογριών της Μονής Αρτοκωστά, τα «Ζωνιανά» και τόσες άλλες περιπτώσεις που με τις επιστημονικές εργαστηριακές εξετάσεις που κάνατε τότε  βρέθηκαν οι δράστες και φωτίστηκαν οι πτυχές των εγκλημάτων. (Θυμάμαι τότε την ανακούφιση που ένιωθα όταν με ενημέρωνε τηλεφωνικά για τα αποτελέσματα ο Διευθυντής της ΔΕΕ συνήθως κατά τις 4 τη νύχτα που ολοκληρώνονταν οι εξετάσεις …).

Δεν ξεχνάω επίσης άλλες ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις όπως της εξάρθρωσης τρομοκρατίας, μεγάλων εγκλημάτων του σκληρού εγκλήματος, των πυρκαγιών του 2006 και του 2007, της πτώσης του αεροσκάφους του ‘Ηλιος», κατά τις οποίες οι οικείοι των ανθρώπων που χάθηκαν μπόρεσαν – με την καταλυτική συνδρομή του επιστημονικού στοιχείου της ΔΕΕ- μέσα σε μια εβδομάδα να πάρουν ‘ταυτοποιημένη’ τη σορό του δικού τους ανθρώπου…

Αυτά και το γεγονός ότι, οι περισσότεροι από εκείνους τους συνεργάτες είναι μέλη της Ένωσης και βρίσκονται εδώ, με κάνουν να αισθάνομαι κατά κάποιον τρόπο και εγώ «μέλος» - κάτι σαν επίτιμο μέλος, θα έλεγα- της Ένωσης                                                     

Το έγκλημα, σύμφυτο με την ανθρώπινη φύση -χωρίς αναστολές και έχοντας στη διάθεσή του άφθονα ‘μέσα’- έκανε, κάνει και θα κάνει πάντοτε αισθητή την παρουσία του. Η συντεταγμένη Πολιτεία, εκφράζοντας την επιθυμία και την ανάγκη της συντριπτικής πλειοψηφίας των μελών της κοινωνίας  για αντιμετώπισή του, είναι απέναντί του, σ’ έναν αέναο αγώνα, αν όχι να το εξουδετερώσει πλήρως, τουλάχιστον να το περιορίσει αισθητά.

Ενώ όμως,  η πάλη αυτή στο πέρασμα του χρόνου εμπεριέχει τις ίδιες ‘αντιφάσεις’ δε γίνεται πάντα με τους ίδιους όρους, αφού το έγκλημα δεν είναι καθόλου γραμμικό στην εξέλιξή του, στα μέσα του, στις εκφάνσεις του κλπ.  Ειδικά, τώρα σε καιρούς παγκοσμιοποίησης, σε περίοδο κρίσης, κ.τ.τ. το έγκλημα γίνεται διαρκώς πολυπλοκότερο, ‘απανθρωπότερο’, καταστροφικότερο.

 Η κρίση το ευνοεί ποικιλοτρόπως. Ποια κρίση όμως; Προφανώς όχι μόνον η οικονομική, δηλαδή η δημοσιονομική, χρηματοοικονομική και αναπτυξιακή.

Ούτε μόνον η κοινωνική που αφορά τα εισοδήματα, την ανεργία, την κοινωνική συνοχή, τη φτώχεια, ούτε μόνον η πολιτική που είναι κρίση αντιπροσώπευσης και παραμέτρων του κομματικού συστήματος, αλλά πρωτίστως η κρίση των θεσμών, συσχετισμών κλπ.

      Μιλάμε για μια κρίση που είναι συνολική και αφορά τα πάντα. Αφορά το έθνος, τους πολιτικούς θεσμούς, την οικονομία, την κοινωνία, τις αξίες, τις συμπεριφορές…

Άλλωστε, η κρίση δεν είναι μόνον ελληνική, είναι πανευρωπαϊκή, είναι διεθνής και τα σημάδια μιας ανήσυχης αίσθησης του κόσμου αρχίζουν να πυκνώνουν….  Έτσι το έγκλημα βρίσκει προσφορότερο έδαφος, και είναι ευνόητο πως η αντιμετώπισή του συνδέεται με τη δημοκρατία, με την ελευθερία, με την ασφάλεια, δηλαδή με μεγάλες αξίες και κατακτήσεις των δυόμισυ τελευταίων αιώνων της νεώτερης εποχής που δυστυχώς τίθενται εν αμφιβόλω τώρα μέσα σε ένα μετανεοτερικό –και μάλιστα διεθνοποιημένο, παγκοσμιο-ποιημένο πλαίσιο…

Το έγκλημα στοιχίζει πολύ, πάρα πολύ. Κοστίζει σε ζωές, σε υγεία, σε οικονομία και περιουσία και είναι πρωταρχικό καθήκον της Πολιτείας να το καταπολεμήσει για να εξασφαλιστεί η κοινωνική γαλήνη και να εμπεδωθεί το αίσθημα ασφάλειας των μελών του κοινωνικού συνόλου, ώστε να μπορεί ο πολίτης να ζει, να κινείται, να δραστηριοποιείται, να δημιουργεί ανεμπόδιστα. Αυτό θέλει η Δημοκρατία μας.

    Δεν είναι εύκολο το έργο. Στις μέρες μας οι πληροφορίες και άλλες αστυνομικές-ανακριτικές μέθοδοι έχουν χάσει πολλή απ’ τη δύναμή τους. Από την άλλη μεριά, το Δίκαιο απαιτεί –ορθώς- ιδιαίτερο σεβασμό στα δικαιώματα του κατηγορουμένου, με ό,τι αυτό σημαίνει. Γι’ αυτό οι αποδείξεις της ενοχής ή της αθωότητας του κατηγορουμένου πρέπει να είναι στέρεες.

Τέτοιες στέρεες, αξιόπιστες αποδείξεις  προκύπτουν –σχεδόν αποκλειστικά, πλέον-  από την ορθή  επιστημονικο-τεχνική  διαχείριση των ‘τόπων, πραγμάτων, ανθρώπων’ των εγκλημάτων, με συλλογή κατά την  αυτοψία  ιχνών και πειστηρίων και αξιοποίηση στοιχείων που αποτελούν «αδιάψευστους μάρτυρες» και τελικά σοβαρές έως αδιάσειστες-ακλόνητες αποδείξεις.

Το συγκριτικό  πλεονέκτημα των ‘αψευδών μαρτύρων’  έναντι  των  λοιπών  αποδεικτικών  μέσων,  μαρτυριών  κ.λπ.,  είναι προφανές. Η ομολογία του κατηγορουμένου εύκολα αλλάζει, το ίδιο και οι μαρτυρικές καταθέσεις, οι οποίες -ούτως ή άλλως- βασίζονται  σε  υποκειμενικά  στοιχεία,  όπως η ικανότητα αντίληψης, ο χρόνος συνειδητοποίησης, το σημείο  παρατήρησης, η καλή λειτουργία οργάνων αντίληψης, ο φωτισμός,  μορφωτικό  και νοητικό επίπεδο, προσωπικά βιώματα και συνειδησιακές δυνάμεις ένταση  της  στιγμής,  φόβος, κλπ.

Αντίθετα, τα «ευρήματα»-ίχνη και πειστήρια, δεν λησμονούν και δεν ‘ελίσσονται’, δεν  απειλούνται και  δεν  εκβιάζονται. Δεν υποβάλλονται και  δεν  χρηματίζονται,  και –εν πάσει περιπτώσει- δεν  εμπεριέχουν  υποκειμενικά  στοιχεία,  αλλά  πραγματικά –αντικειμενικά και ‘ανύποπτα’.

Αυτά τα στοιχεία με μια ορθή  διακίνηση και  επιστημονικο-τεχνική  αξιοποίηση (εξέταση, ανάλυση, ερμηνεία και αξιολόγηση), μας οδηγούν στην αντικειμενική εκείνη πληροφόρηση που είτε θα επιβεβαιώσει ή ενισχύσει, είτε  θα διαψεύσει ή καταρίψει  τους   ισχυρισμούς  υπόπτων, καταθέσεις θυμάτων/μαρτύρων  ή/και  θα  συσχετίσει  ή  θα  αποκλείσει  υποθέσεις  ή  συμβάντα μεταξύ τους,  ή ακόμη θα συνδέσει θύματα ή/και υπόπτους με συγκεκριμένους χώρους κλπ.  και κατά συνέπειαν, αποτελούν  τους μόνους  αξιόπιστους  φορείς  της πραγματικής αλήθειας που είναι και το ζητούμενο για την ορθή απονομή της δικαιοσύνης.

Γνωρίζω πως το έργο αυτό, της αξιοποίησης τέτοιων στοιχείων, το διεξάγει κυρίως η ΔΕΕ και μάλιστα με ιδιαίτερη επιτυχία –παρά τους περιορισμένους πόρους σε χρήμα, μέσα, ανθρώπους- αξιοποιώντας αποτυπώματα, όπλα, εργαλεία και κλειδιά, βιολογικά υλικά, έγγραφα-έντυπα γενικά, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ήχους-φωνές, βίντεο, εικόνες, εκρηκτικούς μηχανισμούς, γυαλιά, χρώματα, πελματικά εντυπώματα κλπ., έχοντας στις τάξεις της στελέχη με υψηλή εξειδίκευση -εκπαιδευμένα κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη Χώρα μας και στο Εξωτερικό- που διαθέτουν το  απαιτούμενο επιστημονικό  υπόβαθρο και το ζήλο που χρειάζεται για τη δουλειά που κάνουν.

Πρέπει δε να τονίσω εδώ πως η επιστημονικοτεχνική εκμετάλλευση-αξιοποίηση των στοιχείων αυτών δεν έχει να κάνει μόνο με τη διαλεύκανση των πτυχών ενός εγκλήματος (αποκάλυψη δραστών κλπ.), αλλά και με τη δικαστική του τεκμηρίωση, με ευθύνη βεβαίως των επί τούτω ειδικώς καταρτισθέντων-εκπαιδευθέντων επιστημόνων εγκληματολόγων, που ενσαρκώνουν κατά μεγάλο ποσοστό αυτό που καλείται «Επιστημονική Αστυνομία και Ανακριτική.    

Στο ίδιο έργο όμως συνδράμετε άμεσα ή έμμεσα κι εσείς, τα μέλη της Ένωσης Εγκληματολογικών Επιστημών, με τις  επιστημονικές εργαστη-ριακές και λοιπές εξετάσεις, αναλύσεις, διερευνήσεις και αποφάνσεις εν τέλει στις πραγματογνωμοσύνες σας.

Εξάλλου, όπως βλέπω πολλά εν ενεργεία στελέχη της ΔΕΕ πλαισιώνουν ως μέλη την Ένωσή σας, που μαζί με τα παλιότερα ενδυναμώνουν το μεγάλο κύρος που έχει ο επιστημονικός τούτος φορέας.  Θέλω δε να πω, πως χαίρομαι ιδιαίτερα που οι ‘βετεράνοι’ ειδικοί του εγκληματολογικού, με τη συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία, βρίσκονται εδώ ενεργοποιημένοι κι έτσι η εμπειρία-χρυσάφι δεν πάει χαμένη… 

Εδώ θα κάνω μια παρένθεση και θα επανέλθω και πάλι στους καιρούς της Αρχηγίας μου. Είχα από νωρίς καταλάβει πόσο μεγάλη ήταν-είναι η προσφορά της Εγκληματολογικής Υπηρεσίας, γιαυτό έδωσα ιδιαίτερη προσοχή στη ‘λειτουργικότητά’ της και την ενίσχυσα ικανά τότε και σε ανθρώπινο δυναμικό και σε μέσα και πόρους, ώστε να διατηρήσει και να αυξήσει τα υψηλά στάνταρς στην απόδοσή της. (Ήταν και καλοί καιροί, βέβαια,  τότε σε σχέση με το σήμερα κι όλο το Υπουργείο το είχαμε κάνει ένα ‘εργοτάξιο’…).

Είχα δώσει μεγάλο βάρος στην αναδιάρθρωσή της ΔΕΕ με την ίδρυση εγκληματολογικών τμημάτων σε κάθε αστυνομική διεύθυνση των Περιφερειών της Ελλάδας. Η δημιουργία ενός εγκληματολογικού γραφείου με πλήρη δομή σε κάθε αστυνομική διεύθυνση μπορεί να λύσει πολλά προβλήματα, σε τοπικό επίπεδο, ενώ τα σοβαρά θα διαχειρίζονται σε κεντρικό επίπεδο.

Θα ήθελα στο σημείο αυτό να υποβάλλω κάποιες προτάσεις μου για την πιο εύρυθμη λειτουργία της ΔΕΕ. Πιστεύω ότι θα  παίξει σημαντικό ρόλο η μετεξέλιξή της σε Ανεξάρτητη Αρχή υπαγόμενη στον Υπουργό Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξεως, υπό την εισήγηση του Αρχηγού Α.Ε.Α.

Επίσης, θα ήταν χρηστική η διασύνδεση και η συνεργασία με τα Τμήματα Μοριακής Βιολογίας αλλά και με τα Τμήματα Πανεπιστημίων, τα αντικείμενα των οποίων έχουν σχέση με τη Δ.Ε.Ε.

Πιστεύω ακράδαντα ότι η Δ.Ε.Ε. μπορεί να ηγηθεί της ίδρυσης ενός διεθνούς οργανισμού που θα ενώνει όλα τα εγκληματολογικά εργαστήρια της Ε.Ε. υπό την ομπρέλα της Europol ή άλλου νέου οργανισμού.

Θα ήθελα να τονίσω, παράλληλα, ότι πιστεύω στην εξωστρεφή λειτουργία τόσο της ΔΕΕ όσο και της Ένωσης σας, όπως κάνετε σήμερα με απόλυτη επιτυχία.

     Παρακολουθώ αδιαλείπτως τις δράσεις της ΔΕΕ , αλλά και τις δραστηριότητες της Ένωσής σας. Γνωρίζω πως τα μέλη σας ενσωματώνουν διαρκώς και άμεσα κάθε νέα εξέλιξη στο διεθνές γίγνεσθαι, αναφορικά με τον εξειδικευμένο επιστημονικό τομέα που έκαστος πραγματεύεται, ώστε -ακολουθώντας μεθόδους διεθνώς αναγνωρισμένες, επιστημονικά τεκμηριωμένες και δικαστικά παραδεκτές- οι «αποφάνσεις» να είναι όσον το δυνατόν πιο αξιόπιστες.

Ξέρω πως το έργο σας είναι δυσκολότερο από όσο φαίνεται. Αλλά, όπως είπε ο Σεφέρης, «Δεν υπάρχει βασιλικός δρόμος που να οδηγεί στην ποίηση».  Συνεχίστε λοιπόν τον αγώνα σας τον καλόν ως Δικαστικοί Πραγματογνώμονες & Τεχνικοί Σύμβουλοι, ενσαρκωτές  εφαρμοσμένων-εργαστηριακών εγκληματολογικών επιστημών, για το καλό της κοινωνίας.

Γνωρίζω καλά τους σκοπούς της Ένωσης, θα εστιάσω όμως σε αυτόν της «υποβοήθησης των αρμόδιων Δημόσιων Υπηρεσιών ή Αρχών, καθώς και η συνεργασία με Πανεπιστημιακές Σχολές κλπ.,», παροτρύνοντάς σας να κατευθύνετε τις ενέργειές σας στο να ‘πείσετε’ τα αρμόδια Υπουργεία, όπως αυτά της Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, τουλάχιστον επί θεμάτων εφαρμοσμένων εγκληματολογικών επιστημών να ζητούν τις προτάσεις και συμβουλές σας για την καλύτερη ερμηνεία και αντιμετώπιση του εγκληματικού φαινομένου.

Προσωπικά θα με βρείτε –και ως μέλους της Βουλής- σταθερό αρωγό και συμπαραστάτη στους σκοπούς και δραστηριότητές σας -και τώρα και στους επόμενους ‘τόνους’ της πολιτικής μου πορείας…

_