Ανυπεράσπιστοι από τους τοξικούς κινδύνους

Παράνομη αποθήκευση στερεών αποβλήτων μολύβδου, υγρά απόβλητα ελαιουργείων, διασυνοριακή μεταφορά αποβλήτων είναι μόνο μερικά από τα περιστατικά που αποκάλυψαν οι αυτοψίες των επιθεωρητών Περιβάλλοντος του αρμόδιου υπουργείου την περσινή χρονιά.

Μόνο για το 2015 το Σώμα Επιθεωρητών εισηγήθηκε την επιβολή προστίμων συνολικού ύψους 4,2 εκατομμυρίων ευρώ ύστερα από 48 περιπτώσεις αυτοψιών, παρά το
γεγονός ότι ο αριθμός των ελέγχων βαίνει σταδιακά μειούμενος τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της υποστελέχωσης του Σώματος, όπως επισημαίνει στο «Εθνος» η γενική διευθύντρια του Σώματος, Γεωργία Κοτίνη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της αρμόδιας Διεύθυνσης του υπουργείου Περιβάλλοντος, το μεγαλύτερο ποσοστό των εισηγούμενων προστίμων (71%) κυμαίνεται από 2.000 έως 50.000 ευρώ. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το πόσα απ΄αυτά τα πρόστιμα έχουν εισπραχθεί, δεδομένου ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι υποθέσεις φτάνουν στα δικαστήρια ύστερα από αιτήσεις αναστολής των ενδιαφερομένων. Ετσι, ενώ τα πρόστιμα βεβαιώνονται στις εφορίες, οι επιθεωρητές δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν με ακρίβεια τι εισπράττεται αφού δεν τους γνωστοποιούνται όλες οι αποφάσεις.
Στο μεταξύ το θέμα των περιβαλλοντικών παραβάσεων παραμένει εκρηκτικό καθώς οι καταγγελίες αλλά και τα ατυχήματα πληθαίνουν.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, οι... «Ράμπο» του περιβάλλοντος βρέθηκαν μπροστά σε ακόμα μία περιβαλλοντική «βόμβα», εξαιτίας της διαρροής 700 λίτρων φορμαλδεΰδης σε εταιρεία αποθήκευσης και διανομής εμπορευμάτων στον Ασπρόπυργο που λειτουργούσε χωρίς την προβλεπόμενη άδεια για επικίνδυνα υλικά και χωρίς απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Κατά την αυτοψία βρέθηκαν 20 δεξαμενές με φορμαλδεΰδη, οι οποίες φυλάσσονταν χωρίς να τηρούνται οι προβλεπόμενες συνθήκες ασφαλείας.

Ο δημοτικός σύμβουλος Ασπροπύργου Αντ. Κοναξής

Θαμμένα απόβλητα
Και αυτή δεν ήταν η μοναδική φορά που οι επιθεωρητές βρέθηκαν ενώπιον σημαντικού τοξικού κινδύνου. Το καλοκαίρι είχε εντοπιστεί μεγάλη ποσότητα βιομηχανικών αποβλήτων θαμμένα σε περιοχή της όχθης του Ασωπού, μόλις 200 μέτρα από το κέντρο του Συκαμίνου Ωρωπού. Η αυτοψία διενεργήθηκε ύστερα από καταγγελίες, ενώ οι έρευνες συνεχίζονται καθώς οι αναφορές έκαναν λόγο για ολόκληρα βαρέλια αποβλήτων που είχαν μεταφερθεί με φορτηγά και θάφτηκαν στην περιοχή.
Επιπλέον οι κάτοικοι της Δυτικής Αττικής θυμούνται ακόμα τη μεγάλη πυρκαγιά σε Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών στον Ασπρόπυργο που είχε γεμίσει με τοξικό νέφος την περιοχή. Ακόμα και μετά την πυρκαγιά στην περιοχή παρέμεναν πάνω από 140.000 κυβικά μέτρα αποβλήτων και για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης χρειάστηκε να δεσμευτεί ποσό ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ από το «Πράσινο Ταμείο».
Την ίδια στιγμή εξαιτίας της έλλειψης εθνικού σχεδιασμού για τη διενέργεια περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων δεν υπάρχει ενιαίο «ποινολόγιο» για τους παραβάτες και έτσι πολλές φορές για παρόμοιες παραβάσεις άλλο ύψος προστίμων εισηγούνται οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος του υπουργείου και άλλο οι ελεγκτές των Περιφερειών.
Τα ζητήματα αυτά αναμένεται να επιλύσει η διαμόρφωση Εθνικού Σχεδίου Περιβαλλοντικών Επιθεωρήσεων που εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμο έως το τέλος της χρονιάς. Στόχος είναι να κατανείμει τους περιβαλλοντικούς ελέγχους μεταξύ όλων των ελεγκτικών μηχανισμών της χώρας σε συνεργασία με τις περιφερειακές περιβαλλοντικές υπηρεσίες. Παράλληλα θα καθορίζει ενιαίους συντελεστές υπολογισμού προστίμων.

Επίσης στο Σχέδιο, το οποίο θα ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια, θα συμπεριληφθεί μητρώο με όλες τις δραστηριότητες και τα έργα που πρέπει να ελέγχονται σε τακτική βάση.
Σύμφωνα, πάντως, με τα επίσημα στοιχεία, οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος το 2015 διενήργησαν 136 αυτοψίες έναντι 145 την προηγούμενη χρονιά και 164 το 2013.
Η συντριπτική πλειονότητα των ελέγχων έγινε σε μονάδες διαχείρισης στερεών αποβλήτων, ενώ οι επτά στις δέκα περιπτώσεις αφορούσαν σε δραστηριότητες του ιδιωτικού τομέα. Τις περισσότερες φορές η αυτοψία διενεργήθηκε ύστερα από επώνυμες καταγγελίες πολιτών και αναφορές (30%) και εισαγγελικές παραγγελίες (27%). Τα αιτήματα αυτών των κατηγοριών μάλιστα είναι τόσο πολλά που ο χρόνος που απομένει για τη διενέργεια τακτικών προγραμματισμένων ελέγχων είναι ελάχιστος.

Μόλις 27
Και αυτό γιατί το Σώμα είναι σημαντικά αποδυναμωμένο τα τελευταία χρόνια, με τον αριθμό των επιθεωρητών Περιβάλλοντος να έχει μειωθεί δραματικά λόγω συνταξιοδοτήσεων αλλά και υπηρεσιακών μετακινήσεων. Αποτέλεσμα είναι σήμερα οι επιθεωρητές να μην ξεπερνούν τους 27 για όλη την Ελλάδα.
Επιπλέον για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν υποχρεωμένοι να προπληρώνουν οι ίδιοι τα έξοδα των μετακινήσεών τους καθώς οι δαπάνες του Σώματος δεν καλύπτονταν πλέον από το ΕΣΠΑ αλλά από τον προϋπολογισμό του υπουργείου και οι αποζημιώσεις δίνονταν με καθυστέρηση.

Μόλις πριν από λίγους μήνες ψηφίστηκε διάταξη σύμφωνα με την οποία μέρος των εισπραττόμενων προστίμων που επιβάλλονται εγγράφεται ως πίστωση σε ειδικό κωδικό που συστήνεται στον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Περιβάλλοντος για την κάλυψη δαπανών διενέργειας ελέγχων και επιθεωρήσεων.
Δεν είναι όμως μόνο οι έλεγχοι και οι αυτοψίες που καλούνται να κάνουν κάθε χρόνο οι επιθεωρητές αφού στα καθήκοντά τους συγκαταλέγεται και η κλήση τους ως μάρτυρες στα δικαστήρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο για το 2015 οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος έλαβαν πάνω από 150 κλήσεις, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για το 2016 έχει ήδη φτάσει τις 200.
ΜΑΡΙΑ ΛΙΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ
Αγωνία στους κατοίκους για τις φωτιές στα εργοστάσια
Κραυγή αγωνίας «πνίγει» τους κατοίκους Ασπροπύργου. Οι συνεχείς φωτιές σε εργοστάσια και δημόσιους χώρους, η κάπνα που αναδύεται και οι αναζωπυρώσεις μικρής ή μεγάλης έκτασης ανησυχούν καθημερινά τους πολίτες. Σταγόνα που ξεχείλισε το... ποτήρι έγινε η πρόσφατη (σ.σ.: την περασμένη εβδομάδα) διαρροή φορμαλδεΰδης από δεξαμενή σε εταιρεία αποθήκευσης και διανομής εμπορευμάτων στην βιομηχανική ζώνη.

Η Δημοτική Αρχή κρούει τον «κώδωνα του κινδύνου» και καταγγέλλει τόσο την αδιαφορία της Πολιτείας όσο και την έλλειψη ελεγκτικού μηχανισμού. «Οι έλεγχοι δεν είναι αρκετοί, διότι το προσωπικό δεν επαρκεί», αναφέρει στο «Εθνος» ο δημοτικός σύμβουλος Ασπροπύργου, Αντώνης Κοναξής. «Φανταστείτε ότι το αστυνομικό μας τμήμα έχει τρεις βάρδιες των οκτώ ατόμων για δώδεκα περιοχές. Είμαστε ένας δήμος των 12.000 στρεμμάτων. Πού να πρωτογίνει έλεγχος», αναρωτιέται. Επίσης, ανησυχούν για το είδος των υλικών που φυλάσσεται τελικά σε καθένα από τα εργοστάσια και τις αποθήκες. «Υπάρχουν εταιρείες που πήραν πρωτοβουλίες πέρα από όσα τους επιτρέπονται βάσει άδειας. Δεν έχουμε την τεχνολογική δυνατότητα να διαχειριστούμε επικίνδυνα υλικά», υπογραμμίζει η αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος Ασπροπύργου, Ελένη Βερούτη. Αλλωστε η περιοχή διαθέτει πλήθος βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων με αποτέλεσμα να είναι, όπως λένε, «ιδιαίτερα επιβαρυμένη». Ζητούν να ληφθούν μέτρα, ώστε να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω η κατάσταση, τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και για την υγεία των πολιτών.
Ανήσυχοι είναι και οι ίδιοι οι κάτοικοι Ασπροπύργου. Φοβούνται τις επιπτώσεις που έχουν οι ανά τακτά χρονικά διαστήματα αναζωπυρώσεις σε εστίες φωτιάς στην γύρω περιοχή. Δεν αναφέρονται αποκλειστικά στα εργοστάσια που τους κυκλώνουν, αλλά και στη δράση των Αθιγγάνων, οι οποίοι -όπως καταγγέλλουν- καίνε διάφορα αντικείμενα και, κυρίως, καλώδια για να αποσπάσουν ποσότητες χαλκού.
Επίσης, μιλούν για μόλυνση της ατμόσφαιρας, της θάλασσας, αλλά και για τις ασθένειες (καρκίνους, άσθμα κ.λπ.) που μπορεί να εκδηλωθούν στους ίδιους και τα παιδιά τους. Πολλοί από αυτούς αρνούνται να παραμείνουν στον Ασπρόπυργο και ψάχνουν τρόπους να αλλάξουν τόπο κατοικίας. Και για όλα τους τα αιτήματα καταφεύγουν στον δήμο, ο οποίος ζητά άνεση κρατική παρέμβαση.

Η περιοχή είναι επικίνδυνη
Μαρία, 23 ετών: Ο Ασπρόπυργος πιστεύω ότι δεν θα έπρεπε καν να κατοικείται. Η περιοχή είναι πολύ επικίνδυνη πλέον σε όλα τα επίπεδα και κυρίως στο θέμα της οικογένειας. Προσωπικά, δεν έχω καμία πρόθεση να κάνω οικογένεια σε αυτή την πόλη. Δεν θα μπορούσα να τα μεγαλώσω σε τέτοιο περιβάλλον. Εάν μπορούσα θα εξαφανιζόμουν.

Φοβάμαι για τα παιδιά μου
Σοφία Καπουσίδου, οικιακά: Είμαι από το Καζακστάν και ζω 20 χρόνια στην Ελλάδα. Εχω τρία παιδιά και φοβάμαι για την υγεία τους. Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολη τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον όμως το περιβάλλον θα έπρεπε να το κρατάμε καθαρό. Στον Ασπρόπυργο γίνεται το ακριβώς αντίθετο. Μακάρι να μπορούσα να μετακομίσω σε άλλη πόλη.

Και κοινωνικό το πρόβλημα
Δημήτρης, συνταξιούχος: Εχουμε μεγάλο πρόβλημα όχι μόνο περιβαλλοντικό, αλλά και κοινωνικό. Εχω ένα εγγονάκι και ανησυχώ για την υγεία του. Ομως, ο Ασπρόπυργος έχει μάθει να ζει με τις βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται εδώ. Το μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργείται από τους Αθίγγανους που δρουν ανεξέλεγκτοι στην περιοχή μας.



ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΥΡΙΤΣΗ
Φωτογραφίες: Χάρης Γκίκας

ΕΘΝΟΣ
.