"Αστυνομικός είμαι και χαίρομαι που η καθημερινότητά μου έχει να κάνει με διαφορετικούς ανθρώπους από εμένα, στο χρώμα, στον πολιτισμό, στις ιδέες..."

Πολυπολιτισμικότητα και αποδοχή της διαφορετικότητας

     Ο όρος Πολυπολιτισμικότητα (multiculturalism) δηλώνει τη συνύπαρξη σε μια κοινωνία ποικίλων
κοινωνικών ομάδων με διαφορετικά εθνικά-εθνοτικά και πολιτισμικά στοιχεία. Αναγνωρίζει ένα μωσαϊκό από ισότιμες κουλτούρες ατόμων που διατηρούν παράλληλα τις διακριτές διαφορές τους και μπορούν να αναπτύξουν σχέσεις γόνιμης αλληλεπίδρασης. Σε επίπεδο κοινωνικής συλλογικότητας η πολυπολιτισμικότητα παραπέμπει στην αμοιβαία αποδοχή, στο σεβασμό και στην προαγωγή πολλαπλών πολιτισμών με βάση τη δημογραφική σύνθεση ενός πληθυσμού μιας χώρας. Εκφράζει την αποδοχή της διαφορετικότητας και της ισότιμης αναγνώρισης των διακριτών εθνικών και θρησκευτικών ομάδων.

Οι αιτίες που δημιούργησαν το φαινόμενο των πολυπολιτισμικών κοινωνιών είναι πολυπληθείς:
•       Η όξυνση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων σε διάφορες χώρες ώθησαν αρκετούς πολίτες να μεταναστεύσουν και να αναζητήσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης σε νέους τόπους εγκατάστασης.
•       Αυταρχικά πολιτικά καθεστώτα που εφάρμοσαν την τακτική των πολιτικών διώξεων για να απαλλαγούν από τους ιδεολογικούς αντιπάλους τους.
•       Πόλεμοι και εμφύλιες συρράξεις που δημιουργούσαν μια ζοφερή πραγματικότητα και ένα αβέβαιο μέλλον για την επιβίωση των πολιτών.
•       Καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων από απολυταρχικά καθεστώτα.
•       Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και ένδεια ευκαιριών για τη διασφάλιση μιας ποιοτικής ζωής που δεν είναι συνυφασμένη μόνο με την επιβίωση.
•       Η ευμάρεια και η πρόοδος μιας χώρας που λειτουργεί ως πόλος έλξης για τους μετανάστες καθώς διαβλέπουν σε αυτή κίνητρα δημιουργίας και κοινωνικής ανέλιξης.

Οι αντιδράσεις που δημιουργήθηκαν αρχικά από την πολυπολιτισμική συνύπαρξη ήταν αρνητικές:
•       Οι χώρες υποδοχής των μεταναστών, μετά την αθρόα εισροή τους, αντιμετώπισαν ποικίλα προβλήματα εξαιτίας της έλλειψης υποδομών. 'Ηταν δύσκολη η εξασφάλιση μέσων διαμονής, επαγγελματικής σταδιοδρομίας, υγειονομικής περίθαλψης, αξιοπρεπούς διαβίωσης.
•       Παρατηρήθηκαν φαινόμενα εκμετάλλευσης, άνισης μεταχείρισης, προκατειλημμένων συμπεριφορών και διακρίσεων εις βάρος των μεταναστών.
•       Καλλιεργήθηκε ένα κλίμα ξενοφοβίας και επιφυλακτικότητας καθώς θεωρήθηκε από ορισμένους πολίτες ότι η αύξηση της εγκληματικότητας ήταν συνδεδεμένη με την εισροή των ξένων στοιχείων.
•       Δημιουργήθηκαν συναισθήματα ανασφάλειας, αβεβαιότητας, καχυποψίας, αμφισβήτησης και υποτίμησης της κουλτούρας άλλων λαών που αντιμετωπίστηκαν ως εισβολείς και πιθανοί καταστροφείς της πολιτισμικής ταυτότητας των χωρών υποδοχής τους.
•       Εκδηλώθηκε μια τάση εσωστρέφειας των πολιτών που οδηγούσε στην περιθωριοποίηση των αλλοδαπών και στη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής.

Οι ευεργετικές επιδράσεις της πολυπολιτισμικής συνύπαρξης:
•       Η πολιτισμική πολυφωνία λειτουργεί θετικά για την καταπολέμηση των προκαταλήψεων, των φανατισμένων ιδεολογιών και των ρατσιστικών νοοτροπιών. Προάγει την αξία της αρμονικής
συνύπαρξης των ανθρώπων με επίκεντρο την αλληλοαποδοχή τους, την αλληλεγγύη και τον
αλληλοσεβασμό. Καλλιεργεί επομένως ανθρωπιστικά ιδανικά που εστιάζονται στη δημοκρατική αρχή του πλουραλισμού, της αποδοχής του διαφορετικού και της επικοινωνίας που είναι απαλλαγμένη από
δογματισμούς και στερεότυπα.
•       Δημιουργεί την αναγκαιότητα για ειρηνική συνύπαρξη των λαών και κοινή συνείδηση συλλογικής σκέψης και δράσης των ατόμων για την αντιμετώπιση των θεμάτων που έχουν πανανθρώπινη διάσταση και αξία όπως είναι η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
•        Προάγει το γόνιμο πολιτισμικό διάλογο και ενισχύει τις αλληλεπιδράσεις χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος της αφομοίωσης και της απώλειας της διαφορετικότητας.
•       Καλλιεργεί το πνεύμα του διεθνισμού και του κοσμολιτισμού αφού αναπτύσσεται ο σεβασμός προς την πολιτισμική ετερότητα με το εξωστρεφές άνοιγμα σε διαφορετικούς πολιτισμούς.
•       Αναπτύσσει την αξία της ενσυναίσθησης δηλαδή της κατανόησης της διαφορετικότητας και των προβλημάτων με την τοποθέτηση του Εαυτού στη θέση του Άλλου.
•       Τονίζει τη σπουδαιότητα της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών εθνοπολιτισμικών ομάδων για την επίτευξη μιας πλουραλιστικής δημοκρατικής κοινωνίας ισότητας και ευημερίας.
•       Διαμορφώνει κριτικά σκεπτόμενους πολίτες που κατέχουν την αρετή της ανεκτικότητας και της διαλλακτικότητας.

     Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δημιουργήσει ένα κοινό πλαίσιο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, ένα σύγχρονο  κοινωνικό συμβόλαιο  για όλους και όλες στην ΕΕ, ανεξαρτήτως  εθνικότητας και καταγωγής. Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων προσφέρει το πλαίσιο μέσα στο οποίο
μπορούμε αποτελεσματικά και αποφασιστικά να επιλύουμε τις πολιτισμικές  ή θρησκευτικές διαφορές, σεβόμενοι την ελευθερία και την ισότητα ανδρών και γυναικών. Η κεντρική θέση που κατέχουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ισότητα των φύλων στη Συνθήκη της Λισαβόνας
καταδεικνύεται από το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνονται στο άρθρο 2, όπου καταγράφονται οι αξίες βάσει των οποίων οργανώνεται και λειτουργεί η Ένωση.

     Σε όλο τον κόσμο υπήρξε κατά καιρούς η στρατηγική της αφομοίωσης των ανθρώπων με διαφορετική κουλτούρα και πολιτισμό, αυτό οδήγησε πολλούς τέτοιους πληθυσμούς στην θεωρία του καζανιού που βράζει και δημιουργώντας επίσης πυρήνες όπου με την πάροδο του χρόνου ήταν
επόμενο αυτοί οι πληθυσμοί να στραφούν προς την κοινωνία που τους αφομοίωσε και όχι την κοινωνία που του ένταξε ισότιμα, αποδεχόμενη την διαφορετικότητά τους και κατ επέκταση την κουλτούρα και τον πολιτισμό τους. Οι πληθυσμοί που πολλές φορές αφομοιώνονται σε μια άλλη κοινωνία χάνουν την διαδρομή στον χρόνο, χάνουν τον πολιτισμό και την ιστορία τους με αποτέλεσμα να γεννάται η αίσθηση πως όλο αυτό που έγινε ήταν με σκοπό τον απώτερο αφανισμό τους με πρόσχημα οι πληθυσμοί να απολαμβάνουν με την σειρά τους όλα τα προνόμια που απολαμβάνουν και οι «δικοί» του πολίτες. Τα γεγονότα στο Παρίσι και το Βέλγιο αποκαλύπτουν
την θεωρία του Καζανιού που βράζει και είναι η σημερινή πραγματικότητα που ζούμε.

         Συμπερασματικά και εκφέροντας την δική μου γνώμη και μόνο πέρα από την σύντομη ανωτέρω εργασία για την πολύ-πολιτισμικότητα μετά από την εκτέλεση κάθε υπηρεσία μου, αυτό που κρατάω από τους ανθρώπους που είναι μιας άλλης κουλτούρας διαπιστώνω ότι οι άνθρωποι αυτοί σέβονται τις δικές μου ηθικές αξίες και κατ επέκταση την δική μου πολιτιστική κουλτούρα, σέβονται τους νόμους και τους κανονισμούς και πόσο μάλλον το πλαίσιο μέσα στο οποίο πλέον είναι και αυτοί πολίτες αυτής της χώρας, δεν θέλησα ποτέ να τους αλλάξω ή να επιβάλω την δική μου κουλτούρα γιατί ποιος ξέρει ίσως ο δικός μου τρόπος ζωής να είναι αυτός που δεν πρέπει να γνωρίσουν αυτοί οι άνθρωποι…

         Αστυνομικός είμαι και χαίρομαι πραγματικά που η καθημερινότητά μου έχει να κάνει με διαφορετικούς ανθρώπους, ανθρώπους με διαφορετικούς πολιτισμούς από εμένα, με ιδέες και πιστεύω διαφορετικά από τα δικά μου, ενεργώντας πάντα σύμφωνα με τους νόμους και τους κανονισμούς της δικής μου χώρα, η συναναστροφή αυτή με κάνει καλύτερο, σοφότερο. Με σεβασμό και του δικού μου πολιτισμού και των δικών μου ηθικών κανόνων από τους ανθρώπους που διάλεξαν την δική μου χώρα είτε συνειδητά είτε από ανάγκη.

ΠΑΝΤΙΚΙΔΗΣ Σοφοκλής
Ανθυπαστυνόμος
Αντιπρόσωπος Ε.Α.Υ.Κιλκίς στη Π.Ο.Α.Σ.Υ.
.