Χάρης Μπουκουβάλας: Κύριοι εκπρόσωποι των κομμάτων, θα σας πω τι να μη μας πείτε για το επικίνδυνο των αστυνομικών

Ο νομικός σύμβουλος της ΠΟΑΣΥ, Χάρης Μπουκουβάλας

Καθώς νομοθετικό κείμενο ελλείπει, κατ’ αντικειμενικό, απαλλαγμένο κάθε υποκειμενικής απόχρωσης ορισμό, ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ νοείται η εργασία που δυνητικά εκθέτει τον εργαζόμενο σε
έμμεσο και βίαιο βλαπτικό παράγοντα που επιφέρει απώλεια ζωής ή σωματικής ή ψυχικής ικανότητας. Ως ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΗ νοείται η εργασία που κατά χρόνιο ερεθιστικό παράγοντα, δυνητικά δημιουργεί παθολογικά αίτια για εκδήλωση κάποιας νόσου (όπως ενδεικτικά νοσήματα αναπνευστικού, σύνδρομο κόπωσης λόγω εναλλασσόμενου ωραρίου, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις κα).

    Από το πλέγμα των νομοθετικών διατάξεων, κυρίως μετά το 1984 με τη σύσταση της ΕΛ.ΑΣ και την ενιοποίηση σε ένα Σώμα, όπως εξειδικεύονται με τους εκτελεστικούς του άρθρου 45 του Συντάγματος νόμους, συνάγεται η σπουδαιότητα της αποστολής των Σωμάτων Ασφαλείας, με αρμοδιότητα την τήρηση της δημόσιας τάξης και κρατικής ασφάλειας, ειδικότερη έκφανση της οποίας αποτελεί η πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος.
    Για την εκπλήρωση αυτής της συνταγματικής αποστολής, τα Σ.Α. αποτελούν στρατιωτικώς οργανωμένα Σώματα, με αυστηρή ιεραρχική δομή και λειτουργία. Λόγω δε και της ιδιαίτερα επικίνδυνης αποστολής τους, συνεπαγόμενης σε εμπλοκές, σε γυμνάσια, σε ασκήσεις, σε σύγκρουση με το οργανωμένο έγκλημα, τελούν σε ιδιαίτερο εξουσιαστικό καθεστώς, που δικαιολογεί τις ιδιαίτερες υπηρεσιακές και εξωυπηρεσιακές τους υποχρεώσεις, αλλά και τις απολύτου χαρακτήρα απαγορεύσεις, που καθιστούν επιτρεπτούς τους ειδικούς περιορισμούς  των ατομικών δικαιωμάτων των Αστυνομικών, περιορισμοί που δεν θα ήταν ανεκτοί αν επιβάλονταν στους λοιπούς πολίτες (ενδεικτικά αναφέρουμε την απόλυτη απαγόρευση στην απεργία, στις εκδηλώσεις υπέρ ή κατά πολιτικών κομμάτων, στο δικαίωμα συνάθροισης, συνένωσης κα).
    Από τις ίδιες διατάξεις, συνάγεται ότι αντιστάθμισμα των απαγορεύσεων και ιδιαιτερεοτήτων αυτών, που μαρτυρούν αυξημένους κινδύνους για τη ζωή και τη σωματικής τους ακεραιότητα, αλλά και ταυτόχρονη αναγνώριση της σημασίας της αποστολής που επιτελούν, αποτελεί και η ιδιαίτερη μισθολογική μεταχείριση που επιφυλάσσει ή πρέπει να επιφυλάσσει ο κοινός νομοθέτης, ώστε οι αποδοχές τους να είναι επαρκείς για την αξιοπρεπή τους διαβίωση και ανάλογες της αποστολής τους για το Κράτος.
    Την ιδιαίτερη μισθολογική μεταχείριση αναγνωρίζει και προστατεύει και η σύγχρονη τάση της νομολογίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων της Χώρας, η οποία απερίφρατα πλέον χαρακτηρίζει το επάγγελμα του Αστυνομικού ως “επικίνδυνο” και τις συνθήκες ασκήσεώς του ως “ιδιαίτερες”, τολμώντας μάλιστα να κυρήξει μηνημονιακούς νόμους ως αντισυνταγματικούς και να ανατρέψει τη χαραχθείσα και εν πολλοίς επιβληθείσα από ευρωπαικούς ή διεθνείς παράγοντες δημοσιονομική πολιτική! Τα αποτελέσματα αυτών των “νομολογιακών φάρων” είναι νωπά και ευτυχώς τα γευόμαστε τώρα!

    Με αυτά τα αδιαμφισβήτητα δεδομένα, δεν καταλείπεται η παραμικρή αμφιβολία ότι το επάγγελμα του αστυνομικού είναι επικίνδυνο και μάλιστα εγγενώς, γιατί το έγκλημα είναι σύνθετο, πολισχιδές, εξελικτικό, διαρκώς μεταλλασσόμενο και απρόβλεπτο, καθιστώντας το έργο αυτών που το διώκουν εξαιρετικά δύσκολο, κυριολεκτικά επικίνδυνο. Συνεπώς, το πρώτο ερώτημα της ημερίδας (εάν είναι το επάγγελματα του αστυνομικού επικίνδυνο) απαντάται εύκολα και απερίφραστα: ΝΑΙ, το επάγγελμα του αστυνομικού είναι επικίνδυνο. Και κάπως έτσι θα τελείωνε, με ομοφωνία, πιστεύω, απ’ όλους τους καλεσμένους η ημερίδα και θα απολαμβάναμε της φιλοξενίας της ΠΟΑΣΥ μια ώρα αρχήτερα.
    Όμως, υπάρχει και δεύτερο ερώτημα. Γιατί;;;
    Ανασκοπούσα την ευρωπαική νομοθεσία και με έκπληξη διαπίστωσα τούτο:
υπάρχουν Κράτη, ισχυρά Κράτη, όπως η Αυστρία, η Μ. Βρετανία, η Φινλανδία που αναγνωρίζουν το αστυνομικό επάγγελμα ως επικίνδυνο και το μισθοδοτούν ως τέτοιο, με πρόβλεψη αντίστοιχου επιδόματος. Υπάρχουν άλλα Κράτη, εξίσου πλούσια και ισχυρά, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία που το αναγνωρίζουν ως επικίνδυνο, χωρίς όμως την πρόβλεψη αντίστοιχου επιδόματος, αλλά με ειδική μισθολογική αντιμετώπιση. Υπάρχουν τέλος άλλα Κράτη που δεν προβλέπουν τίποτα. Μεταξύ αυτών η Δανία, η Σουηδία, η Ιρλανδία.
    Άραγε σ’ αυτές τις προηγμένες Χώρες η αποστολή της Αστυνομίας είναι τόσο διαφορετική, ώστε να εξαλοίφεται ο κίνδυνος; Ή το έγκλημα εκεί δια μαγείας αξαφανίζεται; Προφανώς ούτε το ένα συμβαίνει ούτε το άλλο.

    Ας είμαστε ειλικρινείς: είναι η ποιότητα του Κράτους αυτή που διευκολύνει ή δυσκολεύει την αστυνόμευσή του. Είναι η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, η σχέση των πολιτών με την Κεντρική Διοίκηση και την Αυτοδιοίκηση, η εμπέδοση του αισθήματος της αξιοκρατίας, της δημοκρατικής διακυβέρνησης, της χρηστής και φιλικής διοίκησης, της καλής και καθολικής παιδείας. Αυτό το καλό και φιλικό Κράτος ικανοποιεί και συστρατεύει τους πολίτες του, τους συσπειρώνει γύρω από Αρχές και πρακτικές που τους εμπνέουν να τις υπηρετήσουν, να οφελήσουν και να οφεληθούν.
    Τα αντίθετα συναισθήματα που γεννούν το κακό Κράτος, η επιβολή αυθαίρετης, διευθαρμένης, αναξιοκρατικής, αναποτελεσματικής και αδιέξοδης εξουσίας εξοργίζουν τους πολίτες, τους ωθούν να αντιδρούν πλέον στα πάντα, επί δικαίω και αδίκω, να ξεσπούν απέναντι στο Κράτος και τους εκπροσώπους του και τελικά να στοχοποιούν την Αστυνομία και τα όργανά της, ως τον φορέα της κρατικής επιβολής, το βραχίωνα του Κράτους και το εκτελεστικό κατασταλτικό όργανό του. Αντί για τις εσφαλμένες χωρίς προοπτική και όραμα πολιτικές, τις στενοκέφαλες αποφάσεις, τις αλλοπρόσαλλες παλινδρομίσεις, τις αντιαναπτυξιακές επιλογές, τις πολύ συχνά ψευδείς και ιδεοληπτικές υποσχέσεις, που δόθηκαν για να μην τηρηθούν ποτέ, τις πουλημένες ιδεολογίες και τις προσωπικές φιλοδοξίες σε βάρος της κοινωνίας και των κομμάτων ακόμα, ο κόσμος αυτό που βλέπει (αντί όλων αυτών) είναι η εκτέλεση διαταγών είτε για ακραία καταστολή, είτε για στοχευμένη και προκλητική ανοχή εκ μέρους της Αστυνομίας. Η πρώτη θέτει τον Αστυνομικό απέναντι στα κοινωνικά στρώματα που και ο ίδιος ανήκει, απ’ τα οποία η οικογένειά του προέρχεται και της οποίας τις αγωνίες, τους προβληματισμούς αλλά και τα οράματα συχνά συμμερίζεται.
    Η δεύτερη τον απαξιώνει, τον οργίζει, τον εξευτελίζει.

    Αυτός λοιπόν είναι στην πραγματικότητα ο παράγων που κάνει το επάγγελμα του αστυνομικού επικίνδυνο. Και κάπως έτσι, το επάγγελμα του Αστυνομικού γίνεται διπλά επικίνδυνο: αφενός γιατί από τη φύση του είναι τέτοιο, καθώς η σύγκρουση με το έγκλημα εγκυμονεί πάντα και παντού τον απρόβλεπτο κίνδυνο, αφετέρου λόγω της ανεπάρκειας του Κράτους στη λήψη καθαρών πολιτικών θέσεων και στην επικοινώνησή τους, ώστε το ιδεολόγημα να είναι σαφές, ξεκάθαρο, αιτιολογημένο, και προκαθορισμένο και η Κοινωνία να το κρίνει με κριτήρια πολιτικά, να το στηρίξει ή να το απορρίψει.
    Αντ’ αυτού, καλείται η Αστυνομία να βγάλει τα κάστανα απ’ τη φωτιά, να σταθεί απέναντι στους πολίτες ακόμα και όταν αυτοί αντιδρούν σε κάτι δίκαιο, σε κάτι υπεσχημένο που δεν τηρήθηκε, σε ασαφείς, συγκεχυμένες, ή ακόμα και αντίθετες με τις ιδεολογίες των κομμάτων θέσεις και σε αποφάσεις δεν εκφράζουν το λαικό αίσθημα.
    Οι αντιδράσεις του κόσμου απέναντι σ’ αυτού του είδους την κρατική επιβολή καθιστούν, φίλες και φίλοι, το επάγγελμα του αστυνομικού αληθινά επικίνδυνο περισσότερο και από τη δίωξη του εγκλήματος και τη φροντίδα για την εξασφάλιση της εσωτερικής ειρήνης.

     Με αυτά τα δεδομένα, κύριοι εκπρόσωποι των κομμάτων, θα σας πω τι να μη μας πείτε:
οι μεν εκπρόσωποι των κομμάτων της συγκυβέρνησης μην μας αραδιάσετε τις νομοθετικές σας πρωτοβουλίες και τις κανονιστικές σας πράξεις με τις οποίες αγγίξατε μεγαλύτερα ή επιλύσατε μικρότερα αστυνομικά θέματα.
και εσείς με τη σειρά σας, κύριοι εκπρόσωποι των κομάτων της αντιπολίτευσης, μην μας πείτε τι δεν έκανε η Κυβέρνηση απ’ αυτά που έταξε, πού αστόχησε και τι θα κάνετε εσείς όταν (σύντομα κατά την πάγια πεποίθηση της εκάστοτε αντιπολίτευσης) έρθετε στην εξουσία.Τέλος, και οι τέσσερίς σας μην μας πείτε πόσο μας αγαπάτε, πόσο θαυμάζετε το έργο μας και πόσο στηρίζεστε στα στελέχη μας, για να υλοποιείσετε το πρόγραμμά σας.
    Και μη μας τα πείτε όλα αυτά όχι επειδή κατ ανάγκην δεν τα πιστεύετε, ή δεν έχετε ειλικρινείς και καλές προθέσεις. Αλλά μην μας τα πείτε, γιατί δεν τα πείτε καλύτερα από αυτό το βίντεο της ΠΟΑΣΥ που είδαμε στην αρχή και δεν θα τα εκφράσετε πιο εύγλωττα απ’ την εκκοφαντική σιωπή των 127 νεκρών μας. Αλλ ούτε και εμείς θα αιστανθούμε ελαφρύτερο τον κόμπο στο λαιμό και την ψυχή μας, όταν τους μνημονεύουμε κάθε χρόνο στο ετήσιο Μνημόσυνο, όταν βοηθούμε όσο μπορούμε τους εκατοντάδες τραυματισμένους αστυνομικούς ή όταν συναναστρεφόμαστεμε κάποιον απ’ τους χιλιάδες ταλιπωρημένους μάχιμους αστυνομικούς μας.
     Να μας πείτε, φίλοι πολιτικοί, αν προτίθεστε να κυβερνήσετε χρηστά, να νομοθετήσετε δίκαια, να ιεραρχήσετε αξιοκρατικά, να συγκρουστείτε τολμηρά με το κακό παρελθόν σας (όλοι σας). Αν έτσι κάνετε, ο κόσμος θα είναι μαζί σας και ο αστυνομικός θα περιοριστεί στη δίωξη του εγκλήματος, με την εδραία πεποίθηση ότι εκπληρώνει τη συνταγματική αποστολή του και αναλαμβάνει το μερίδιο του κινδύνου που πράγματι του αναλογεί και το οποίο αποδέχεται από την πρώτη στιγμή που μπαίνει στο Σώμα. Όχι και ένα πρόσθετο μερίδιο κινδύνου που εσείς του φορτώσατε, λόγω ανεπάρκειας.
    Μόνο σε αυτή τη βάση, μπορούμε να συζητήσουμε για το αν και πώς θα νομοθετήσουμε για τη αναγνώριση του αστυνομικού επαγγέλματος ως επικινδύνου.
    Η νομοθέτηση δεν είναι δύσκολη: με πάγια διάταξη νόμου, ώστε να μη μεταβάλλεται ανάλογα με τις ορέξεις ή τις πολιτικές σκοπιμότητες ενός υπουργού ή μιας κυβέρνησης, να οριστεί το  επάγγελμα του αστυνομικού ως επικίνδυνο και να υπαχθεί στον Πίνακα Β’ των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων της λίστας Κουτρουμάνη, κατά νομοθετική εξουσιοδότηση του νόμου Λοβέρδου (Ν. 3863/10), δηλαδή στις Ειδικότητες εργαζομένων ανεξάρτητα από το χώρο εργασίας που απασχολούνται. Με ταυτόχρονη διατήρηση των ασφαλιστικών ορίων του άρθρου 20 του ν. 3865/10, για να μην διακυβευτεί η κατάκτηση του ή 40 έτη υπηρεσίας ή 60ο έτος ηλικίας. Από εκεί και πέρα, παίξτε με τις εξαιρέσεις συγκεκριμένων κατηγοριών αστυνομικού προσωπικού ή υπηρεσιών. Και για να μην έχετε και δημοσιολογιστικό κόστος εξαιρέστε ακόμα και το επίδομα επικινδύνου των 150 ευρώ ή όσο θα είναι στο μέλλον. Μην ζητάτε όμως από εμάς άλλοθι, ότι εμείς τάχα προτείνουμε τέτοιου είδους περιορισμούς και εξαιρέσεις!  Και πρσέξτε  μήπως με όλ’ αυτά, νομοθετήσετε ένα άδειο πουκάμισο!
    Η διεκδίκηση στην Ομοσπονδία για την αναγνώριση του επαγγέλματος ως επικινδύνου έχει πια, μετά από τόσα χρόνια, ωριμάσει. Έχουμε βρεθεί από τους χώρους του ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, μέχρι τους δρόμους της Ομόνοιας στην Αθήνα, έχουμε γράψει κείμενα, έχουμε κάνει παραστάσεις σε κάθε αρμόδιο, χωρίς έπαρση, χωρίς υπερβολές, έχουμε οργανώσει ημερίδες, όπως η σημερινή διεκδικόντας το αυτονόητο!
Εμείς είμαστε πλέον έτοιμοι! Εσείς;
.