πιο ευάλωτων.
Η τελευταία έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας για την κατάσταση στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Ελλάδας επιβεβαιώνει ότι η ζωή των προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα μετά την εφαρμογή της αμφισβητούμενης ευρωτουρκικής διακήρυξης για το προσφυγικό έχει μετατραπεί σε καθημερινή άσκηση επιβίωσης.
Βρισκόμαστε στον δεύτερο χρόνο προσφυγικής κρίσης, θα έπρεπε η κατάσταση να είναι πολύ καλύτερη, δεν γίνεται να σχεδιάζουμε και να συζητάμε ακόμα σκηνές και κοντέινερ σε απομακρυσμένες περιοχές για τους πρόσφυγες, αυτά είναι μόνο λύσεις ανάγκης.
Δεν γίνεται να κινούμαστε συνεχώς με δικαιολογίες, ο αριθμός των προσφύγων στη χώρα είναι αυτός ενός μεσαίου μεγέθους ποδοσφαιρικού σταδίου μιας μεγάλης ευρωπαϊκής πόλης.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει αναγνωρίσει τη διάσταση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και πιέζει από την αρχή ώστε να αντιμετωπιστεί ως ευρωπαϊκό ζήτημα το προσφυγικό. Αλλά στο ελληνικό κράτος ανήκει η επιστασία της διαχείρισης και της εξασφάλισης των δικαιωμάτων.
Στο τεχνικό και οικονομικό κομμάτι πρέπει να βοηθήσει ουσιαστικά η Ε.Ε. και να δούμε πού μπορούν να βοηθήσουν οι ΜΚΟ, πού μπορούν να βοηθήσουν οι εθελοντές, που έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά.
Εξαρχής παρουσιάστηκε όμως έλλειψη συντονισμού και σήμερα τα πράγματα κινούνται βασανιστικά αργά στους τομείς της υποδοχής και του ασύλου. Η προσπάθεια για την ένταξη των προσφυγόπουλων στα σχολεία είναι ενθαρρυντική βέβαια.
Η έρευνα της οργάνωσης καταγράφει πολύ σοβαρές ελλείψεις σε ό,τι αφορά την πληροφόρηση των προσφύγων, την ασφάλειά τους και ιδίως την ασφάλεια των ευάλωτων ομάδων.
Είδαμε ανθρώπους με σοβαρά προβλήματα υγείας, κάποιους σε αναπηρικά αμαξίδια, γυναίκες και ανήλικους που εκτίθενται καθημερινά στον φόβο της σεξουαλικής κακοποίησης ή οικογένειες να ζουν σε πολύ κακές συνθήκες, δίπλα σε εστίες παραβατικότητας που έχουν αφεθεί ν’ αναπτυχθούν στους καταυλισμούς.
Το ζήτημα της ασφάλειας είναι κρίσιμο και είναι από τα πρώτα που βάζουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες. Συστηματικά δεχόμαστε καταγγελίες ότι, όταν εκδηλώνονται φαινόμενα παραβατικότητας στους καταυλισμούς, η αστυνομία απομακρύνεται, δεν επεμβαίνει για να προστατεύσει τους πρόσφυγες.
Αλλωστε, και το μεγάλο κενό ενημέρωσης, όχι μόνο σχετικά με τη διαδικασία ασύλου αλλά και σχετικά με το τι να περιμένει κανείς αφού ενταχθεί στη διαδικασία ασύλου, δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για εγκληματικά δίκτυα των διακινητών που εκμεταλλεύονται την έλλειψη ενημέρωσης και επιλογών.
Απαιτείται άμεσα η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και η επιτάχυνση από πλευράς των κρατών-μελών της Ε.Ε. της διαδικασίας οικογενειακής επανένωσης και της μετεγκατάστασης.
• Ο κ. Μουζάλας κατηγορεί τις οργανώσεις δικαιωμάτων ότι παρακίνησαν όσους έφτασαν στα νησιά μετά τις 20 Μαρτίου να ζητήσουν άσυλο, με αποτέλεσμα να καθυστερεί πολύ η διαδικασία και να δημιουργούνται έκρυθμες καταστάσεις.
Οι άνθρωποι ζήτησαν άσυλο γιατί είχαν δικαίωμα να το κάνουν. Αν δούμε τα στατιστικά των τελευταίων δύο χρόνων, η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων έρχονται από χώρες όπου κινδυνεύει η ζωή τους λόγω πολέμου ή διώξεων, άρα είναι πιθανότατα πρόσφυγες.
Το ζήτημα είναι αν υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο και αν εφαρμόζεται η διαδικασία που κρίνει τα αιτήματα ασύλου στην ουσία τους, με ασφάλεια και με αξιοπιστία.
Τα υπόλοιπα δεν νομίζω ότι μπορεί να έχουν νόημα, ιδίως σε μια περίοδο πρωτόγνωρης προσφυγικής κρίσης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν γνωρίζω οργανώσεις που παρακίνησαν συστηματικά ή με δόλο τους ανθρώπους να κάνουν αίτημα για άσυλο. Υπήρξαν αντιθέτως άνθρωποι που είχαν πραγματική ανάγκη προστασίας και σ’ αυτό πρέπει να εστιάσουμε.
Αν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για οργανώσεις που εκδήλωσαν μη σύννομη συμπεριφορά, να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη από τον νόμο διαδικασία. Μια συλλήβδην στοχοποίηση των οργανώσεων ή των αλληλέγγυων φοβάμαι ότι αποπροσανατολίζει.
Αλλωστε, η κατάσταση στα νησιά, αν και με βαριές ελλείψεις, είχε αρχίσει να μπαίνει σε μια ροή, κι αυτό χάρη στην πολύ μεγάλη δραστηριοποίηση εθελοντών και οργανώσεων.
Ο συνδυασμός του κλεισίματος των συνόρων και της συμφωνίας Ε.Ε.- Τουρκίας τα τίναξε όλα στον αέρα. Δημιούργησε ένα καινούργιο νομικό και πολιτικό περιβάλλον για το οποίο κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος και δείχνει ότι άλλες ήταν οι προτεραιότητες, όχι τα δικαιώματα των προσφύγων.
• Η Ε.Ε. και η ελληνική κυβέρνηση μιλούν για επιτυχία της συμφωνίας και επιχειρούν να τη δικαιολογήσουν ηθικά με το επιχείρημα ότι σταμάτησαν οι πνιγμοί στο Αιγαίο. Μάλιστα, έχουν προαναγγείλει ότι θα ενταθούν οι απελάσεις προσφύγων στην Τουρκία, όπως προβλέπει η συμφωνία.
Αυτή τη στιγμή η έρευνά μας δείχνει ότι δεν είναι ασφαλής χώρα για τους πρόσφυγες η Τουρκία και δεν μπορεί να επιστρέφονται σ’ αυτήν αιτούντες άσυλο, άρα δεν μπορεί να εφαρμοστεί η συμφωνία.
Γι’ αυτό και κάνουμε παγκόσμια εκστρατεία προσπαθώντας να πείσουμε τις ελληνικές αρχές να μην επιστρέψουν Σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία. Επιπλέον, σήμερα στην Τουρκία δεν υπάρχει συστηματική πρόσβαση ανεξάρτητων αρχών στα κέντρα κράτησης.
Τα πράγματα έχουν δυσκολέψει ακόμα περισσότερο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Αν και το τουρκικό κράτος έχει αναμφισβήτητα το δικαίωμα να αντιδράσει σε αυτό που συνέβη, αυτό που βλέπουμε σήμερα ξεπερνά κατά πολύ τα όρια.
Μιλάμε για βασανιστήρια και κακομεταχείριση, παραβιάσεις δηλαδή του σκληρού πυρήνα των δικαιωμάτων, και δεν υπάρχει ανεξάρτητος μηχανισμός που να έχει πρόσβαση και να παρακολουθεί με αξιοπιστία τι συμβαίνει στην Τουρκία, τη στιγμή μάλιστα που εκατοντάδες δημοσιογράφοι βρίσκονται ουσιαστικά υπό κράτηση και διαρκή απειλή.
Θεωρούμε ότι πρέπει να παγώσουν οι επιστροφές προσφύγων και να ξαναδούμε το ζήτημα της ευρωπαϊκής πολιτικής. Δεν γίνεται να στοιβάζουμε ολοένα και περισσότερους ανθρώπους σε άθλιες συνθήκες στα νησιά, δείτε τι συνέβη στη Λέσβο.
Οι ηγεσίες της Ε.Ε. και των κρατών-μελών δεν έχουν δείξει την πολιτική βούληση να βρουν λύσεις εφαρμόσιμες και σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο, ξεκινώντας από την ισότιμη κατανομή των προσφύγων σε κράτη- μέλη και την ουσιαστική στήριξη των κρατών-μελών.
Αντιθέτως, οι προτάσεις της Ε.Ε. για το κοινό σύστημα ασύλου κινούνται προς την κατεύθυνση του περιορισμού των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο. Πρόκειται για μια πολιτική ατζέντα που προϋπήρχε της προσφυγικής κρίσης, αλλά τώρα πια θα εμποτίζει τα ίδια τα νομικά κείμενα της Ε.Ε. και θεσμοθετείται ακόμη περισσότερο.
Επίσης η κουβέντα για την επανέναρξη των επιστροφών αιτούντων άσυλο προς την Ελλάδα πρέπει να σταματήσει. Οι λόγοι για τους οποίους σταμάτησαν το 2011 (τα προβλήματα στις διαδικασίες ασύλου και υποδοχής) παραμένουν. Σε κάθε περίπτωση η προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι η στήριξη στης Ελλάδας
Δεν μπορεί όμως να γίνει ανεκτή καμία διαπραγμάτευση σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που κερδίζονται με μεγάλο αγώνα, αλλά μπορούν να χαθούν εύκολα και αποτελούν άλλωστε διακηρυγμένο πυλώνα της Ε.Ε. Δεν μπορεί να εντάσσονται τα ανθρώπινα δικαιώματα σε άλλες πολιτικές ατζέντες.
Οι πρόσφυγες φεύγουν από τη Συρία ακριβώς λόγω της πολύ μεγάλης ανασφάλειας που νιώθουν, γιατί βιώνουν πολύ βαθιές και σημαντικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους. Είναι πλαστό το δίλημμα που αντιπαραθέτει την ασφάλεια στα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν υπάρχει ασφάλεια χωρίς ανθρώπινα δικαιώματα.
Δημήτρης Αγγελίδης
efsyn.gr
.
0 Σχόλια